Family crisis or the crisis of writing about family? Based on the literature for teenagers at the turn of the century
 
 
More details
Hide details
1
Instytut Filologii Polskiej, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Collegium Maius, ul. Fredry 10, 61-710 Poznań, Polska
 
 
Submission date: 2017-01-01
 
 
Final revision date: 2017-06-30
 
 
Acceptance date: 2017-06-30
 
 
Publication date: 2017-06-30
 
 
Corresponding author
Beata Gromadzka   

Instytut Filologii Polskiej, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Collegium Maius, ul. Fredry 10, 61-710 Poznań, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2017;15(1):361-380
 
KEYWORDS
ABSTRACT
Literature for Young People draws attention to the age of recipients and suggests the need to consider the limitations and potentials in the selection of topics, artistic complications and linguistic structures. Here, we focus on the border of books for middle grade (8–13 years) and young adults (13–18 years) allowing us to look at the literary images of maturation that is shown at the background of the family. Polish novels from the Young Adult (YA) stream created at the turn of the century reflect the changes that have occurred in the social structure of the family since 1989. The crisis of the family is a result of moral and cultural transformation. The full family, the incomplete one, and the patchwork family fail at a time when the teenage character faces the process of growing up, at the time of illness or death of a beloved one, when they face their own disability, start their sex life, experience early motherhood or experiment with drugs. Novels about the crises in the life of teenage characters reveal a crisis of motherhood and fatherhood. Fathers are usually excluded from the family landscape. Mothers, instead of raising their teenage children, try to control them. Home rules are to obey the rigor enforced by psychological pressure and screaming. Verbal aggression and humiliation become a source of emotional bereavement of a young character. Family in each of the presented models is an institution devoid of repair mechanisms. Under the influence of the difficult experience there is no re-evaluation of existing structures and their organization, dependence, relations. The literary portraits of families reveal a structural, cultural and emotional stereotype which does not provide positive examples and leaves no doubt about durability of ties binding the family members. Also writings reveal the crisis of writing about family in YA literature, because the presented works lack ways to overcome cultural stereotypes and they portray the crisis instead pointing directions to which the modern family transforms to.
REFERENCES (32)
1.
Adamczykowa Z., Literatura dla dzieci. Funkcje. Kategorie. Gatunki, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa 2001.
 
2.
Borowa M., Dokąd wracają latawce, Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1986.
 
3.
Bourdieu P., Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, przekł. P. Biłos, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa 2005.
 
4.
Budzyńska M., Ala Makota, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2011.
 
5.
Cieślikowski J., Literatura czwarta. O naturze i sposobach istnienia literatury dla dzieci, [w:] J. Cieślikowski, Literatura osobna, wybór R. Waksmund, Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 1985.
 
6.
Ciwoniuk B., Ten gruby, Wydawnictwo Literatura, Łódź 2014.
 
7.
Ciwoniuk B., Własny pokój, Wydawnictwo „Znak”, Kraków 2011.
 
8.
Czapliński P., Poetyka afektywna i powieść o rodzinie, [w:] R. Nycz, A. Łebkowska, A. Dauksza (red.), Kultura afektu – afekty w kulturze. Humanistyka po zwrocie afektywnym, IBL, Warszawa 2015.
 
9.
Dunin K., Tabu, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 1998.
 
10.
Fox M., Coraz mniej milczenia. O dramatach dzieciństwa bez tabu, Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław 2004.
 
11.
Fox M., Magda.doc, Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław 1996.
 
12.
Fox M., Paulina.doc, Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław 1997.
 
13.
Howorus-Czajka M., Kaczor K., Wierucka A. (red.), Rodzina w świecie współczesnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2011. http://www.harry_potter.net.pl [dostęp: 04.09.2016].
 
14.
Kałwa D., Walaszek A., Żarnowska A. (red.), Rodzina – prywatność – intymność. Dzieje rodziny polskiej w kontekście europejskim. Sympozjum na XVII Powszechnym Zjeździe Historyków Polskich (Kraków 15–18 września 2004). Zbiór studiów, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2005.
 
15.
Kruszewska-Kudelska A., Polskie powieści dla dziewcząt po roku 1945, Ossolineum, Wrocław 1972.
 
16.
Leszczyński G., Papuzińska J. (red.), Kultura literacka dzieci i młodzieży u progu XXI stulecia, Wydawnictwo Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej, Warszawa 2002.
 
17.
Leszczyński G., Powieść dla młodzieży u schyłku tysiąclecia. Kompleks mentora, [w:] Tegoż, Literatura i książka dziecięca. Słowo – Obiegi – Konteksty, Wydawnictwo CEBiD, Warszawa 2003.
 
18.
Leszczyński G., Wielkie małe książki. Lektury dzieci. I nie tylko, Wydawnictwo Media Rodzina, Poznań 2015.
 
19.
Nowacka E., Małe kochanie, wielka miłość, Oficyna Wydawnicza FOKA, Wrocław 2009 (I wyd. 1997).
 
20.
Onichimowska A., Hera moja miłość, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa 2007 (I wyd. 2003).
 
21.
Onichimowska A., Samotne wyspy i storczyk, Wydawnictwo Literatura, Łódź 1999.
 
22.
Ostrowicka B., Świat do góry nogami, Ossolineum, Wrocław 2002.
 
23.
Ostrowicka B., Zła dziewczyna, Ossolineum, Wrocław 2005.
 
24.
Ostrowska E., Co słychać za tymi drzwiami, Ludowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 2008.
 
25.
Ostrowska E., Długa lekcja, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1979.
 
26.
Przybylska E., Dolina Klonowego Liścia, Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, Warszawa.
 
27.
Przybylska E., Dzień Kolibra, Wydawnictwo Akapit Press, Łódź 2002.
 
28.
Przybylska E., Most nad Missisipi, Wydawnictwo Akapit Press, Łódź 2012.
 
29.
Skrobiszewska H., Literatura dla dzieci i młodzieży [hasło w:] A. Brodzka i in. (red.), Słownik literatury polskiej XX wieku, Ossolineum, Wrocław 1992.
 
30.
Smuszkiewicz A., „Czwarta” czy „osobna”? (O literaturze dla dzieci), [w:] M. Kwiatkowska-Ratajczak, S. Wysłouch (red.), Konteksty polonistycznej edukacji, Wydawnictwo Nakom, Poznań 1998.
 
31.
Terakowska D., Ono, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003.
 
32.
Urbanowska A., Książka dla młodzieży w Polsce – okiem wydawcy, „Nowa Dekada” 2016, nr 1/2.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top