Forms of aid provided to families of soldiers during the World War I – Łódź Citizen Social Agency for Families of Reservists
More details
Hide details
1
Wydział Nauk o Wychowaniu, Katedra Pedagogiki Wieku Dziecięcego, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 46/48, 91-408 Łódź, Polska
Submission date: 2017-06-07
Final revision date: 2018-02-12
Acceptance date: 2018-02-12
Publication date: 2018-12-22
Corresponding author
Joanna Sosnowska
Wydział Nauk o Wychowaniu, Katedra Pedagogiki Wieku Dziecięcego, Uniwersytet Łódzki,
ul. Pomorska 46/48, 91-408 Łódź, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2018;17(1):33-50
KEYWORDS
ABSTRACT
Aim: Just after the start of World War I, people tried to provide aid to residents of villages,
towns and settlements in the area affected by the conflict, who were not involved in
the war directly but experienced the difficulties of the war-time existence on a daily basis.
People who were most exposed to the consequences of the fighting included children and
their families, also those families whose fathers went to fight on the front as reservists.
The institution which took care of such families in Łódź was called Łódzkie Kuratorium
Obywatelskie nad Rodzinami Rezerwistów. It was established as early as at the
beginning of the war, in August 1914, under the regulations adopted two years earlier
by the Russian Ministry of Internal Affairs. The task of Kuratorium was to verify the
material situation of families and to provide the necessary support.
The main aim of this paper is to present the activity of Łódzkie Kuratorium Obywatelskie
nad Rodzinami Rezerwistów during World War I. It mainly refers to different
types of aid and care provided to soldiers’ families, including child care.
Methods: The historical-pedagogical research was conducted by using the source
analysis method, which consists of finding facts and their general sense in the context
of research questions.
Results: Kuratorium provided aid in the city in two forms. Mainly, it included
monetary benefits granted to adults (mothers and closer relations) and children, which
bought, most of all, food, medicines, and fuel. The other form of aid consisted in providing
reservists’ children, orphans and half-orphans with places in orphanages or shelters
in Łódź or with the children’s relatives.
Conclusions: As the source documentation indicates, in April and May 1916, the
official registers of people authorised to receive the money distributed by Łódzkie
Kuratorium Obywatelskie nad Rodzinami Rezerwistów listed over 16 thousand families
of reservists conscripted into the Russian army. The types of aid provided (financial
subsidy, institutional care) proved to be effective. During World War I Families of Reservists
in Łódź could count on systematic support.
REFERENCES (24)
1.
Archiwum Państwowe w Łodzi. Zespół: Akta miasta Łodzi. Wydział Opieki Społecznej: Sygn. 17902: Patronat nad dziećmi rezerwistów pozbawionych opieki rodzicielskiej 1916–1917.
2.
Archiwum Państwowe w Łodzi. Zespół: Akta miasta Łodzi. Wydział Opieki Społecznej: Sygn. 17906: Obwieszenia 1914.
3.
Archiwum Państwowe w Łodzi. Zespół: Akta miasta Łodzi. Wydział Opieki Społecznej: Sygn. 17907: Korespondencja władz z Kuratorium Obywatelskim 1914–1916.
4.
Archiwum Państwowe w Łodzi. Zespół: Akta miasta Łodzi. Wydział Opieki Społecznej: Sygn. 17908: Kuratorium Obywatelskie. Opieka nad rodzinami i rezerwistami 1914–1918.
5.
Archiwum Państwowe w Łodzi. Zespół: Akta miasta Łodzi. Wydział Opieki Społecznej: Sygn. 17909: Sprawozdanie z działalności za 1916/17 i projekt budżetu za 1919/20 Kuratorium Obywatelskie nad rodzinami rezerwistów 1917–1920.
6.
Archiwum Państwowe w Łodzi. Zespół: Akta miasta Łodzi. Wydział Opieki Społecznej: Sygn. 17915: Podania rezerwistek o zapomogi 1916.
7.
Archiwum Państwowe w Łodzi. Zespół: Akta miasta Łodzi. Wydział Opieki Społecznej: Sygn. 17918: Dzieci rezerwistów pozbawione opieki. Komunikaty 1916–1917.
8.
Archiwum Państwowe w Łodzi. Zespół: Akta miasta Łodzi. Wydział Opieki Społecznej: Sygn. 17950: Delegacja Niesienia Pomocy Biednym 1918–1919.
9.
Archiwum Państwowe w Łodzi. Zespół: Akta miasta Łodzi. Wydział Opieki Społecznej: Sygn. 18263: Sprawa zapomóg dla rodzin legionistów 1917–1919.
10.
Archiwum Państwowe w Łodzi. Zespół: Akta miasta Łodzi. Wydział Opieki Społecznej: Sygn. 18264: Sprawa opieki nad rodzinami rezerwistów 1917–1919.
11.
Archiwum Państwowe w Łodzi. Zespół: Akta miasta Łodzi. Wydział Prezydialny: Sygn. 13679: HalbjahresBerichte. Sprawozdania półroczne różnych wydziałów 1917–1922.
12.
Badziak K., Chylak K., Łapa M., Łódź wielowyznaniowa. Dzieje wspólnot religijnych do 1914 roku, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014.
13.
Bezbronne miasto. Łódź 1914–1918, Wydawnictwo Kusiński, Łódź 2014.
14.
Chwalba A., Samobójstwo Europy. Wieka Wojna 1914–1918, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2014.
15.
Fijałek J., Indulski J., Opieka zdrowotna w Łodzi do roku 1945. Studium organizacyjno--historyczne, Z. G. W. N., Łódź 1990.
16.
Jagiełło M., Operacja łódzka – wielka bitwa manewrowa I wojny światowej, [w:] J.A. Daszyńska (red.), Operacja łódzka. Zapomniany fakt I wojny światowej, Księży Młyn Dom Wydawniczy, Łódź 2011.
17.
Janczak J.K., Ludność, [w:] B. Baranowski, J. Fijałek (red.), Łódź. Dzieje miasta. Tom I. Do 1918 r., Wydawnictwo PWN, Warszawa – Łódź 1980.
18.
Kowalczyński K.R., Łódź 1914. Kronika oblężonego miasta, Księży Młyn Dom Wydawniczy, Łódź 2010.
19.
Kulesza M., Łapa M., Walicki J. (red.), Rola wspólnot wyznaniowych w historii miasta Łodzi, Centrum Badań Żydowskich UŁ, Katedra Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych UŁ, Zakład Historii Gospodarczej UŁ, Łódź 2010.
20.
Marciniak P., Pierwszy blitzkrieg na wschodzie, [w:] P. Werner (red.), Wielka Wojna o Ziemię Obiecaną. Operacja Łódzka 1914, PAN, Łódź 2006.
21.
Pająk J.Z., Powstanie i rozwój samorządu miejskiego w Królestwie Polskim podczas I wojny światowej, [w:] W. Saletra (red.), Z historii ustroju państwa polskiego od XIV do XX wieku, Wyższa Szkoła Handlowa im. B. Markowskiego, Kielce 2003.
22.
Przeniosło M., Przeniosło M. (red.), Dobroczynność i pomoc społeczna na ziemiach polskich w XIX, XX i na początku XXI wieku, Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce 2008.
23.
Puś W., Badziak K., Gospodarka Łodzi w okresie kapitalistycznym (do 1918 r.), [w:] B. Baranowski, J. Fijałek (red.), Łódź. Dzieje miasta. Tom I. Do 1918 r., Wydawnictwo PWN, Warszawa – Łódź 1980.
24.
Sprawozdanie z działalności Zarządu m. Łodzi za czas od 1 lipca 1915 do 31 marca 1916 r., Łódź 1916.