Religious education in Poland: between absence and presence
 
More details
Hide details
1
Faculty of Educational Studies, Adam Mickiewicz University in Poznan [Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu], Szamarzewskiego 89, 60-568 Poznan, Poland
 
 
Submission date: 2020-01-01
 
 
Final revision date: 2020-06-30
 
 
Acceptance date: 2020-06-30
 
 
Publication date: 2020-06-30
 
 
Corresponding author
Daria Hejwosz-Gromkowska   

Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Szamarzewskiego 89, 60-568 Poznań, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2020;22(1):81-96
 
KEYWORDS
ABSTRACT
Introduction. The nature of religious education or religious instruction may vary in different societies. The confessional religious education, namely catechesis, dominates in public schools, as the Roman Catholic Church continues to hold a strong position in Poland. Considering the fact that 94.2% of elementary school students receive the catechism, the author of the paper was interested in whether the Polish elementary schools teach about different religions, religious diversity, and religion as a cultural phenomenon? Aim. The aim of the presented paper is to analyse the National Curriculum and catechesis curriculum for elementary education in order to verify its content referring to religion in terms of cultural phenomenon. Methods. The qualitative content analysis of National Curriculum of elementary school was used in order to find out where (which school subject) and how (which context) religion as a cultural phenomenon is included in the aforementioned document. Results. The analyses indicate that the problem of religion as a cultural phenomenon is marginalized in the National Curriculum and catechesis curriculum for elementary school.
REFERENCES (50)
1.
Andree, T. (1997). From Hamburg to Utrecht. W: T. Andree, C. Bakker, P. Schreiner (red.), Crossing Boundaries: Contributions to Inter-religious and Intercultural Education (ss. 17-21). Münster and Berlin: Comenius Institute.
 
2.
Barnes, P. (2001). What is wrong with the phenomenological approach to religious education. Religious Education 96(4), 445-461. DOI: 10.1080/003440801753442366.
 
3.
Barnes, L.P., Davies, A. (2015). Religious education: Educating for diversity. London: Bloomsbury Academic.
 
4.
Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich [Bulletin of the Human Rights Commissioner] (2015). Dostępność lekcji religii wyznań mniejszościowych i lekcji etyki w ramach systemu edukacji szkolnej. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
 
5.
Centrum Badania Opinii Społecznej [Public Opinion Research Center] (2009). Dwie dekady przemian religijności w Polsce. Pobrane 22.01.2017 z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL....
 
6.
Centrum Badania Opinii Społecznej [Public Opinion Research Center] (2013). Religia i Kościół w przestrzeni publicznej. Pobrane 22.01.2017 z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL....
 
7.
Centrum Badania Opinii Społecznej [Public Opinion Research Center] (2015). Zmiany w zakresie podstawowych wskaźników religijności Polaków po śmierci Jana Pawła II. Pobrane 22.01.2017 z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL....
 
8.
Centrum Badania Opinii Społecznej [Public Opinion Research Center] (2018). Religijność Polaków i ocena sytuacji Kościoła Katolickiego. Pobrane 20.03.2020 z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.PO....
 
9.
Centrum Badania Opinii Społecznej [Public Opinion Research Center] (2019). Postawy wobec islamu i muzułmanów. Pobrane 20.03.2020 z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.PO....
 
10.
Chałupniak, R. (2012). Katecheza w szkole czy poza szkołą? Paedagogia Christiana 1(29), 163-178. DOI: 10.12775/PCh.2012.009.
 
11.
Council of Europe (2002). Education and Religious diversity. Pobrane 20.03.2020 z: https://www.coe.int/en/web/edu....
 
12.
Copley, T. (2005). Indoctrination, education and God: The Struggle For the Mind. London: SPCK.
 
13.
Crawford, M., Rossiter, G. (2006). Reasons for Living: Education and Young People’s Search for Meaning, Identity and Spirituality. Camberwell: Acer Press.
 
14.
Felderhof, M. (2004). The New National Framework for RE in England and Wales: A Critique. Journal of Beliefs and Values, 25(2), 241-248. DOI: 10.1080/1361767042000251645.
 
15.
Górak-Sosnowska, K. (2006). Wizerunek islamu w Polsce na przykładzie podręczników szkolnych. W: K. Górak-Sosnowska, K. Pędziwiatr, P. Kubicki (red.) Islam i obywatelskość w Europie (ss. 237-251). Warszawa: Elipsa.
 
16.
Hay, D. (1985). Suspicion of the spiritual: Teaching religion in a world of secular experience. British Journal of Religious Education, 7(3), 140-147. DOi: 10.1080/0141620840070307.
 
17.
Hick, J. (1998). A Response to Cardinal Ratzinger on Religious Pluralism. Reviews in Religion & Theology 5, 7-9. DOI: 10.1111/j.1467-9418.1998.tb.
 
18.
Institute for Catholic Church Statistics (2020). Annuarium Statisticum Ecclesia in Polonia AD 2020. Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego.
 
19.
Iwanicki, J. (2019). Nieobecność religioznawstwa w polskiej edukacji szkolnej. Studia Edukacyjne, 53, 407-421. DOI: 10.14746/se.2019.53.23.
 
20.
Jackson, R. (1997). Religious Education: An Interpretive Approach. London: Hodder.
 
21.
Jackson, R. (2005). How Far Can Religious Education Contribute to Multicultural/Intercultural Education?. Scriptura, 89, 235-246. DOI: 10.7833/89-0-1012.
 
22.
Kałużny, T. (2011). Ekumeniczny wymiar katechezy. Sympozjum, 2(21), 55-67.
 
23.
King, U. (1985). Spirituality in secular society: Recovering the lost dimension. British Journal of Religious Education 7(3), 135-139. DOI: 10.1080/0141620840070306.
 
24.
Konferencja Episkopatu Polski [The Polish Bishop’s Conference] (2010). Podstawa Programowa Katechezy Kościoła Katolickiego w Polsce. Kraków: Wydawnictwo WAM.
 
25.
Lealman, B. (1982). The Ignorant Eye: Perception and Religious Education. British Journal of Religious Education, 4(2), 59-63. DOI: 10.1080/0141620820040202.
 
26.
Mariański, J. (2012). Kościół katolicki w przestrzeni życia publicznego. W: J. Baniak (red.), Religia i kościół w społeczeństwie demokratycznym i obywatelskim w Polsce: Między losem a wyborem (ss. 75-102). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
 
27.
Mąkosa, P. (2011). Współczesne ujęcie nauczania religii w europejskim szkolnictwie publicznym. Roczniki Pastoralno-Katechetyczne, 3(58), 123-136.
 
28.
Mąkosa, P. (2015). Confessional and catechetical nature of religious education in Poland. The Person and the Challenges, 5(2), 53–66. DOI: 10.15633/pch.1521.
 
29.
Moran, G. (1989). Religious Education as a Second Language. Birmingham Alabama: Religious Education Press.
 
30.
Najwyższa Izba Kontroli [Supreme Audit Office] (2019). Zmiany w systemie oświaty: Informacja o wynikach kontroli [Report on Educational Reform]. Pobrane 05.05.2020 z: https://www.nik.gov.pl/plik/id....
 
31.
Ornstein, A., Hunkins, F. (2018). Curriculum: Foundations, Principles, and Issues. Boston: Pearson.
 
32.
Pędziwiatr, K. (2010). Muslims in the Polish Media – the New Folk Devil? Arches Quarterly, 4(7), 89-95.
 
33.
Pisarek, M. (2013). Obecność Nauczania Religii w Publicznym Systemie Oświaty w Świetle Obowiązującego Prawa. Rzeszów: Wydawnictwo i Drukarnia Diecezji Rzeszowskiej.
 
34.
Priestley, J. (1982). Teaching transcendence. Aspects of Education, 28, 5-21.
 
35.
Pew Research Center (2018). Eastern and Western Europeans Differ on Importance of Religion, Views of Minorities, and Key Social Issues. Pobrane 01.04.2020 z: https://www.pewforum.org/2018/....
 
36.
Podstawa Programowa [National Curriculum] (2017). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w Sprawie Podstawy Programowej Wychowania Przedszkolnego oraz Podstawy Programowej Kształcenia Ogólnego dla Szkoły podstawowej, w tym dla Uczniów z Niepełnosprawnością Intelektualną w Stopniu Umiarkowanym lub Znacznym, Kształcenia Ogólnego dla Branżowej Szkoły I Stopnia, Kształcenia Ogólnego dla Szkoły Specjalnej Przysposabiającej do Pracy oraz Kształcenia Ogólnego dla Szkoły Policealnej”. Pobrane 01.04.2020 z: https://www.infor.pl/akt-prawn....
 
37.
Reeh, N. (2013). A Relational Approach to the Study of Religious Survival Units. Method & Theory in the Study of Religion, 25(3), 264–282. DOI: 10.1163/15700682-12341261.
 
38.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w Sprawie Warunków i Sposobu Organizowania Nauki Religii w Publicznych Przedszkolach i Szkołach (1992). Dz. U. 1992.36.155.
 
39.
Różańska, A. (2008). Edukacja religijna a edukacja międzykulturowa w szkole publicznej w społeczeństwie wielokulturowym. W: W. Korzeniowska, A. Murzyn, H. Lukasova-Kantorkova (red.), Rola religii w edukacji międzykulturowej (ss. 195-205). Kraków: OW Impuls.
 
40.
Różańska, A. (2015). Edukacja religijna młodzieży w warunkach pluralizmu religijnego. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
 
41.
Said E.W. (1978). Orientalism. London & Henley: Routledge & Kegan Paul.
 
42.
Said, E.W. (1981). Covering Islam: How the Media and the Experts Determine how We See the Rest of the World. London & Henley: Routledge & Kegan Paul.
 
43.
Slee, N. (1992). ‘Heaven in Ordinarie’: The Imagination, Spirituality and the Arts in Religious Education. W: B. Watson (red.), Priorities in Religious Education: A Model for the 1990s and Beyond (ss. 35-58). London: The Falmer Press.
 
44.
Smart, N. (1968). Secular education and the logic of religion. London: Faber and Faber.
 
45.
The Constitution of the Republic of Poland (2nd April, 1997). Pobrane 27.02.2004 z: http://isap.sejm.gov.pl/isap.n....
 
46.
The European Court of Human Rights Case of Grzelak v. Poland, Application No.7710/02. Pobrane 27.02.2024 z: https://hudoc.echr.coe.int/fre...]}.
 
47.
Toropov, B., Buckles, F.L. (1997). The Complete Idiot’s Guide to the World’s Religions. New York: Alpha Books.
 
48.
Wigura, K., Bertram, Ł., Puchejda, A. (2017). The Negative Portrayal of Muslims in the Polish Press: A Report by the Kultura Liberalna’s. Warsaw: Public Debate Observatory.
 
49.
Wilson, J. (1992). First Steps in Religious Education. W: B. Watson (red.), Priorities in Religious Education: A Model for the 1990s and Beyond (ss. 11-26). London: The Falmer Press.
 
50.
Zielińska, K., Zwierżdżyński, M. (2013). Religious Education in Poland. W: D. Davis, E. Miroshnikova (red.), The Routledge International Handbook of Religious Education (ss. 264-71). London: Routledge.
 
Accessibility Declaration
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top