PL EN
 
1/2020 vol. 22
Statystyki
CC BY-SA 4.0
Pobierz cytowanie
Edukacja religijna w Polsce: między obecnością a nieobecnością
Daria Hejwosz-Gromkowska 1
 
 
 
Więcej
Ukryj
1
Faculty of Educational Studies, Adam Mickiewicz University in Poznan [Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu], Szamarzewskiego 89, 60-568 Poznan, Poland
 
 
Data nadesłania: 01-01-2020
 
 
Data ostatniej rewizji: 30-06-2020
 
 
Data akceptacji: 30-06-2020
 
 
Data publikacji: 30-06-2020
 
 
Autor do korespondencji
Daria Hejwosz-Gromkowska   

Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Szamarzewskiego 89, 60-568 Poznań, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2020;22(1):81-96
DOI: https://doi.org/10.34616/wwr.2020.1.081.096
 
 
Artykuł (PDF)
Referencje (50)
 
SŁOWA KLUCZOWE
edukacja religijna
Polska
katecheza
podstawa programowa
szkoła podstawowa
 
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. W poszczególnych systemach edukacyjnych istnieją różne podejścia wobec nauczania religii w szkole. W Polsce edukacja religijna ma charakter wyznaniowy (katecheza) w związku z silną pozycją Kościoła Katolickiego. Zważywszy na fakt, że 94.2% uczniów szkół podstawowych uczęszcza na katechezę, autorkę tekstu interesowało, czy w podstawie nauczania dla szkół podstawowych uwzględnia się problematykę różnorodności religijnej i wyznaniowej oraz czy religia traktowana jest tako fenomen kulturowy. Cel. Celem artykułu jest analiza podstawy programowej dla szkół podstawowych i programu nauczania katechezy w celu zweryfikowania treści odnoszących się do religii jako fenomenu kulturowego. Metody. Posłużono się jakościową analizą treści podstawy programowej dla szkoły podstawowej w celu ustalenia na jakich przedmiotach (gdzie?) oraz w jaki sposób (jaki kontekst?) religia jako zjawisko kulturowe zawarta jest w tym bazowym dokumencie. Wyniki. Z przeprowadzonych analiz wynika, że problem religii jako zjawiska kulturowego jest marginalizowany w podstawie programowej dla szkoły podstawowej.
REFERENCJE (50)
1.
Andree, T. (1997). From Hamburg to Utrecht. W: T. Andree, C. Bakker, P. Schreiner (red.), Crossing Boundaries: Contributions to Inter-religious and Intercultural Education (ss. 17-21). Münster and Berlin: Comenius Institute.
Google Scholar
 
 
2.
Barnes, P. (2001). What is wrong with the phenomenological approach to religious education. Religious Education 96(4), 445-461. DOI: 10.1080/003440801753442366.
CrossRef
 
Google Scholar
 
 
3.
Barnes, L.P., Davies, A. (2015). Religious education: Educating for diversity. London: Bloomsbury Academic.
Google Scholar
 
 
4.
Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich [Bulletin of the Human Rights Commissioner] (2015). Dostępność lekcji religii wyznań mniejszościowych i lekcji etyki w ramach systemu edukacji szkolnej. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Google Scholar
 
 
5.
Centrum Badania Opinii Społecznej [Public Opinion Research Center] (2009). Dwie dekady przemian religijności w Polsce. Pobrane 22.01.2017 z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL....
Google Scholar
 
 
6.
Centrum Badania Opinii Społecznej [Public Opinion Research Center] (2013). Religia i Kościół w przestrzeni publicznej. Pobrane 22.01.2017 z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL....
Google Scholar
 
 
7.
Centrum Badania Opinii Społecznej [Public Opinion Research Center] (2015). Zmiany w zakresie podstawowych wskaźników religijności Polaków po śmierci Jana Pawła II. Pobrane 22.01.2017 z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL....
Google Scholar
 
 
8.
Centrum Badania Opinii Społecznej [Public Opinion Research Center] (2018). Religijność Polaków i ocena sytuacji Kościoła Katolickiego. Pobrane 20.03.2020 z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.PO....
Google Scholar
 
 
9.
Centrum Badania Opinii Społecznej [Public Opinion Research Center] (2019). Postawy wobec islamu i muzułmanów. Pobrane 20.03.2020 z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.PO....
Google Scholar
 
 
10.
Chałupniak, R. (2012). Katecheza w szkole czy poza szkołą? Paedagogia Christiana 1(29), 163-178. DOI: 10.12775/PCh.2012.009.
CrossRef
 
Google Scholar
 
 
11.
Council of Europe (2002). Education and Religious diversity. Pobrane 20.03.2020 z: https://www.coe.int/en/web/edu....
Google Scholar
 
 
12.
Copley, T. (2005). Indoctrination, education and God: The Struggle For the Mind. London: SPCK.
Google Scholar
 
 
13.
Crawford, M., Rossiter, G. (2006). Reasons for Living: Education and Young People’s Search for Meaning, Identity and Spirituality. Camberwell: Acer Press.
Google Scholar
 
 
14.
Felderhof, M. (2004). The New National Framework for RE in England and Wales: A Critique. Journal of Beliefs and Values, 25(2), 241-248. DOI: 10.1080/1361767042000251645.
CrossRef
 
Google Scholar
 
 
15.
Górak-Sosnowska, K. (2006). Wizerunek islamu w Polsce na przykładzie podręczników szkolnych. W: K. Górak-Sosnowska, K. Pędziwiatr, P. Kubicki (red.) Islam i obywatelskość w Europie (ss. 237-251). Warszawa: Elipsa.
Google Scholar
 
 
16.
Hay, D. (1985). Suspicion of the spiritual: Teaching religion in a world of secular experience. British Journal of Religious Education, 7(3), 140-147. DOi: 10.1080/0141620840070307.
CrossRef
 
Google Scholar
 
 
17.
Hick, J. (1998). A Response to Cardinal Ratzinger on Religious Pluralism. Reviews in Religion & Theology 5, 7-9. DOI: 10.1111/j.1467-9418.1998.tb.
CrossRef
 
Google Scholar
 
 
18.
Institute for Catholic Church Statistics (2020). Annuarium Statisticum Ecclesia in Polonia AD 2020. Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego.
Google Scholar
 
 
19.
Iwanicki, J. (2019). Nieobecność religioznawstwa w polskiej edukacji szkolnej. Studia Edukacyjne, 53, 407-421. DOI: 10.14746/se.2019.53.23.
CrossRef
 
Google Scholar
 
 
20.
Jackson, R. (1997). Religious Education: An Interpretive Approach. London: Hodder.
Google Scholar
 
 
21.
Jackson, R. (2005). How Far Can Religious Education Contribute to Multicultural/Intercultural Education?. Scriptura, 89, 235-246. DOI: 10.7833/89-0-1012.
CrossRef
 
Google Scholar
 
 
22.
Kałużny, T. (2011). Ekumeniczny wymiar katechezy. Sympozjum, 2(21), 55-67.
Google Scholar
 
 
23.
King, U. (1985). Spirituality in secular society: Recovering the lost dimension. British Journal of Religious Education 7(3), 135-139. DOI: 10.1080/0141620840070306.
CrossRef
 
Google Scholar
 
 
24.
Konferencja Episkopatu Polski [The Polish Bishop’s Conference] (2010). Podstawa Programowa Katechezy Kościoła Katolickiego w Polsce. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar
 
 
25.
Lealman, B. (1982). The Ignorant Eye: Perception and Religious Education. British Journal of Religious Education, 4(2), 59-63. DOI: 10.1080/0141620820040202.
CrossRef
 
Google Scholar
 
 
26.
Mariański, J. (2012). Kościół katolicki w przestrzeni życia publicznego. W: J. Baniak (red.), Religia i kościół w społeczeństwie demokratycznym i obywatelskim w Polsce: Między losem a wyborem (ss. 75-102). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Google Scholar
 
 
27.
Mąkosa, P. (2011). Współczesne ujęcie nauczania religii w europejskim szkolnictwie publicznym. Roczniki Pastoralno-Katechetyczne, 3(58), 123-136.
Google Scholar
 
 
28.
Mąkosa, P. (2015). Confessional and catechetical nature of religious education in Poland. The Person and the Challenges, 5(2), 53–66. DOI: 10.15633/pch.1521.
CrossRef
 
Google Scholar
 
 
29.
Moran, G. (1989). Religious Education as a Second Language. Birmingham Alabama: Religious Education Press.
Google Scholar
 
 
30.
Najwyższa Izba Kontroli [Supreme Audit Office] (2019). Zmiany w systemie oświaty: Informacja o wynikach kontroli [Report on Educational Reform]. Pobrane 05.05.2020 z: https://www.nik.gov.pl/plik/id....
Google Scholar
 
 
31.
Ornstein, A., Hunkins, F. (2018). Curriculum: Foundations, Principles, and Issues. Boston: Pearson.
Google Scholar
 
 
32.
Pędziwiatr, K. (2010). Muslims in the Polish Media – the New Folk Devil? Arches Quarterly, 4(7), 89-95.
Google Scholar
 
 
33.
Pisarek, M. (2013). Obecność Nauczania Religii w Publicznym Systemie Oświaty w Świetle Obowiązującego Prawa. Rzeszów: Wydawnictwo i Drukarnia Diecezji Rzeszowskiej.
Google Scholar
 
 
34.
Priestley, J. (1982). Teaching transcendence. Aspects of Education, 28, 5-21.
Google Scholar
 
 
35.
Pew Research Center (2018). Eastern and Western Europeans Differ on Importance of Religion, Views of Minorities, and Key Social Issues. Pobrane 01.04.2020 z: https://www.pewforum.org/2018/....
Google Scholar
 
 
36.
Podstawa Programowa [National Curriculum] (2017). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w Sprawie Podstawy Programowej Wychowania Przedszkolnego oraz Podstawy Programowej Kształcenia Ogólnego dla Szkoły podstawowej, w tym dla Uczniów z Niepełnosprawnością Intelektualną w Stopniu Umiarkowanym lub Znacznym, Kształcenia Ogólnego dla Branżowej Szkoły I Stopnia, Kształcenia Ogólnego dla Szkoły Specjalnej Przysposabiającej do Pracy oraz Kształcenia Ogólnego dla Szkoły Policealnej”. Pobrane 01.04.2020 z: https://www.infor.pl/akt-prawn....
Google Scholar
 
 
37.
Reeh, N. (2013). A Relational Approach to the Study of Religious Survival Units. Method & Theory in the Study of Religion, 25(3), 264–282. DOI: 10.1163/15700682-12341261.
CrossRef
 
Google Scholar
 
 
38.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w Sprawie Warunków i Sposobu Organizowania Nauki Religii w Publicznych Przedszkolach i Szkołach (1992). Dz. U. 1992.36.155.
Google Scholar
 
 
39.
Różańska, A. (2008). Edukacja religijna a edukacja międzykulturowa w szkole publicznej w społeczeństwie wielokulturowym. W: W. Korzeniowska, A. Murzyn, H. Lukasova-Kantorkova (red.), Rola religii w edukacji międzykulturowej (ss. 195-205). Kraków: OW Impuls.
Google Scholar
 
 
40.
Różańska, A. (2015). Edukacja religijna młodzieży w warunkach pluralizmu religijnego. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar
 
 
41.
Said E.W. (1978). Orientalism. London & Henley: Routledge & Kegan Paul.
Google Scholar
 
 
42.
Said, E.W. (1981). Covering Islam: How the Media and the Experts Determine how We See the Rest of the World. London & Henley: Routledge & Kegan Paul.
Google Scholar
 
 
43.
Slee, N. (1992). ‘Heaven in Ordinarie’: The Imagination, Spirituality and the Arts in Religious Education. W: B. Watson (red.), Priorities in Religious Education: A Model for the 1990s and Beyond (ss. 35-58). London: The Falmer Press.
Google Scholar
 
 
44.
Smart, N. (1968). Secular education and the logic of religion. London: Faber and Faber.
Google Scholar
 
 
45.
The Constitution of the Republic of Poland (2nd April, 1997). Pobrane 27.02.2004 z: http://isap.sejm.gov.pl/isap.n....
Google Scholar
 
 
46.
The European Court of Human Rights Case of Grzelak v. Poland, Application No.7710/02. Pobrane 27.02.2024 z: https://hudoc.echr.coe.int/fre...]}.
Google Scholar
 
 
47.
Toropov, B., Buckles, F.L. (1997). The Complete Idiot’s Guide to the World’s Religions. New York: Alpha Books.
Google Scholar
 
 
48.
Wigura, K., Bertram, Ł., Puchejda, A. (2017). The Negative Portrayal of Muslims in the Polish Press: A Report by the Kultura Liberalna’s. Warsaw: Public Debate Observatory.
Google Scholar
 
 
49.
Wilson, J. (1992). First Steps in Religious Education. W: B. Watson (red.), Priorities in Religious Education: A Model for the 1990s and Beyond (ss. 11-26). London: The Falmer Press.
Google Scholar
 
 
50.
Zielińska, K., Zwierżdżyński, M. (2013). Religious Education in Poland. W: D. Davis, E. Miroshnikova (red.), The Routledge International Handbook of Religious Education (ss. 264-71). London: Routledge.
Google Scholar
 
 
Udostępnij
Wyślij mailem
ARTYKUŁ POWIĄZANY
Ojciec i ojcostwo w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w świetle pamiętników inspirowanych z epoki
Indeksy
 
Indeks słów kluczowych
Indeks autorów
Deklaracja dostępności
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Crossref database logo ICI logo PBN logo
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Scroll to top