On the issues of sexuality education in Poland
More details
Hide details
1
Department of Humanisation of Health Care and Sexology, University of Zielona Gora [Katedra Humanizacji Medycyny i Seksuologii, Uniwersytet Zielonogórski], Energetykow 2, 65-246 Zielona Gora, Poland
2
Faculty of Humanities and Pedagogy, Holly Cross University in Kielce [Wydział Humanistyczno-Pedagogiczny, Wszechnica Świętokrzyska w Kielcach], Orzeszkowej 15, 25-425 Kielce, Poland
Submission date: 2020-07-01
Final revision date: 2020-12-31
Acceptance date: 2020-12-31
Publication date: 2020-12-31
Corresponding author
Joanna Dec-Pietrowska
Katedra Humanizacji Medycyny i Seksuologii, Uniwersytet Zielonogórski, Energetyków
2, 65-246 Zielona Góra, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2020;23(2):229-242
KEYWORDS
ABSTRACT
Introduction. The issues of human sexuality are an extremely important area of educational
activity and the needs in the field of sexual education seem to be currently beyond
discussion. This obvious need for education results from a number of contemporary social
phenomena, including the transformation of modern human communities into information
societies. It manifests in immediate and unlimited access to many sources of knowledge,
with the simultaneous problem of verifying their quality and truthfulness, as well as in
a high risk of encountering harmful and dangerous content. The phenomenon of sexualisation
of children, understood as attributing to them features of sexually attractive and
mature people, while reducing the value of a person only to their physical characteristics
and appearance, is also significant. At the same time, two highly polarized and mutually
exclusive discourses on sexuality education (conservative and liberal ones) are present in
the public sphere. The dispute in this context mainly concerns the needs, aims, assumptions,
influence, forms, and content of people educating in the field of sexuality. And the
discussion itself has a strongly politicized and ideological character.
Aim. The purpose of this article is to present the theoretical aspects of sexuality education.
Various definitions and relations between sexuality education and upbringing, types
of education, and their effectiveness will be presented, as well as the history of the subject
implementation to Polish schools. The most important features of effective and professional
sexuality education and the tasks of the family in this regard will also be indicated.
Materials and methods. National and international documents, literature on the subject.
Content analysis.
REFERENCES (28)
1.
Bieńko, M., Woźniak, M. (2017). Współczesne narracje w sferze wychowania i edukacji seksualnej w Polsce. Societas Communitas, 1(23), 15-36.
2.
Breuner, C.C., Mattson, G., (2016). Sexuality Education for Children and Adolescents. Pediatrics, 138(2), 1-11. DOI: 10.1542/peds.2016-1348.
3.
Bulkowski, K. i in. (2015). Opinie i oczekiwania młodych dorosłych (osiemnastolatków) oraz rodziców dzieci w wieku szkolnym wobec edukacji dotyczącej rozwoju psychoseksualnego i seksualności: Raport z badania. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
4.
Centrum Badania Opinii Społecznej (2008). Postawy i zachowania seksualne młodych Polaków. Warszawa: CBOS.
5.
Chustecka, M. (2011). Analiza podręczników i podstawy programowej – przedmiot wychowanie do życia w rodzinie. W: M. Abramowicz (red.), Wielka nieobecna – o edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce: Raport z badań (ss. 227-282). Warszawa: Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej.
6.
Dec, J. (2012). Czym skorupka za młodu nasiąknie…, czyli o stereotypach dotyczących seksualności w podręcznikach do „Wychowania do życia w rodzinie”. W: Z. Lew-Starowicz, K. Waszyńska (red.), Przemiany seksualności w społeczeństwie współczesnym: Teoria i rzeczywistość (ss. 169-185). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
7.
Dec-Pietrowska, J., Długołęcka, A., Paprzycka, E., Walendzik-Ostrowska, A., Waszyńska, K. (2016). Gender w edukacji seksualnej. W: I. Chmura-Rutkowska, M. Duda, M. Mazurek, A. Sołtysiak-Łuczak (red.), Gender w podręcznikach: Projekt badawczy: Raport: O projekcie: Metodologia badań: Wprowadzenie teoretyczne (t.1, ss. 242-257). Warszawa: Fundacja Feminoteka.
8.
Dec-Pietrowska, J., Paprzycka, E., Walendzik-Ostrowska, A. (2017). Czego (nie) dowiemy się o kobiecości i męskości?: Selektywność przekazu „edukacji seksualnej” w Polsce. Societas Communitas, 1(23), 103-119.
9.
Dzierzgowska, A., Rutkowska, E. (2008). Ślepa na płeć: Edukacja równościowa po polsku: Raport krytyczny. Warszawa: Fundacja Feminoteka.
10.
Długołęcka, A. (2006). Wychowanie i edukacja seksualna. W: Z. Lew-Starowicz, A. Długołęcka (red.), Edukacja seksualna (ss. 234-264). Warszawa: Wydawnictwo Świat Książki.
11.
Dora, M. (2013). Lepiej nie mówić: O edukacji seksualnej w Polsce. Przegląd Pedagogiczny, 2, 101-107.
12.
Grunseit, A. (1997). Impact of HIV and sexual health education on the sexual behaviour of young people: A review update, UNAIDS/97.4. Pobrane 26.02.2024 z:
https://data.unaids.org/public....
14.
Izdebski, Z., Wąż, K., Dec-Pietrowska, J. (2020). Wychowanie seksualne. W: H. Liberska, J. Trempała (red.), Psychologia wychowania: Wybrane problemy (ss. 431-444). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
15.
Izdebski, Z. (2012). Seksualność Polaków na początku XXI wieku: Studium badawcze. Kraków: Wydawnictwo UJ.
16.
Kirby, D. (2001). Emerging Answers: Research Findings on Programs to Reduce Teen Pregnancy (Summary). American Journal of Health Education, 32(6), 348-355. DOI: 10.1080/19325037.2001.10603497.
17.
Kozakiewicz, M. (1969). U podstaw wychowania seksualnego. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
18.
Kozakiewicz, M. (1987). Cele i zadania wychowania seksualnego oraz przysposobienia do życia w rodzinie. W: M. Kozakiewicz, Z. Lew-Starowicz (red.), Przysposobienie do życia w rodzinie (ss. 34-42). Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
19.
Martino, S.C., Elliott, M.N., Corona, R., Kanouse, D.E., Schuster, M.A. (2008). Beyond the “Big Talk”: The Roles of Breadth and Repetition in Parent-Adolescent Communication About Sexual Topics, Pediatrics, 121(3), e612-e618. DOI: 10.1542/peds.2007-2156.
20.
Obuchowska, I., Jaczewski, A. (2002). Rozwój erotyczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
21.
Paprzycka, E., Dec-Pietrowska, J., Walendzik-Ostrowska, A. (2016). Różnica versus różnorodność – konteksty definiowania kobiecości i męskości w podręcznikach do przedmiotu Wychowanie do życia w rodzinie: Analiza jakościowa. W: I. Chmura-Rutkowska, M. Duda, M. Mazurek, A. Sołtysiak-Łuczak (red.), Gender w podręcznikach: Projekt badawczy: Raport: Raporty przedmiotowe i rekomendacje (t. 3, ss. 140-165). Warszawa: Fundacja Feminoteka.
22.
Shtarkshall, R.A., Santelli, J.S., Hirsch, J.S., (2007). Sex education and sexual socialization: roles for educatorsand parents. Perspectives on Sexual and Reproductive Health, 39(2), 116-119. DOI: 10.1363/3911607.
23.
Trawińska, M. (1996). Wychowanie seksualne. W: M. Trawińska, Z. Cendrowski (red.), Popularny słownik wychowania prorodzinnego i seksualnego (ss. 297-298). Warszawa: Agencja Promo-Lider.
24.
UNESCO (2009). International technical guidance on sexuality education: Vol 2: Topics and learning objectives. Pobrane 02.01.2010 z:
https://www.gfmer.ch/SRH-Cours....
25.
Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. O planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (1993). Dz.U.1993.17.78.
26.
Walendzik-Ostrowska, A., (2009). Edukacja seksualna a profilaktyka HIV. Remedium, 11(201), 28-29.
27.
Walendzik-Ostrowska, A. (2016). Problemy edukacji seksualnej w Polsce. W: M. Adamczyk, I. Shaposhnykova (red.), Current issues and problems of social sciences (ss. 37-43). Kherson – Kielce: Publishing House Helvetica.
28.
Winkelmann, Ch. (red.) (2012). Standardy edukacji seksualnej w Europe: Podstawowe zalecenia dla decydentów oraz specjalistów zajmujących się edukacją i zdrowiem. Lublin: Wydawnictwo Czelej.