Change of the name of the 13-year-old adopted stepson. Some comments de lege lata and de lege ferenda
More details
Hide details
1
Department of Private Law, Institute of Legal Sciences, Faculty of Law and Administration, University of Opole [Katedra Prawa Prywatnego, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji,
Uniwersytet Opolski], Katowicka 87a, 45-060 Opole, Poland
Submission date: 2020-07-01
Final revision date: 2020-12-31
Acceptance date: 2020-12-31
Publication date: 2020-12-31
Corresponding author
Magdalena Gołowkin–Hudała
Katedra Prawa Prywatnego, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Opolski, Katowicka 87a, 45-060 Opole, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2020;23(2):141-156
KEYWORDS
ABSTRACT
Introduction. Our name is a part of our identity, we are perceived through its prism in
society, and it is used on an everyday basis. A change of name is only possible in cases
specified by law and essentially related to the will of the person concerned. In the case of
the surname of the stepson, who has reached the age of thirteen, adopted by the stepfather
or stepmother, the child cannot refuse to change their current surname. In the event of an
adoption, a person may receive a surname created by the addition of the surname of the
stepfather or stepmother to their current surname or through taking the surname of the
adopting person. Such a solution in the case of a thirteen-year-old who identifies with their
name hitherto, may be difficult to accept.
Aim. The aim of the study is to answer the question of whether the regulation denying
a thirteen-year-old child the right to keep their surname after adoption infringes their interests
and if it requires changes in the laws in force. The following paper analyses standards
in the field of human rights protection, which provide for the child’s participation in
deciding or co-deciding on matters pertaining them. The paper includes solutions from
the Family and Guardianship Code, in which a child over the age of thirteen may decide
to retain their previous surname despite the changes that have occurred in determining its
origin. This is, for instance, in the case of the parents getting married after the birth, when
the child is recognized, when paternity is established by court, or when the stepchild is offered
the name of their stepfather or stepmother.
Materials and methods. As the basic research methods, legal-dogmatic and legal-theoretical
methods were used, based on the analysis of the current national and international
legal acts and a review of the views of representatives of the legal doctrine. The divagations
were supported by an analysis of the judicial decisions of the courts in this regard.
A problem-focused examination of the legal problem which is the subject of the study was
made.
Conclusions. The study shows that the differentiation of the situation of minors over the
age of thirteen in terms of the possibility of retaining their current surname is incorrect.
Moreover, not allowing the child to remain with the surname under which the child is recognized,
has achieved success with, and feels emotionally attached to, should be considered a significant defect of the applicable regulation. For this reason, the paper formulates
a postulate regarding a change in the existing regulation in line with the other solutions
contained in the Family and Guardianship Code.
REFERENCES (31)
1.
Andrzejewski, M. (1999). Prawna ochrona rodziny. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
2.
Czajkowska, A. (2007). Zmiana imienia i nazwiska: Geneza, komentarz, orzecznictwo, wzory decyzji. Warszawa: LexisNexis.
3.
Europejska konwencja o przysposobieniu dzieci z 1967 r. (1967). Dz. U. 1999.99.1157.
4.
Europejska konwencja o wykonywaniu praw dziecka (1996). Dz. U. 2000.107.1128.
5.
Gajda, J. (2012). Tajemnica przysposobienia i jej ochrona w polskim prawie cywilnym. Przemyśl – Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Prawa i Administracji.
7.
Holewińska-Łapińska, E. (2011). Przysposobienie. W: T. Smyczyński (red.), Prawo Rodzinne i Opiekuńcze: System Prawa Prywatnego (t. 12, ss. 650-651). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
8.
Ignaczewski, J. (2010). Komentarz do przepisów KRO regulujących władzę rodzicielską: Dobro dziecka. W: J. Ignaczewski (red.), Władza rodzicielska i kontakty z dzieckiem: Komentarz (ss. 62-64). Warszawa: C.H. Beck.
9.
Ignatowicz, J. (2012). Rodzice i dzieci: III Nazwisko dziecka, którego rodzice zawarli małżeństwo po jego urodzeniu. W: K. Pietrzykowski (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz (ss. 842-853). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
10.
Kaleta, Z. (1998). Nazwisko w kulturze polskiej. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
11.
Karta praw podstawowych Unii Europejskiej (2000). Dz. Urz. UE C 83 z 30.03.2010.
12.
Kasprzyk, P. (2006). Zmiana imion i nazwisk w prawie polskim. Studia Prawnoustrojowe, (6), 45-92.
13.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (1997). Dz. U. 1997.78.483.
14.
Konwencja o ochronie dzieci i współpracy w dziedzinie przysposobienia międzynarodowego z 1993 r. (1993). Dz. U. 2000.39.448.
15.
Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2, ratyfikowana przez Polskę 19 stycznia 1993 r. (1993). Dz. U. 1993.61.284.
16.
Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (1991) Dz. U. 1991.120.526.
17.
Litwin, J. (1961). Prawo o aktach stanu cywilnego: Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
18.
Łakoma, S. (2008). Rejestracja i zmiana nazwiska. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 70(4), 65-77.
19.
Mazowiecka, L. (2016). Wytyczne Komitetu Ministrów Rady Europy w sprawie wymiaru sprawiedliwości przyjaznego dzieciom. Ius Novum, 10(3), 228-253.
20.
Panowicz-Lipska, J. (1999). Przysposobienie dziecka. W: T. Smyczyński (red.), Konwencja o prawach dziecka – analiza i wykładnia (ss. 199-227). Poznań: Wydawnictwo Ars Boni et Aequi.
21.
Piechocki, S. (1983). Przysposobienie dziecka. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych.
23.
Przybyszewska-Szter, B. (2020). Przysposobienie – instytucja służąca realizacji prawa dziecka do wychowania w rodzinie. Studia Prawnoustrojowe, 50, 393-411. DOI: 10.31648/sp.6054.
24.
Stojanowska, W. (1999). Dobro dziecka jako instrument wykładni norm konwencji o prawach dziecka oraz prawa polskiego jako dyrektywa jego stosowania. W: T. Smyczyński (red.), Konwencja o prawach dziecka – analiza i wykładnia (ss. 81-111). Poznań: Ars Boni et Aequi.
25.
Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 12 czerwca 1992 r., III CZP 48/92.
26.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 1994 r., III CZP 99/94.
27.
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy [k.r.o.] (1964a). Dz. U. 2019.1086.
28.
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postepowania cywilnego (1964b). Dz. U. 2018.296.
29.
Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (2014). Dz. U. 2021.709 z późn. zm.
30.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 lipca 1993 r., S.A./Wr 605/93 (ONSA 1994, nr 3, poz. 110).
31.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 czerwca 1982 r., II SA 699/82.