“Nodes” in the Intercultural Network of Cultural Borderlands
 
 
More details
Hide details
1
Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
 
 
Submission date: 2024-08-16
 
 
Acceptance date: 2024-10-18
 
 
Online publication date: 2024-11-03
 
 
Publication date: 2024-12-06
 
 
Corresponding author
Alicja Szerląg   

Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
 
 
 
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Introduction. A perspective on cultural borderlands through the prism of their specific social environment reveals a cultural diversity constantly produced and reproduced due to social interactions taking place within them. The borderland becomes an inter-nodal area of movement and deterritorialization, a multi-scalar place of proximity, communication, identification, transformation, and universalization. Its inherent multifaceted contact generates a polyphony of phenomena of diverse forms, which, in various configurations, saturate the reality of the cultural borderland, i.e., a social organization in the structure of a network anchored by symptomatic nodes. This type of network is open and subject to constant modification due to the functions performed by nodes, namely: aggregative, structuring, exclusive, and augmentative. This is accompanied by processes of differentiation and commonality, creating a specific cultural system focused on interculturality. Aim. The aim of this study is to identify nodes in the intercultural network of cultural borderlands and indicate the integrative role of interculturality in the process of creating a community in a culturally diverse society. Methods and materials. A review and critical analysis of the subject literature carried out from a constructivist perspective. Results. As a result of the analyses, nodes in the intercultural network of cultural borderlands were identified: communicative-interactive, local-familiar, national-patriotic, and civic-patriotic. Revealing significant spheres within cultural diversity, processes of (self) identification of borderland residents take place, their identities are constructed, and an intercultural community is built.
REFERENCES (31)
1.
Babiński, G. (2002). Przemiany pograniczy narodowych i kulturowych – propozycje typologii. W: R. Stemplowski, A. Żelazo (red.), Polskie pogranicza a polityka zagraniczna u progu XXI wieku (ss. 13–30). Warszawa: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych.
 
2.
Barbier, J. M., Marynowicz-Hetka, E. (2021). „Myśląc transformacje” – wprowadzenie w problematykę. Nauki o Wychowaniu: Studia Interdyscyplinarne, 13(2), 15–19. DOI: 10.18778/2450-4491.13.02.
 
3.
Barth, F. (2006). Grupy i granice etniczne: Społeczna organizacja różnic kulturowych. W: M. Kempny, E. Nowicka (red.), Badanie kultury: Elementy teorii antropologicznej: Kontynuacje (ss. 348–377). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
4.
Bokszański, Z. (2005). Tożsamości zbiorowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
5.
Brubaker, R. (2009). Ethnicity, race, and nationalism [Pochodzenie etniczne, rasa i nacjonalizm]. Annual Review of Socjology, 35, 21–42. DOI: 10.1146/annurev-soc-070308-115916.
 
6.
Castells, M. (2007). Społeczeństwo sieci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
7.
Chua, R. Y. J. (2018). Innovating at cultural crossroads: How multicultural social networks promote idea flow and creaticity [Innowacje na pograniczu kultur: Jak wielokulturowe sieci społecznościowe promują przepływ pomysłów i kreatywności]. Journal of Management, 44(3), 1119–1146. DOI: 10.1177/0149206315601183.
 
8.
Gąsior, M. (2019). Namysł nad kulturą w kontekście transnarodowości. Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 2(172), 305–318. DOI: 10.4467/25444972SMPP.19.027.10853.
 
9.
Jenkins, R. (1997). Rethinking etnicyty: Arguments and explorations [Ponowne przemyślenie etniczności: Argumenty i poszukiwania]. London – Thousand Oaks – New Delhi: Sage Publications.
 
10.
Kaiser, R., Nikiforova, E. (2006). Borderland spaces of identification and dis/location: Multiscalar narratives and enactments of Seto identity and place in the Estonian-Russian borderlands [Pograniczne przestrzenie identyfikacji i dyslokacji: Wieloskalarne narracje i urzeczywistnienie tożsamości i miejsca Seto na pograniczu estońsko-rosyjskim]. Ethnic and Racial Studies, 29(5), 928–958. DOI: 10.1080/01419870600813975.
 
11.
Kelly, K. (1995). Out of control: The rise of neo-biological civilization [Poza kontrolą: Rozwój neobiologicznej cywilizacji]. Menlo Park: Addison-Wesley.
 
12.
Łukowski, W. (2006). Lokalny i uniwersalny wymiar konstruowania ojczyzny: Przypadek Stowarzyszenia „Wspólnota Mazurska”. W: J. Kurczewska (red.), Oblicza lokalności: Różnorodność miejsc i czasu: Praca zbiorowa (ss. 47–67). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
 
13.
Muszyńska, J. (2014). Miejsce i wspólnota: Poczucie wspólnotowości mieszkańców północno-wschodniego pogranicza Polski: Studium pedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
 
14.
Nikitorowicz, J. (2004). Wartość międzykulturowości. W: A. Szerląg (red.), Edukacja ku wartościom: Praca zbiorowa (ss. 83–96). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
 
15.
Nikitorowicz, J. (2019). Tolerancja i patriotyzm w edukacyjnym procesie kształtowania społeczeństwa obywatelskiego. Pedagogika Społeczna, 3(73), 177–188. DOI: 10.35464/1642-672X.PS.2019.3.13.
 
16.
Pyszczek, G. (2006). Sąsiedztwo a lokalność: Wstęp do analizy teoretycznej. W: J. Kurczewska (red.), Oblicza lokalności: Różnorodność miejsc i czasu: Praca zbiorowa (ss. 246–266). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
 
17.
Sadowski, A. (2020). Socjologia pogranicza: Kształtowanie się problematyki badań w Polsce po 1989 roku. Pobrane z: https://old.soc.uwb.edu.pl/And....
 
18.
Straczuk, J. (2006). Kulturowe zróżnicowanie pogranicza – koncepcje badawcze. W: J. Kurczewska (red.), Oblicza lokalności: Różnorodność miejsc i czasu: Praca zbiorowa (ss. 145–163). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
 
19.
Suzuki-Crumly, J., Hyers, L. L. (2004). The relationship among ethnic identity, psychological well-being, and intergroup competence: An investigation of two biracial groups [Związek między tożsamością etniczną, dobrostanem psychicznym i kompetencjami międzygrupowymi: badanie dwóch grup dwurasowych]. Cultural Diversity and Ethnic Minority Psychology, 10(2), 137–150. DOI: 10.1037/1099-9809.10.2.137.
 
20.
Szerląg, A. (2013). Narodowy dualizm w codzienności polskich rodzin na Wileńszczyźnie. W: J. Nikitorowicz (red.), Patriotyzm i nacjonalizm: Ku jakiej tożsamości kulturowej? (ss. 190–214). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
 
21.
Szerląg, A. (2021). Międzykulturowość w przestrzeni wileńskiego pogranicza kultur: Pedagogiczne studium codzienności młodego pokolenia Polaków. Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego.
 
22.
Szerląg, A. (2023). Nowe obywatelstwo i patriotyzm na pograniczu kultur: Międzykulturowy kontekst. Edukacja Międzykulturowa, 22(3), 52–63. DOI: 10.15804/em.2023.03.03.
 
23.
Szerląg, A. (2024). Przestrzeń pogranicza kulturowego: Granice, uwspólnianie światów, tożsamościowe i ojczyźniane konotacje. Wychowanie w Rodzinie, 31(1), 13–30. DOI: 10.61905/wwr/188655.
 
24.
Szerląg, A., Urbanek, A., Gandecka, K. (2021). Three strategies for describing social interactions of adolescents in a multicultural environment – indicators for the quality of life research [Trzy strategie opisu interakcji społecznych nastolatków w środowisku wielokulturowym – wskaźniki badań nad jakością życia]. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(15), 8166. DOI: 10.3390//ijerph18158166.
 
25.
Śliwerski, B. (2017). Teoretyczne podstawy wiedzy o kształtowaniu postaw patriotycznych. Edukacja Zawodowa i Ustawiczna, 2, 47–65.
 
26.
Theiss, W. (2001). Mała ojczyzna: Perspektywa edukacyjno-utylitarna. W: W. Theiss (red.), Mała ojczyzna: Kultura, edukacja, rozwój lokalny (ss. 11–22). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
 
27.
Waldenfels, B. (2002). Topografia obcego: Studia z fenomenologii obcego. Warszawa: Oficyna Naukowa.
 
28.
Witkowski, L. (2020). Transformacje i ich dylematy – między dynamiką i strukturą procesualności. Chowanna, 2(55), 1–22. DOI: 10.31261/CHOWANNA.2020.55.02.
 
29.
Witkowski, L. (2023). Edukacja w trosce o „efekt pogranicza” międzykulturowego (panorama tropów i profili humanistycznych w retrospekcji). Edukacja Międzykulturowa, 3(22), 17–39. DOI: 10.15804/em.2023.03.01.
 
30.
Wojakowski, D. (2006). Kultura lokalna, czyli węzeł symboliczny: Z doświadczeń badacza współczesnych społeczności pogranicza wschodniego Polski. W: J. Kurczewska (red.), Oblicza lokalności: Różnorodność miejsc i czasu: Praca zbiorowa (ss. 127–144). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
 
31.
Yampolsky, M. A., Amiot, C. E., de la Sablonnière, R. (2013). Multicultural identity integration and well-being: A qualitative exploration of variations in narrative coherence and multicultural identification [Integracja tożsamości wielokulturowej i dobre samopoczucie: Jakościowa eksploracja różnic w spójności narracji i identyfikacji wielokulturowej]. Frontiers in Psychology, 4(126), 1–15. DOI: 10.3389/fpsyg.2013.00126.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top