Social responsibility of the modern family towards climate threats in the Anthropocene era
More details
Hide details
1
Uniwersytet Bielsko-Bialski, Wydział Humanistyczno-Społeczny, Instytut Pedagogiki, Willowa 2, 43-300, Bielsko-Biała, Polska
Submission date: 2023-12-06
Final revision date: 2023-12-23
Acceptance date: 2023-12-29
Online publication date: 2023-12-31
Corresponding author
Justyna Ewa Wojciechowska
Uniwersytet Bielsko-Bialski, Wydział Humanistyczno-Społeczny, Instytut Pedagogiki,
Willowa 2, 43-300, Bielsko-Biała, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2023;30(4):329-344
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Introduction. The Anthropocene epoch is struggling with the climate crisis, which is one of the greatest challenges for the modern world. The family, as the basic living environment, is largely responsible for the nature of human functioning in everyday life, which is
ultimately important in shaping social attitudes towards current threats. The awareness of individuals builds the awareness of societies.
Aim. The aim of the article is to indicate the social responsibility of the family towards climate threats in the Anthropocene era and to draw attention to the assumptions of the current European climate policy. Raising awareness of the important role of the family in
shaping attitudes towards climate threats by its adult members gives hope for increasing conscious pro-ecological attitudes. Pro-ecological behaviours, which constitute a model and reference in the complex process of raising children and adolescents, constitute the foundation for shaping awareness of responsibity for the planet and, therefore, for the quality of life in the future. Materials and methods. The article presents an analysis of existing materials in the area of climate policy, based on which postulates for shaping family social responsibility in the era of the Anthropocene are indicated. From a very extensive collection, selected materials relating to the topic in question were selected and described. Indicated: Communication from the Commission to the European Parliament, the European Council, the Council, the Economic and Social Committee and the Committee of the Regions, European Green Deal, issued in Brussels on 11/12/2019; Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the
Committee of the Regions Building a climate-resilient Europe – a new Strategy for adaptation to climate change of February 24, 2021, strategy National Environmental Policy 2030 – development strategy in the area of environment and water management, National Energy and Climate Plan for 2021–2030. Results. European climate policy has very precise content that sets the course of action for
entire societies in order to reduce the dimension of the crisis related to climate threats. The family, as the basic social unit, can counteract this crisis in various ways. The text indicates specific solutions in this area. Conclusion. Due to the state of awareness of contemporary Polish society about climate threats in the Anthropocene era, it is necessary to carry out activities to raise awareness of
the actual state of affairs. The family, by setting a role model, should be the primary source of responsibility formation, right after institutions responsible for providing knowledge. The article indicates proposed actions, the implementation of which will activate individuals, and thus society, towards the climate crisis in the Anthropocene era.
REFERENCES (36)
1.
Adamski, F. (2002). Rodzina: Wymiar społeczno-kulturowy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
2.
Balcerek, M. (1988). Międzynarodowa ochrona dziecka. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
3.
de Barbaro, M. (1999). Struktura rodziny. W: B. de Barbaro (red.), Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny (ss. 45–55). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
4.
Bińczyk, E. (2018). Epoka człowieka: Retoryka i marazm antropocenu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
5.
Capstick, S., Whitmarsh, L. (2023). Działania jednostek a przemiana społeczna. W: G. Thunberg, Książka o klimacie (ss. 433–436). Warszawa: Agora.
7.
Chenoweth, E. (2023). Ludzie mają siłę. W: G. Thunberg, Książka o klimacie (ss. 478–483). Warszawa: Agora.
8.
Crutzen, P. J., Stoermer, E. F. (2000). The „Anthropocene” [„Antropocen”]. Global Change Newsletter, 41, 17–18.
9.
Domańska, E. (2012). Historia egzystencjalna: Krytyczne studium narratywizmu i humanistyki zaangażowanej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
10.
Gondek, A. (2002). Ekologia i globalizm. Człowiek w Kulturze, 14, 107–120.
11.
Grabias, S. (1994). Język w zachowaniach społecznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
12.
Gromkowska-Melosik, A. (2019). Pedagogika ekologiczna. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika: Podręcznik akademicki (ss. 637–646). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
13.
Juszczyk-Rygałło, J. (2021). Wzorce jako narzędzia transmisji oddziaływań wychowawczych. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 16, 4(62), 13–25. DOI: 10.35765/eetp.2021.1662.01.
14.
Karaczun, Z., Michalak, W., Łuszczki K., Okulus A., Patalong, M. (2021). Wpływ zmiany klimatu na zdrowie dzieci. Warszawa: Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki.
15.
Kochanowska, E. (2022). Rodzina jako przestrzeń wychowania intelektualnego dzieci w młodszym wieku szkolnym – doniesienia z badań. Wychowanie w Rodzinie, 27(2), 197–209. DOI: 10.34616/wwr.2022.2.197.209.
16.
Kocik, L. (2006). Rodzina w obliczu wartości i wzorów życia ponowoczesnego świata. Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza AFM.
17.
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Budując Europę odporną na zmianę klimatu – nowa Strategia w zakresie przystosowania do zmiany klimatu. (2021). Pobrane z:
https://eur-lex.europa.eu/lega....
18.
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Europejski Zielony Ład. (2019). Pobrane z:
https://eur-lex.europa.eu/lega....
20.
Krzesińska-Żach, B. (2007). Pedagogika rodziny: Przewodnik do ćwiczeń. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
21.
Krzysteczko, H. (2010). Modele i wartości rodziny dawnej i współczesnej. W: W. Korzeniowska, U. Szuścik (red.), Rodzina: Historia i współczesność (ss. 129–137). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
22.
Kwak, A. (1994). Rodzina i jej przemiany. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
23.
Łukaszewska, K. (2019). Preskryptywny charakter internalizacji aksjologicznej jako podstawa stosunku człowieka do lasu jako ekowartości. Studia Ecologiae et Bioethicae, 17(1), 19–25.
24.
Mac, A. (2010). Wartości przekazywane przez współczesnych dziadków. W: W. Muszyński (red.), Wartości w rodzinie: Ciągłość i zmiana (ss. 85–93). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
25.
Markowski, A., Puzynina, J. (2001). Kultura języka. W: J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski (ss. 49–51). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
27.
Monbiot, G., Wrigley, R. (2023). Zdziczać. W: G. Thunberg, Książka o klimacie (ss. 459–463). Warszawa: Agora.
29.
Raworth, K. (2023). Półtorastopniowy styl życia. W: G. Thunberg, Książka o klimacie (ss. 437–444). Warszawa: Agora.
30.
Stoknes, P. E. (2023). Przezwyciężyć apatię klimatyczną. W: G. Thunberg, Książka o klimacie (ss. 445–448). Warszawa: Agora.
31.
Szczepaniak, J. (2011). O idei społecznej odpowiedzialności rodziny jako podmiotu polityki społecznej – kilka refleksji i uwag. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 220, 139–156.
32.
Szkudlarek, T., Śliwerski, B. (1992). Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
33.
Śliwerski, B. (2017). Prawo dziecka do swoich praw. Pedagogika Społeczna, 4(66), 37–58.
34.
Thunberg, G. (2023). Najlepszym sposobem na posprzątanie tego syfu jest samokształcenie. W: G. Thunberg, Książka o klimacie (ss. 428–432). Warszawa: Agora.
35.
Tyszka, Z. (2001). Relacja „rodzina – społeczeństwo globalne” w okresie transformacji. W: M. Ziemska (red.), Rodzina współczesna (ss. 25–31). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
36.
Ziemska, M. (2001). Zmiany w relacjach małżeńskich w cyklu życia rodziny. W: M. Ziemska (red.), Rodzina współczesna (ss. 44–57). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.