Parental ethnotheories in the perspective of Florian Znaniecki’s concept of the humanistic coefficient
More details
Hide details
1
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Instytut Filozofii i Socjologii, Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa, Polska
Submission date: 2024-08-10
Acceptance date: 2024-11-14
Online publication date: 2024-11-15
Corresponding author
Grzegorz Pyszczek
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Instytut Filozofii
i Socjologii, Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2024;31(3)
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Aim. The aim of the article is to show how taking into account the humanistic coefficient can influence the study of the ethnotheory of upbringing. It shows what the ethnotheory of upbringing is. The concept of ethnotheory of upbringing arose from the research of the
development niche by Sara Harkness and Charles Super. They claimed that, apart from physical, social, and cultural factors, an important element of a child’s educational environment are the views of its guardians on upbringing. The basic features characterizing the
ethnotheory of upbringing are descibed. Firstly, it concerns the broadly understood sphere of upbringing. Secondly, it is treated as obvious and indisputable. Thirdly, it is shared not only by individuals, but by the entire community within which caregivers function. The
theoretical context in which this issue appeared was indicated. These included, on the one hand, ethnographic research, and on the other, various types of research on everyday thinking. Methods and materials. The work uses the concepts of developmental niche and ethnocultural upbringing expounded by S. Harkness and C. Super, as well as the concept of the humanistic coefficient expounded by Florian Znaniecki. Results and conclusion. The article recalls the concept of the humanistic coefficient presented by Florian Znaniecki. Its fundamental role in social and cultural research was shown. Possibilities of deepening research on ethnotheories of upbringing by referring
to this concept were indicated. Firstly, it would be about reconstructing the internal layout of an environment that believes in a certain type of ethnotheory. Secondly, to show the attitudes of this type of environment towards other elements of the upbringing environment.
REFERENCES (42)
1.
Bielecka-Prus, J. (2010). Transmisja kultury w rodzinie i w szkole: Teoria Basila Bernsteina. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
2.
Bruner, J. (2010). Kultura edukacji. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
3.
Budajczak, M. (2004). Edukacja domowa. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
4.
Chałasiński, J. (1969). Społeczeństwo i wychowanie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
5.
Chądzyńska, M., Dryll, E. (2004). Etos rodzinny – wspólnota znaczeń wyrażająca się w strukturze autonarracji ojców, matek i ich dzieci. Studia Psychologiczne, 42(2), 17–26.
6.
Chmielewska-Banaszak, D., Magier, E. (2004). Wiedza milcząca: Jawne versus utajone: Nowe spojrzenie na poznawcze i społeczne funkcjonowanie człowieka. Zagadnienia Naukoznawstwa, 4(162), 751–763.
7.
Doi, T. (1980). The anatomy of dependence [Anatomia zależności]. Tokyo: Kodansha.
8.
Drozdowicz, J. (2019). Antropologia edukacji: Studium różnicy kulturowej w społeczeństwie otwartym. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
9.
Dryll, E. (2022). Rodzina w systemie społecznym: Klasyczne teorie i badania psychologii międzykulturowej. Psychologia Wychowawcza, 66(24), 36–59. DOI: 10.5604/01.3001.0016.0963.
10.
Dulczewski, Z. (1984). Florian Znaniecki: Życie i dzieło. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie. Dyczewski, L. (2004). Kreatywna rola rodziny w kształtowaniu dziedzictwa kulturowego i rozwoju społeczności lokalnej. W: G. Soszyńska (red.), Rodzina – myśl i działanie (ss. 71–86). Lublin: Wydawnictwo Polihymnia.
11.
Garfinkel, H. (2007). Studia z etnometodologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
12.
Geertz, C. (2005). Wiedza lokalna: Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
13.
Hałas, E. (2010). Towards the world culture society: Florian Znaniecki’s culturalism. [W stronę społeczeństwa światowej kultury: Kulturalizm Floriana Znanieckiego]. Frankfurt am Main – New York: Peter Lang.
14.
Harkness, S., Super, C. M. (red.) (1996). Parents’ cultural belief systems: Their origins, expressions, and consequences [Systemy uwarunkowanych kulturowo przekonań rodziców: Ich korzenie, wyraz i konsekwencje]. New York: Guilford Press.
15.
Harkness, S., Super, C. M. (1992). Parental ethnotheories in action [Rodzicielskie etnoteorie w działaniu]. W: I. E. Sigel, A. V. McGillicuddy-DeLisi, J. J. Goodnow (red.), Parental believe system: The psychological consequences for children (ss. 373–391). Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates.
16.
Holt, J. (2007). Zamiast edukacji: Warunki do uczenia się przez działanie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
17.
Hołówka, T. (1986). Myślenie potoczne. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
18.
Jedynak, S. (1995). Ex oriente lux: Szkice filozoficzno-antropologiczne dla miłośników kultur Wschodu. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
19.
Jurczyszyn, M. (2013). Nauczanie domowe w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku. Pedagogika Rodziny, 3(1), 19–29.
20.
Kagitçibasi, C. (2017). Family, self, and human development across cultures: Theory and applications [Rodzina, jaźń i rozwój człowieka w perspektywie kulturowej: Teoria i zastosowania]. New York: Routledge, Taylor & Francis Group. DOI: 10.4324/9781315205281.
21.
Kawecki, I. (1996). Etnografia i szkoła. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
22.
Kostera, M. (red.) (2011). Etnografia organizacji. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
23.
Lachowicz-Tabaczek, K. (2004). Potoczne koncepcje świata i natury ludzkiej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
24.
Liedloff, J. (1995). W głębi kontinuum. Katowice: Dom Wydawniczo-Księgarski Kos.
25.
Malinowski, B. (1936). Native Education and Culture Contact [Edukacja rodzima i kontakt kulturowy]. International Review of Missions, 25, 480–517.
26.
Markus, H. R., Kitayama, S. (1991). Culture and the self: Implications for cognition, emotion, and motivation [Kultura i jaźń: Implikacje dla poznania, emocji i motywacji]. Psychological Review, 98(2), 224–253. DOI: 10.1037/0033-295X.98.2.224.
27.
Mead, M. (1986). Płeć i charakter w trzech społecznościach pierwotnych. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
29.
Mills, C. (2017). Wyobraźnia socjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
30.
Nikitorowicz, J. (2017). Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
31.
Rau, Z., Staszyńska, K. M., Chmieliński, M., Zagórski, K. (2018). Doktryna Polaków: Klasyczna filozofia polityczna w dyskursie potocznym. Łódź – Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
32.
Schütz, A. (1985). Światły obywatel: Esej o społecznym zróżnicowaniu wiedzy. Literatura na Świecie, 2, 269–284.
33.
Skeris, P. (1979). Teoria grup: (Studium mechanizmów interakcji międzyludzkich): Rozprawa doktorska. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
34.
Song, J. H., Cho, S. I., Trommsdorff, G., Cole, P., Niraula, S., Mishra, R. (2023). Being sensitive in their own way: Parental ethnotheories of caregiver sensitivity and child emotion regulation across five countries [Być wrażliwym na swój sposób: Wrażliwość opiekunów i regulacja emocji dzieci jako przedmiot etnoteorii rodziców z pięciu krajów]. Frontiers in Psychology, 14, 1283748. DOI: 10.3389/fpsyg.2023.1283748.
35.
Sorokin, P. (2009). Ruchliwość społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
36.
Super, J., Harkness, S. (1986). The developmental niche: A conceptualization at the interface of child and culture [Nisza rozwojowa: konceptualizacja relacji między dzieckiem a kulturą]. International Journal of Behavioral Development, 9(4), 545–569. DOI: 10.1177/016502548600900409.
37.
Witkowski, L. (2022). Uroszczenia i transaktualność w humanistyce: Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
38.
Wysocki, T. (2011). Filozofia eksperymentalna jako metodologia filozoficzna. Wrocław: Tomasz Wysocki.
39.
Zagórski, K., Koźmiński, A. K., Morawski, W., Piotrowska, K., Rae, G., Strumińska-Kutra, M. (2015). Postawy ekonomiczne w czasach niepewności: Ekonomiczna wyobraźnia Polaków 2012–2014. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
40.
Znaniecki, F. (1998). Education and social change [Edukacja i zmiana społeczna]. Frankfurt am Main – New York: Peter Lang.
41.
Znaniecki, F. (2001). Socjologia wychowania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
42.
Znaniecki, F. (2011). Współczynnik humanistyczny. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.