Prosociality as a pedagogical challenge
 
 
More details
Hide details
1
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Studiów Edukacyjnych, Szamarzewskiego 89 D, 60-568 Poznań, Polska
 
 
Submission date: 2023-08-11
 
 
Final revision date: 2023-09-26
 
 
Acceptance date: 2023-09-26
 
 
Publication date: 2023-11-19
 
 
Corresponding author
Joanna Szafran   

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Studiów Edukacyjnych, Szamarzewskiego 89 D, 60-568 Poznań, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2023;30(2):41-56
 
KEYWORDS
ABSTRACT
Introduction. The material presented here is an attempt to indicate the meaning and the role of prosociality in individual biographies, but it also captures the problem in a much broader social dimension. The subjective review of concepts and approaches conducted allows us to treat prosociality as an essential topic of scientific discourse while seeing it as a challenge for pedagogical practice, with particular attention to the responsibilities of key educational environments - family and school. Aim. The purpose of this inquiry is to draw attention to the need for forming pro-social attitudes, as well as opportunities for specific educational environments in this process. Emphasizing the positive effects of pro-sociality and the possible negative consequences of its absence, an attempt was made to justify its impact on human (co)existence. Materials and methods. The text is an overview, based on reference analysis. Results. The presented material allowed us to demonstrate the importance and benefits of prosociality both for the functioning of the individual and for societies. Also, it indicates the important role of the family and school environment in building and promoting pro-social attitudes.
REFERENCES (55)
1.
Aknin, L.B., Hamlin, J.K., Dunn, E.W. (2012). Giving leads to happiness in young children [Dawanie prowadzi do szczęścia u małych dzieci]. PLoS ONE, 7(6), e39211. DOI: 10.1371/journal.pone.0039211.
 
2.
Albert, L.S., Horowitz, L.M. (2008). Attachment styles and ethical behavior: Their relationship and significance in the marketplace [Style przywiązania i zachowania etyczne: Ich związek i znaczenie na rynku]. Journal of Business Ethics, 87(3), 299-316. DOI: 10.1007/s10551-008-9918-6.
 
3.
Aldridge, J., Ala’I, K. (2013). Assessing students’ views of school climate: Developing and validating the What’s Happening in This School? (WHITS) questionnaire [Ocena poglądów uczniów na klimat szkoły: Opracowanie i walidacja kwestionariusza Co się dzieje w tej szkole?]. Improving Schools, 16(1), 47-66. DOI: 10.1177/1365480212473680.
 
4.
Algoe, S.B., Haidt, J. (2009). Witnessing excellence in action: The “other-praising” emotions of elevation, gratitude, and admiration [Obserwując doskonałość w działaniu: ,,Pochwała innego”, emocje uwznioślenia, wdzięczności i podziwu]. The Journal of Positive Psychology, 4, 105-127. DOI: 10.1080/17439760802650519.
 
5.
Andreoni, J. (1989). Giving with impure altruism: Applications to charity and ricardian equivalence [Dawanie z nieczystym altruizmem: Zastosowania do dobroczynności i ekwiwalencji/równoważności ricardiańskiej]. Journal of Political Economy, 97(6), 1447-1458. DOI: 10.1086/261662.
 
6.
Barański, J. (2019). Życzliwość jako cnota moralna w polskiej filozofii moralnej. Etyka, 58(2), 50-70. DOI: 10.14394/etyka.949.
 
7.
Bartlett, M. Y., DeSteno, D. (2006). Gratitude and prosocial behavior: Helping when it costs you [Wdzięczność i zachowania prospołeczne: Pomaganie, kiedy cię to kosztuje]. Psychological Science, 17(4), 319-325. DOI: 10.1111/j.1467-9280.2006.01705.x.
 
8.
Bartoszek, A. (2003). Zaufanie jako czynnik aktywności obywatelskiej na lokalnej scenie politycznej. W: E. Nycz (red.), Budowa lokalnego społeczeństwa obywatelskiego w perspektywie integracji obywatelskiej: Materiały z VII Kędzierzyńsko-Kozielskiego Sympozjum Naukowego (22-23 maja 2003 r.) (ss. 139-150). Opole: Instytut Śląski.
 
9.
Beckes, L., Coan, J.A. (2011). Social baseline theory: The role of social proximity in emotion and economy of action [Teoria Bazy Społecznej: Rola bliskości w emocjach i ekonomii działania]. Social and Personality Psychology Compass, 5(12), 976-988. DOI: 10.1111/j.1751-9004.2011.00400.x.
 
10.
Binfet, J.T., Gaertner, A. (2015). Children’s conceptualizations of kindness at school [Dziecięce konceptualizacje życzliwości w szkole]. Journal of Childhood Studies, 40(3), 27-40. DOI: 10.18357/jcs.v40i3.15167.
 
11.
Binfet, J.T., Gadermann, A.M., Schonert‐Reichl, K.A. (2016). Measuring kindness at school: Psychometric properties of a School Kindness Scale for children and adolescents [Pomiar życzliwości w szkole: Właściwości psychometryczne Szkolnej Skali Życzliwości dla dzieci i młodzieży]. Psychology in the Schools, 53(2), 111-126. DOI: 10.1002/pits.21889.
 
12.
Binfet, J.T., Passmore, H.-A. (2019). The who, what, and where of school kindness: Exploring students’ perspectives [Kto, co i gdzie w szkolnej życzliwości: Odkrywanie perspektyw uczniów]. Canadian Journal of School Psychology, 34(1), 22-37. DOI: 10.1177/0829573517732202.
 
13.
Brown, K.W., Kasser, T. (2005). Are psychological and ecological well-being compatible?: The role of values, mindfulness, and lifestyle [Czy dobrostan psychologiczny i ekologiczny są kompatybilne?: Rola wartości, uważności i stylu życia]. Social Indicators Research, 74(2), 349-368. DOI: 10.1007/s11205-004-8207-8.
 
14.
Cialdini, R.B., Baumann, D.J., Kenrick, D.T. (1981). Insights from sadness: A three-step model of the development of altruism as hedonism [Spostrzeżenia ze smutkiem: Trzyetapowy model rozwoju altruizmu jako hedonizmu]. Developmental Review, 1(3), 207-223. DOI: 10.1016/0273-2297(81)90018-6.
 
15.
Cohen, J., McCabe, E.M., Michelli, N.M., Pickeral, T. (2009). School climate: Research, policy, practice, and teacher education [Klimat szkoły: Badania, polityka, praktyka i kształcenie nauczycieli]. Teachers College Record: The Voice of Scholarship in Education, 111(1), 180-213. DOI: 10.1177/016146810911100108.
 
16.
Corcoran, K.O.C., Mallinckrodt, B. (2000). Adult attachment, self‐efficacy, perspective taking, and conflict resolution [Przywiązanie dorosłych, poczucie własnej skuteczności, przyjmowanie perspektywy i rozwiązywanie konfliktów]. Journal of Counseling & Development, 78(4), 473-483. DOI: 10.1002/j.1556-6676.2000.tb01931.x.
 
17.
Cotney, J.L., Banerjee, R. (2019). Adolescents’ conceptualizations of kindness and its links with well-being: A focus group study [Konceptualizacje życzliwości wśród nastolatków i jej powiązania z dobrostanem: Badanie grupy fokusowej]. Journal of Social and Personal Relationships, 36(2), 599-617. DOI: 10.1177/0265407517738584.
 
18.
Cytlak, I., Szafran, J., Cwojdzińska, A., Buchnat, M., Chmura-Rutkowska, I., Cybal-Michalska, A., Jaskulska, S., Kanclerz, B., Kozłowska, A., Marciniak, M., Myszka-Strychalska, L., Wawrzyniak-Beszterda, R. (2023). (Nie)dobra szkoła?: Obraz współczesnej szkoły w opiniach uczniów i uczennic – kierunki zmian. Resocjalizacja Polska, 24, 427-441. DOI: 10.22432/pjsr.2022.24.26.
 
19.
Danner, D.D., Friesen, W.V., Carter, A.N. (2007). Helping behavior and longevity: An emotion model [Zachowania pomocowe i długowieczność: Model emocji]. W: S.G. Post (red.), Altruism and health: Perspectives from empirical research [Altruizm i zdrowie: Perspektywy z badań empirycznych] (ss. 246-258). Oxford: Oxford University Press. DOI: 10.1093/acprof:oso/9780195182910.003.0016.
 
20.
Davidson, R.J., Begley, S. (2012). The emotional life of your brain: How its unique patterns affect the way you think, feel, and live, and how you can change them [Emocjonalne życie mózgu: Jak jego unikalne wzorce wpływają na sposób myślenia, odczuwania i życia oraz jak można je zmienić]. New York: Hudson Street Press.
 
21.
De Dreu, C.K. (2012). Oxytocin modulates the link between adult attachment and cooperation through reduced betrayal aversion [Oksytocyna moduluje związek między przywiązaniem dorosłych a współpracą poprzez zmniejszoną niechęć do zdrady]. Psychoneuroendocrinology, 37(7), 871-880. DOI: 10.1016/j.psyneuen.2011.10.003.
 
22.
Deci, E.L., Ryan, R.M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior [„Co” i „dlaczego” w dążeniu do celu: Ludzkie potrzeby i samodeterminacja zachowania]. Psychological Inquiry, 11(4), 227-268. DOI: 10.1207/S15327965PLI1104_01.
 
23.
Dunfield, K.A. (2014). A construct divided: Prosocial behavior as helping, sharing, and comforting subtypes [Podzielony konstrukt: Zachowania prospołeczne jako podtypy pomagania, dzielenia się i pocieszania]. Frontiers in Psychology, 5, 958. DOI: 10.3389/fpsyg.2014.00958.
 
24.
Greater Good Science Center [portal] (2014). Greater Good in Action. Pobrane 30.01.2024 z: https://ggia.berkeley.edu/#fil....
 
25.
Hamre, B.K., Pianta, R.C. (2006). Student–teacher relationships [Relacje uczeń – nauczyciel]. W: G.G. Bear, K.M. Minke (red.), Children’s needs III: Development, prevention, and intervention [Potrzeby dzieci III: Rozwój, zapobieganie i interwencja] (ss. 59-71). Bethesda, Md: National Association of School Psychologists.
 
26.
Hare, B., Woods, V. (2022). Przetrwają najżyczliwsi: Jak ewolucja wyjaśnia istotę człowieczeństwa? Kraków: Copernicus Center Press.
 
27.
Hawley, P.H., Shorey, H.S., Alderman, P.M. (2009). Attachment correlates of resource-control strategies: Possible origins of social dominance and interpersonal power differentials [Przywiązaniowe korelaty strategii kontroli zasobów: Możliwe pochodzenie dominacji społecznej i interpersonalnych różnic władzy]. Journal of Social and Personal Relationships, 26(8), 1097-1118. DOI: 10.1177/0265407509347939.
 
28.
Hill, S.E., Delpriore, D.J., Major, B. (2013). An evolutionary psychological perspective on happiness [Ewolucyjna psychologiczna perspektywa szczęścia]. W: S. David, I. Boniwell, A. Conley (red.), Oxford handbook of happiness [Oksfordzki podręcznik szczęścia] (ss. 875-886). Oxford: Oxford University Press.
 
29.
Howard, J.S., Mattacola, C.G., Howell, D.M., Lattermann, C. (2011). Response shift theory: An application for health-related quality of life in rehabilitation research and practice. Journal of Allied Health, 40(1), 31-38.
 
30.
Jennings, P.A., Greenberg, M.T. (2009). The prosocial classroom: Teacher social and emotional competence in relation to student and classroom outcomes [Prospołeczność w klasie: Kompetencje społeczne i emocjonalne nauczycieli w odniesieniu do wyników uczniów i klasy]. Review of Educational Research, 79(1), 491-525. DOI: 10.3102/0034654308325693.
 
31.
Jones, S.M., Bouffard, S.M., Weissboard, R. (2013). Educators’ social and emotional skills vital to learning [Społeczne i emocjonalne umiejętności nauczycieli niezbędne do uczenia]. Phi Delta Kappan, 94(8), 62-65. DOI: 10.1177/003172171309400815.
 
32.
Jones, D. E., Greenberg, M., Crowley, M. (2015). Early social-emotional functioning and public health: The relationship between kindergarten social competence and future wellness [Wczesne funkcjonowanie społeczno-emocjonalne i zdrowie publiczne: Związek między kompetencjami społecznymi w przedszkolu a dobrym samopoczuciem w przyszłości]. American Journal of Public Health, 105(11), 2283-2290. DOI: 10.2105/AJPH.2015.302630.
 
33.
Kiciński, K., Kurczewski, J. (1977). Poglądy etyczne młodego pokolenia Polaków. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji.
 
34.
Layous, K., Nelson, S. K., Oberle, E., Schonert-Reichl, K. A., Lyubomirsky, S. (2012). Kindness counts: Prompting prosocial behavior in preadolescents boosts peer acceptance and well-being [Liczy się życzliwość: Promowanie zachowań prospołecznych u nastolatków zwiększa akceptację rówieśników i poprawia samopoczucie]. PLoS ONE, 7(12), e51380. DOI: 10.1371/journal.pone.0051380.
 
35.
Le Nguyen, K., Lin, J., Algoe, S.B., Brantley, M.M., Kim, S.L., Brantley, J., Salzberg, S., Fredrickson, B. L. (2019). Loving-kindness meditation slows biological aging in novices: Evidence from a 12-week randomized controlled trial [Medytacja loving-kindness spowalnia biologiczne starzenie się u osób początkujących: Dowody z 12-tygodniowego randomizowanego badania kontrolowanego]. Psychoneuroendocrinology, 108, 20-27. DOI: 10.1016/j.psyneuen.2019.05.020.
 
36.
Mariański, J. (2014). Wartości prospołeczne w świadomości Polaków. Górnośląskie Studia Socjologiczne, 5, 99-118.
 
37.
Martela, F., Ryan, R.M. (2016). The benefits of benevolence: Basic psychological needs, beneficence, and the enhancement of well-being [Korzyści płynące z życzliwości: Podstawowe potrzeby psychologiczne, dobroczynność i poprawa samopoczucia]. Journal of Personality, 84, 750-764. DOI: 10.1111/jopy.12215.
 
38.
McKinney, K. (2002). 15: Instructional Development: Relationships to Teaching and Learning in Higher Education [15: Instruktaż rozwoju: Związki z nauczaniem i uczeniem się w szkolnictwie wyższym]. To Improve the Academy, 20(1), 225-237. DOI: 10.1002/j.2334-4822.2002.tb00584.x.
 
39.
Midlarsky, E. (1991). Helping as coping [Pomaganie jako radzenie sobie] W: M. S. Clark (red.), Prosocial behavior [Zachowanie prospołeczne] (ss. 238-264). Newbury Park, CA: Sage.
 
40.
Miller, J. (2015). The power of parenting with social and emotional learning [Siła rodzicielstwa dzięki społecznemu i emocjonalnemu uczeniu się]. Pobrane 30.01.2024 z: https://www.gettingsmart.com/2....
 
41.
O’Brennan, L.M., Bradshaw, C.P., Furlong, M.J. (2014). Influence of classroom and school climate on teacher perceptions of student problem behavior [Wpływ klimatu klasy i szkoły na postrzeganie przez nauczycieli zachowań problemowych uczniów]. School Mental Health, 6(2), 125-136. DOI: 10.1007/s12310-014-9118-8.
 
42.
Priel, B., Mitrany, D., Shahar, G. (1998). Closeness, support and reciprocity: A study of attachment styles in adolescence [Bliskość, wsparcie i wzajemność: Badanie stylów przywiązania w okresie dojrzewania]. Personality and Individual Differences, 25(6), 1183-1197. DOI: 10.1016/S0191-8869(98)00102-0.
 
43.
Putnam, R.D. (2008). Samotna gra w kręgle: Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
 
44.
Random Acts of Kindness Foundation [portal]. Pobrane 3.10.2023 z: https://www.randomactsofkindne....
 
45.
Rawls, J. (1971). A theory of justice [Teoria sprawiedliwości]. Cambridge: Harvard University Press, Belknap Press. DOI: 10.2307/j.ctvjf9z6v.
 
46.
Sahdra, B.K., Ciarrochi, J., Parker, P.D., Marshall, S., Heaven, P. (2015). Empathy and nonattachment independently predict peer nominations of prosocial behavior of adolescents [Empatia i brak przywiązania niezależnie przewidują wskazywanie prospołecznych zachowań rówieśników w przypadku nastolatków]. Frontiers in Psychology, 6, 263. DOI: 10.3389/fpsyg.2015.00263.
 
47.
Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries [Uniwersalność treści i struktury wartości: Postępy teoretyczne i testy empiryczne w 20 krajach]. W: M.P. Zanna (red.), Advances in Experimental Social Psychology: Vol. 25, ss. 1-65. London: Academic Press. DOI: 10.1016/S0065-2601(08)60281-6.
 
48.
Świątkiewicz, W. (2005). Między prospołecznością i egocentryzmem. W: W. Zdaniewicz, S.H. Zaręba (red.), Młodzież Warszawy – pokolenie pontyfikatu Jana Pawła II (ss. 189-222). Warszawa: Ośrodek Sondaży Społecznych Opinia. Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego : Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej.
 
49.
Thapa, A., Cohen, J., Guffey, S., Higgins-D’Alessandro, A. (2013). A review of school climate research [Przegląd badań nad klimatem szkolnym]. Review of Educational Research, 83(3), 357-385. DOI: 10.3102/0034654313483907.
 
50.
Tian, L., Chu, S., Huebner, E.S. (2016). The chain of relationships among gratitude, prosocial behavior and elementary school students’ school satisfaction: The role of school affect [Układ zależności między wdzięcznością, zachowaniami prospołecznymi i satysfakcją szkolną uczniów szkół podstawowych: Rola afektu szkolnego]. Child Indicators Research, 9(2), 515-532. DOI: 10.1007/s12187-015-9318-2.
 
51.
Tronto, J. (1993). Moral boundaries: A political argument for an ethic of care [Granice moralne: Polityczny argument za etyką troski]. New York: Routledge.
 
52.
Trusty, J., Ng, K.M., Watts, R. E. (2005). Model of effects of adult attachment on emotional empathy of counseling students [Model wpływu przywiązania dorosłych na empatię emocjonalną studentów poradnictwa]. Journal of Counseling & Development, 83(1), 66-77. DOI: 10.1002/j.1556-6678.2005.tb00581.x.
 
53.
Wojciszke, B. (2017). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
54.
Zins, J.E., Weissberg, R.P., Wang, M.C., Walberg, H.J. (red.) (2004). Building academic success on social and emotional learning: What does the research say? [Budowanie sukcesu akademickiego w oparciu o społeczne i emocjonalne uczenie się: Co mówią badania?]. New York: Teachers College Press.
 
55.
Zuroff, D.C., Moskowitz, D.S., Côté, S. (1999). Dependency, self‐criticism, interpersonal behaviour and affect: Evolutionary perspectives [Zależność, samokrytyka, zachowania interpersonalne i afekt: Perspektywy ewolucyjne]. British Journal of Clinical Psychology, 38(3), 231-250. DOI: 10.1348/014466599162827.
 
Accessibility Declaration
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top