Sexual education of youth in the light of the 19th century paraenetic guidebooks
 
 
More details
Hide details
1
Instytut Polonistyki i Kulturoznawstwa, Uniwersytet Opolski, pl. M. Kopernika 11, 45-040 Opole
 
 
Submission date: 2014-11-23
 
 
Final revision date: 2015-10-20
 
 
Acceptance date: 2015-10-20
 
 
Publication date: 2015-12-30
 
 
Corresponding author
Mateusz Szubert   

Instytut Polonistyki i Kulturoznawstwa, Uniwersytet Opolski, pl. M. Kopernika 11, 45-040 Opole
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2015;12(2):341-357
 
KEYWORDS
ABSTRACT
The objective of the paper is to describe the cultural changes in the customs in the 19th century. The analysis of moralistic treaties and parental guidebooks, perceived as important cultural texts, allows investigation of the process of changes taking place in – what is called – the sexual pedagogy. The turn of the 18th and the 19th centuries can be interpreted as a visible increase in the interest in human sexuality at the level of a paraenetic narrative. Thus, a moral discourse is combined with the discourse of hygiene. From the perspective of cultural history, special attention should be paid to the increased popularity of the category of shame understood as a regulator of social bonds (including family bonds). The transformation of intimacy in the culture of the 19th century seems to be important and interesting evidence of the formation of double morality (overt and covert) as well as of the functioning of conflicting tendencies for tabooing and, at the same time, speaking about sexual experiences. The fear of social condemnation effectively shaped everyday life. Scandals and social embarrassment were avoided almost as much as a detriment to one’s health or a risk of sudden death. The second half of the 19th century was the time of a rapid increase in the popularity of educational and social guides. Emotions and spontaneous behaviour become inappropriate, and the social life became dominated by mechanisms and self-disciplinary tendencies. Social life was under heavy peer pressure and – by the same token – individual gestures and tendencies were eradicated. The culture of the 19th century is a particularly interesting reservoir of matrimonial and parental models. The education of children and teenagers focuses on teaching one how to play desired social roles: of virtuous misses from good families or, a little less restrictive, of model bachelors, potential ideal husbands and fathers. The theatricalisation of everyday life reached its peak in the 19th century culture. At the same time, it must be emphasised that society was heavily diversified (divided into particular classes); savoir-vivre and courtesy in daily relations applied only to the privileged social groups, as nobody expected the knowledge of etiquette in the lower classes.
 
REFERENCES (22)
1.
Chmielowski P., Co wychowanie z dziecka zrobić może i powinno. Wskazówki postępowania z dziećmi na doświadczeniu i nauce oparte, nakł. Redakcji „Opiekuna Domowego”, Warszawa 1874.
 
2.
Czego nie wiemy o naszych synach? Fakty i cyfry dla użytku rodziców oświetliła I. Moszczeńska, nakł. Naszej Księgarni, Warszawa 1904.
 
3.
Elias N., O procesie cywilizacji, Wydawnictwo WAB, Warszawa 2011.
 
4.
Foucault M., Nadzorować i karać, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 1998.
 
5.
Kopczyński O., Prawidła przystoyności i obyczayności dla młodzieży szkolney oraz prawa uczniów, W Drukarni Xięży Piiarów, Warszawa 1819.
 
6.
Kosowska E., Antropologia literatury. Teksty, konteksty, interpretacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003.
 
7.
Laquer T., Samotny seks. Kulturowa historia masturbacji, Universitas, Kraków 2006.
 
8.
Matka chrześcijańska ukochanym dziatkom. Według najcelniejszych mistrzów ułożył A. Morawski, wyd. nakł. Autora Druk Wł. L. Anczyca i Spółki, Kraków 1882.
 
9.
Misson K., Dorastająca młodzież, a świadomość płciowa, Wydawnictwa Powszechnych Wykładów Wszechnicy i Politechniki Lwowskiej, Brody 1905.
 
10.
Nawrot-Borowska M., Sprawy tajemne i nieczyste. Rola rodziny w wychowaniu seksualnym dzieci w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku w świetle poradników, „Wychowanie w Rodzinie”, B. Jędrychowska, E. Jurczyk-Romanowska (red.), t. VII: Od starożytnej myśli filozoficznej do współczesnych rozwiązań legislacyjnych, Jelenia Góra – Wrocław 2013, nr 1.
 
11.
Niebezpieczeństwa onanizmu. Listy i porady dotyczące leczenia chorób nim wywołanych. Dzieło przydatne Ojcom Rodzin oraz Wychowawcom, przez J.L. DoussinDubreuila, Paryż 1825, [reprint: Gdańsk 2011; Wydawnictwo Słowo/obraz Terytoria].
 
12.
Nijakowski L.M., Pornografia. Historia, znaczenie, gatunki, Państwowe Wydawnictwo „Iskry”, Warszawa 2010.
 
13.
Ossowska M., Moralność mieszczańska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1985.
 
14.
Ozment S., When fathers ruled. Family Life in Reformation Europe, Harvard University Press, Cambridge 1983.
 
15.
Pedagogika czyli nauka wychowania przez Teodozego Sierocińskiego, nakł. Drukarni Stanisława Strąbskiego Warszawa 1846.
 
16.
Revel J., Poszanowanie obyczajów, [w:] R. Chartier (red.), Historia życia prywatnego. Od renesansu do oświecenia, t. 3, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2005.
 
17.
Scholtz F. Dr, Wady charakteru dziecięcego i ich leczenie, Wydawnictwo „Przeglądu Pedagogicznego”, Warszawa 1892.
 
18.
Strauss G., Luther’s House of Learning, University of Chicago Press, Baltimore 1979.
 
19.
Tissot S., Porządek życia w czerstwości zdrowia w długie prowadzący lata, nakł. Drukarni Bazylianów, Kalisz 1789.
 
20.
Trentowski B.F., Chowanna czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży, W drukarni i nakł. J. Łukaszewicza, Poznań 1842.
 
21.
Tripplin T., Hygiena polska czyli sztuka zachowania zdrowia, przedłużenia życia i uchronienia się od chorób, zastosowana do użytku popularnego, nakł. i druk. S. Orgelbranda. Księgarza i typografa, Warszawa 1857.
 
22.
Wężowicz-Ziółkowska D., Miłość ludowa. Wzory miłości wieśniaczej w polskiej pieśni ludowej XVIII-XX wieku, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław 1991.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top