Current issue
Online first
Archive
About the Journal
Aims and Scope of the Journal
Publisher and Management organ
Editorial Team
Academic Council
The board of Reviewers
Indexation and impact factors
Copyright and open access policy
Source of funding
Privacy policy
For authors
Procedure for publication
Review procedure
Publication ethics
Publishing fees
Editorial requirements
The connection between coping with social conflict and the youth’s perception of parental attitudes
1
Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
Submission date: 2023-05-14
Final revision date: 2023-07-27
Acceptance date: 2023-07-27
Publication date: 2023-11-10
Corresponding author
Danuta Borecka-Biernat
Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2023;30(1):189-212
KEYWORDS
ABSTRACT
Aim. The goal of the study was to assess the perceived parental attitudes in generating destructive (aggression, avoidance, submission) and constructive (task-oriented) coping strategies in young people in situations of social conflict. Materials and methods. The Parental Attitudes Scale (SPR) by Mieczysław Plopa and the Questionnaire of Coping Strategies in Youth in Situations of Social Conflict (KSMK) by Danuta Borecka-Biernat were used in the study. The empirical study was conducted on a sample of 893 participants (468 girls and 425 boys) aged 13 to 15. Results. In the light of the conducted study, it has been concluded that the destructive (aggressive, avoidant, submissive) coping mechanism in adolescents who experience emotional tension in situations of social conflict is shaped by inappropriate parental attitudes, characterized by emotional distance or emotional focus of the parents on the adolescent child, lack of a balanced emotional bond, as well as high expectations combined with excessive discipline and strictness. Moreover, an analysis of the research material has indicated that
appropriate parental attitudes, characterized by emotional warmth, acceptance, support, allowing the child to choose the activities they engage in, and respecting their individuality facilitate the development of the constructive (task-oriented) strategy in the adolescent, which allows the young person to overcome social conflicts. It appears that the obtained information constitutes a theoretical basis for guidelines for parental and educational strategies that will allow the shaping of individuals able to cope with conflict in a mature way.
REFERENCES (72)
1.
Aronson, E., Wilson, T., Akert, R. (2012). Psychologia społeczna. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
2.
Balawajder, K. (2010). Zachowania uczestników konfliktu interpersonalnego. W: D. Borecka-Biernat (red.), Sytuacje konfliktu w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym: Jak sobie radzą z nimi dzieci i młodzież? (ss. 137-179). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
3.
Bares, C., Delva, J., Grogan-Kaylor, A., Andrade, F. (2011). Personality and parenting processes associated with problem behaviours: A study of adolescents in Santiago, Chile [Osobowość i procesy wychowawcze związane z zachowaniami problemowymi: Badanie nastolatków w Santiago, Chile]. Social Work Research, 35(4), 227-240. DOI: 10.1093/swr/35.4.227.
4.
Batool, S. (2013). Lack of adequate parenting: A potential risk factor for aggression among adolescents [Brak odpowiedniego rodzicielstwa: potencjalny czynnik ryzyka agresji wśród młodzieży]. Pakistan Journal of Psychological Research, 28(2), 217-238.
5.
Bedyńska, S., Książek, M. (2012). Praktyczny przewodnik wykorzystania modeli regresji oraz równań strukturalnych. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno: Wydawnictwo Academica.
6.
Bhattacharyya, P., Pradhan, R. (2015). Perceived paternal parenting style and proactive coping strategies of Indian adolescents [Postrzegany ojcowski styl rodzicielski i proaktywne strategie radzenia sobie indyjskich nastolatków]. International Journal of Psychological Studies, 7(2), 180-191. DOI: 10.5539/ijps.v7n2p180.
7.
Borecka-Biernat, D. (2001). Zachowanie nieśmiałe młodzieży w trudnej sytuacji społecznej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
8.
Borecka-Biernat, D. (2006). Strategie radzenia sobie młodzieży w trudnych sytuacjach społecznych: Psychospołeczne uwarunkowania. Wrocław: Wydawnictwo UWr.
9.
Borecka-Biernat, D. (2012). Kwestionariusz strategii radzenia sobie młodzieży w sytuacji konfliktu społecznego. Psychologia Wychowawcza, 1-2, 86-118.
11.
Ciupińska, B. (2011). Konflikty dorastających z rówieśnikami. W: A. Rejzner (red.), Systemowe rozwiązywanie problemów przemocy i agresji w szkole (ss. 100-118). Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP: Wydawnictwo Comandor.
12.
Cywińska, M. (1998). Styl wychowania w rodzinie a konflikty z rówieśnikami. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 6, 12-15.
13.
De Wied, M., Branje, S., Meeus, W. (2007). Empathy and conflict resolution in friendship relations among adolescents [Empatia i rozwiązywanie konfliktów w relacjach przyjacielskich wśród nastolatków]. Aggressive Behavior, 33(1), 48-55. DOI: 10.1002/ab.20166.
14.
Deutsch, M. (2005). Współpraca i rywalizacja. W: M. Deutsch, P. Coleman (red.), Rozwiązywanie konfliktów: Teoria i praktyka (ss. 21-40). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
16.
Donaldson, D., Prinstein, M., Danovsky, M., Spirito, A. (2000). Patterns of children’s coping with life stress: Implications with clinicians [Wzorce radzenia sobie dzieci ze stresem życiowym: Implikacje dla klinicystów]. American Journal of Orthopsychiatry, 70(3), 351-359. DOI:10.1037/h0087689.
17.
Dutkiewicz, K. (2003). Rodzinne przyczyny zachowań agresywnych dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Edukacja, 2, 50-58.
18.
Dzwonkowska, I. (2009). Nieśmiałość a wspierające i trudne relacje z ludźmi. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls".
19.
Farnicka, M., Liberska, H. (2014). Przejawy agresywności współczesnej młodzieży i ich uwarunkowania rodzinne. Rocznik Lubuski, 40(1), 43-56.
20.
Filip, A. (2010). Sposoby rozwiązywania konfliktów rodzinnych w percepcji młodzieży różniącej się korzystaniem z mediów. W: D. Borecka-Biernat (red.), Sytuacje konfliktu w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym: Jak sobie radzą z nimi dzieci i młodzież? (ss. 207-223). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
21.
Finkenauer, C., Engels, R., Baumeister, R. (2005). Parenting behaviour and adolescent behavioural and emotional problems: The role of self-control [Zachowanie rodzicielskie a problemy behawioralne i emocjonalne nastolatków: rola samokontroli]. International Journal of Behavioral Development, 29, 58-69. DOI: 10.1080/01650250444000333.
23.
Gawryś, M. (2002). Rozwiązywanie konfliktów w klasie. Edukacja i Dialog, 8, 35-39.
24.
Gurba, E. (2013). Nieporozumienia z dorastającymi dziećmi w rodzinie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
25.
Gurba, E. (2020). Konflikt rodziców z nastolatkami jako źródło doświadczanego stresu = Conflict of parents with teenagers as a source of experienced stress. W: A. Senejko, A. Czapiga (red.), Oswojenie traumy: Przegląd zagadnień (ss. 125-144). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
26.
Heszen-Niejodek, I. (2000). Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki: T. 3, Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej (ss. 465-493). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
27.
Hibner, A. (2013). Reagowanie oporem w sytuacji nacisku społecznego a wiek i płeć młodzieży. W: D. Borecka-Biernat (red.), Zachowania agresywne dzieci i młodzieży: Uwarunkowania oraz możliwości ich przezwyciężania (ss. 200-213). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
28.
Jankowska, M. (2014). Postawy rodzicielskie matki i ojca a lęk jako stan i lęk jako cecha u młodych dorosłych. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 4(18), 88-108.
29.
Januszewska, E. (2001). Style reagowania na stres w kontekście postaw rodzicielskich: Badania młodzieży w okresie adolescencji. W: D. Kornas-Biela (red.), Rodzina: źródło życia i szkoła miłości (ss. 311-344). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
30.
Januszewska, E., Jasik, I. (2018). Agresja u dzieci i młodzieży a postawy rodzicielskie. Cywilizacja, 66, 124-138.
31.
Jaworski, R. (2000). Konflikt pokoleń w okresie adolescencji: Psychologiczne aspekty radzenia sobie ze stresem. W: R. Jaworski, A. Wielgus, J. Łukjaniuk (red.), Problemy człowieka w świetle psychologii (ss. 27-54). Płock: Wydawnictwo Naukowe Novum.
32.
Juroszek, W. (2017). Znaczenie postaw rodzicielskich i stylów przywiązania dla funkcjonowania psychospołecznego dziecka w życiu dorosłym. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
33.
Karavasilis, L., Doyle, A., Markiewicz, D. (2003). Associations between parenting style and attachment to mother in middle childhood and adolescence [Związki między stylem rodzicielskim i przywiązaniem do matki w średnim dzieciństwie i okresie dojrzewania]. International Journal of Behavioral Development, 27(2), 153-164. DOI: 10.1080/0165025024400015.
34.
Klink, J., Byars-Winston, A., Bakken, L. (2008). Coping efficacy and perceived family support: Potential factors for reducing stress in premedical students [Skuteczność radzenia sobie i postrzegane wsparcie rodziny: potencjalne czynniki zmniejszające stres u studentów przedmedycznych]. Medical Education, 42(6), 572-579. DOI:10.1111/j.1365-2923.2008.03091.x.
35.
Kłusek-Wojciszke, B. (2009). Kwestionariusz stylów rozwiązywania konfliktów. Czasopismo Psychologiczne, 15(1), 119-140.
36.
Kobus, K., Reyes, O. (2000). A descriptive study of urban mexican american adolescents’ perceived stress and coping [Opisowe badanie postrzeganego stresu i dopingu przez miejskich meksykańsko-amerykańskich nastolatków]. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 22, 163-178. DOI: 10.1177/0739986300222002.
37.
Koydemir-Özden, S., Demir, A. (2009). The relationship between perceived parental attitudes and shyness among Turkish youth: Fear of negative evaluation and self-esteem as mediators [Związek między postrzeganymi postawami rodzicielskimi a nieśmiałością wśród młodzieży tureckiej: Lęk przed negatywną oceną i samooceną jako mediatory]. Current Psychology, 28(3), 169-180. DOI: 10.1007/s12144-009-9054-1.
38.
Krok, D. (2007). Strategie rozwiązywania konfliktów w systemie rodzinnym. Roczniki Teologiczne, 54(10), 119-138.
39.
Kuppens, S., Grietens, H., Onghena, P., Michiels, D. (2009). Association between parental control and children’s overt and relational aggression [Związek między kontrolą rodzicielską a agresją jawną i relacyjną dzieci]. British Journal of Developmental Psychology, 27(3), 607-623. DOI: 10.1348/026151008X345591.
40.
Lachowska, B. (2010). Style rozwiązywania konfliktów i ich efekty w relacji między rodzicami i adolescentami – prezentacja narzędzi pomiaru. W: D. Borecka-Biernat (red.), Sytuacje konfliktu w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym: Jak sobie radzą z nimi dzieci i młodzież? (ss. 180-206). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
41.
Leary, M., Kowalski, R. (2001). Lęk społeczny. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
42.
Lohman, B., Jarvis, P. (2000). Adolescent stressors, coping strategies, and psychological health studied in the family context [Stresory nastolatków, strategie radzenia sobie i zdrowie psychologiczne badane w kontekście rodzinnym]. Journal of Youth and Adolescence, 29(1),15-43. DOI: 10.1023/A:1005117020812.
43.
Łukaszewicz, M. (2002). Wpływ postaw rodzicielskich na poziom agresywności młodzieży. Wychowanie na co dzień, 7/8, 14-16.
44.
Miłkowska, G. (2010). Style rozwiązywania konfliktów przez młodzież gimnazjalną. Rocznik Lubuski, 36(1), 199-214.
46.
Minda, M. (2019). The perception of parental attitudes and styles to deal with stress among the young attending to athletic championship schools [Postrzeganie postaw rodzicielskich i stylów radzenia sobie ze stresem wśród młodzieży uczęszczającej do mistrzowskich szkół sportowych]. Journal of Education, Health and Sport, 9(9), 306-316.
47.
Owens, L., Daly, A., Sle, P. (2005). Sex and age differences in victimization and conflict resolution among adolescents in a south Australian school [Różnice płci i wieku w wiktymizacji i rozwiązywaniu konfliktów wśród nastolatków w szkole w południowej Australii]. Aggressive Behavior, 31(1), 1-12. DOI: 10.1002/ab.20045.
48.
Pisula, E., Sikora, R. (2008). Wiek i płeć a radzenie sobie ze stresem przez młodzież w wieku 12–17 lat. Przegląd Psychologiczny, 51(4), 405-421.
49.
Plopa, M. (1983). Funkcjonowanie społeczno-emocjonalne młodzieży a percepcja postaw matek i ojców. Psychologia Wychowawcza, 26(2), 129-142.
50.
Plopa, M. (2015). Psychologia rodziny: Teoria i badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
51.
Polak, K. (2010). Uczeń w sytuacji konfliktów szkolnych. W: D. Borecka-Biernat (red.), Sytuacje konfliktu w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym: Jak sobie radzą z nimi dzieci i młodzież? (ss. 23-39). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
52.
Poraj, G. (2002). Agresja w szkole: Przyczyny, profilaktyka, interwencje. Łódź: Oficyna Wydawnicza Edukator.
53.
Pufal-Struzik, I. (2008). Postawy wychowawcze i jakość komunikowania się matek z dziećmi jako czynniki wadliwej socjalizacji sprzyjającej agresji. Pedagogika Rodziny, 1(3), 141-149.
54.
Reykowski, J., Frączek, A. (1963). Potrzeba zależności jako jeden z psychologicznych mechanizmów motywacyjnych. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 9, 11-14.
55.
Riesch, S., Bush, L., Nelson, C., Ohm, B., Portz, P., Abell, B., Wightman, M., Jenkins, P. (2000). Topics of conflict between parents and young adolescents [Tematy konfliktów między rodzicami a młodymi nastolatkami]. Journal for Specialists in Pediatric Nursing, 5(1), 27-40. DOI: 10.1111/j.1744-6155.2000.tb00083.x.
56.
Rostowska, T. (2001). Konflikt międzypokoleniowy w rodzinie: Analiza psychologiczna. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
57.
Różańska-Kowal, J. (2004). Szkoła jako główne źródło stresu młodzieży w wieku dorastania. Kwartalnik Pedagogiczny, 3, 203-214.
58.
Sikora, R., Pisula, E. (2002). Przyczyny stresu i strategie radzenia sobie ze stresem u młodzieży w wieku 14–16 lat. Polskie Forum Psychologiczne, 7(2), 110-122.
59.
Smetana, J., Daddis, C. (2002). Domain-specific antecedents of parental psychological control and monitoring: The role of parenting beliefs and practices [Specyficzne dla domeny poprzedniki kontroli psychologicznej, monitorowania rodziców i autonomii nastolatków: Rola przekonań rodzicielskich i praktyki]. Child Development, 73(2), 563-580.
60.
Stańkowski, B. (2009). Konflikt nauczyciel-uczeń: Uzdrawianie relacji w świetle reguły 5 R. Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna IGNATIANUM: Wydawnictwo WAM.
61.
Tezer, E., Demir, A. (2001). Conflict behaviors toward same-sex and opposite-sex peers among male and female late adolescents [Zachowania konfliktowe wobec rówieśników tej samej i odmiennej płci wśród późnej młodzieży płci męskiej i żeńskiej]. Adolescence, 36(143), 525-533.
62.
Tyszkowa, M. (1986). Zachowanie się dzieci szkolnych w sytuacjach trudnych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
63.
Van Lissa, C. J., Hawk, S., Meeus, W. H. (2017). The effects of affective and cognitive empathy on adolescents’ behavior and outcomes in conflicts with mothers [Wpływ afektywnej i poznawczej empatii nastolatków na zachowania i skutki konfliktów z matkami]. Journal of Experimental Child Psychology, 158, 32-45. DOI: 10.1016/j.jecp.2017.01.002.
64.
Węgłowska-Rzepa, K. (2010). Style funkcjonowania młodzieży w sytuacjach społecznych – uwarunkowania temperamentalne i rodzinne. W: D. Borecka-Biernat (red.), Sytuacje konfliktu w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym: Jak sobie radzą z nimi dzieci i młodzież? (ss. 243-259). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
65.
Williams, K., McGillicuddy-De Lisi, A. (1999). Coping strategies in adolescents [Strategie radzenia sobie w okresie dorastania]. Journal of Applied Developmental Psychology, 20, 537-549. DOI: 10.1016/S0193-3973(99)00025-8.
66.
Wojciechowska, L., Jasik, M. (2016). Parental attitudes of mothers and fathers and adolescent shyness and egocentrism [Postawy rodzicielskie matek i ojców a młodzieńcza nieśmiałość i egocentryzm]. Psychologia Rozwojowa, 21(1), 33-47. DOI: 10.4467/20843879PR.16.003.4792.
67.
Wolfrand, U., Hempel, S., Miles, J. (2003). Perceived parenting styles, depersonalisation, anxiety and coping behaviour in adolescents [Postrzegane style rodzicielskie, depersonalizacja, lęki zachowania radzenia sobie ze stresem u młodzieży]. Personality and individual differences, 34(3), 521-532. DOI: 10.1016/S0191-8869(02)00092-2.
68.
Wolińska, J. (2000). Agresywność młodzieży: Problem indywidualny i społeczny. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
69.
Woźniak-Krakowian, A., Wieczorek, G. (2009). Przemoc w szkole jako zjawisko społeczne. W: A. Woźniak-Krakowian, E. Napora, I. Gomółka-Walaszek (red.), Problemy marginalizacji dzieci i młodzieży (ss. 115-150). Częstochowa: Wydawnictwo Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza.
70.
Wrześniewski, K. (1996). Style a strategie radzenia sobie ze stresem: Problemy pomiaru. W: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu: Problemy teoretyczne i metodologiczne (ss. 44-64). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
71.
Zabłocka, M. (2012). Zrozumieć nieśmiałość: Aspekty diagnostyczne i terapeutyczne. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Share
RELATED ARTICLE
| eISSN: | 2300-5866 |
| ISSN: | 2082-9019 |
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
We process personal data collected when visiting the website. The function of obtaining information about users and their behavior is carried out by voluntarily entered information in forms and saving cookies in end devices. Data, including cookies, are used to provide services, improve the user experience and to analyze the traffic in accordance with the Privacy policy. Data are also collected and processed by Google Analytics tool (more).
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.
