Current issue
Online first
Archive
About the Journal
Aims and Scope of the Journal
Publisher and Management organ
Editorial Team
Academic Council
The board of Reviewers
Indexation and impact factors
Copyright and open access policy
Source of funding
Privacy policy
For authors
Procedure for publication
Review procedure
Publication ethics
Publishing fees
Editorial requirements
Play of children on the autism spectrum – from the perspective of mothers’ experiences
1
Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Licealna 9, 65-417 Zielona Góra, Polska
2
Gabinet Neurospektrum, Stefana Żeromskiego 17/2, 65-066 Zielona Góra, Polska
Submission date: 2024-08-08
Final revision date: 2024-09-18
Acceptance date: 2024-10-16
Online publication date: 2024-10-18
Publication date: 2024-12-09
Corresponding author
Jarosław Antoni Bąbka
Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Licealna 9, 65-417 Zielona Góra, Polska
Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Licealna 9, 65-417 Zielona Góra, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2024;31(2):355-381
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Aim. The aim of the study is to discuss the specificity of play activities of children on the autism spectrum described in the subject literature, to present the experiences of mothers of autistic children’s play from the perspective of the children’s experiences, and to indicate
the validity of using play in the process of supporting their development. Methods and materials. The study was conducted using a semi-structured interview. The study involved 14 women aged between 25 and 54, whose children had a decision on the need for special education due to being on the autism spectrum. The obtained research results were developed in accordance with the assumptions of the phenomenographic perspective. Results and conclusion. The research reveals a picture of the specific play of children with autism spectrum disorder, which differs significantly from the play activity of neurotypical children. The analysis and interpretation of the research material allowed us to distinguish the following categories of play activity undertaken at home by a child with autism spectrum disorder and their parents, as well as siblings: (1) pretend play – requiring intervention from an adult, (2) manipulative play rather than constructive play, (3) schematic play – rules difficult for parents to understand, (4) relational play – desired contact between parents and the child, (5) movement play – time spent together with the child. Children on the autism spectrum play in a specific – autistic – way. The findings justify the need to sensitize parents to their involvement in the process of triggering play activities in children on the autism spectrum. Play, according to the naturalistic-developmental-behavioural approach, should be used in the process of supporting the development of children on the autism spectrum. Children’s development is manifested in play; moreover, play is a factor in their development.
REFERENCES (50)
1.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of men-tal disorders: Fifth edition: DSM-5 [Podręcznik diagnostyczny i statystyczny zaburzeń psychicznych: Wydanie piąte: DSM-5]. Washington – London: American Psychiatric Publishing.
2.
Baron-Cohen, S. (1987). Autism and symbolic play [Autyzm i zabawa symboliczna]. British Journal of Developmental Psychology, 5(2), 139–148. DOI: 10.1111/j.2044-835X.1987.tb01049.x.
3.
Barton, E. (2015). Teaching generalized pretend play and related behaviors to young children with disabilities [Nauczanie uogólnionej zabawy udawanej i powiązanych zachowań małych dzieci z niepełnosprawnościami]. Exceptional Children, 81(4), 489–506. DOI: 10.1177/0014402914563694.
4.
Bąbka, J. (2017). Dyskursy wczesnego wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością. W: E. Skorek (red.), Wielowymiarowość przestrzeni profilaktyki logopedycznej (ss. 189–201). Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
5.
Bąbka, J., Stein-Szała, K. (2021). Zabawa jako niewykorzystana sfera aktywności we wspomaganiu rozwoju dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. W: M. Adamowicz, L. Kataryńczuk-Mania, I. Kopaczyńska (red.), Poszukiwanie sojuszników i źródeł w pedagogice dziecka (ss. 126–143). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
6.
Bokus, B. (1984). Nawiązywanie interakcji społecznych przez małe dziecko. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
7.
Brzezińska, A. I. (2005). Jak myślimy o rozwoju człowieka. W: A. I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka (ss. 5–20). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
8.
Brzezińska, A. I., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
9.
Chang, Y., Shih, W., Landa, R., Kaiser, A. (2018). Symbolic play in school-aged minimally verbal children with autism spectrum disorder [Zabawa symboliczna u dzieci w wieku szkolnym z minimalną zdolnością mówienia i zaburzeniami ze spektrum autyzmu]. Journal of Autism Developmental Disorders, 48(5), 1436–1445. DOI: 10.1007/s10803-017-3388-6.
10.
Franke, A., Dahlgren, L. O. (1996). Conceptions of mentoring: An empirical study of conceptions of mentoring during the school-based teacher education [Koncepcje mentoringu: Badanie empiryczne koncepcji mentoringu w trakcie kształcenia nauczycieli w szkole]. Teaching and Teacher Education, 12(6), 627–641. DOI: 10.1016/S0742-051X(96)00004-2.
11.
Frith, U. (2016). Autyzm: Wyjaśnienie tajemnicy. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
12.
González-Sala, F., Gómez-Marí, I., Tárraga-Mínguez, R., Vicente-Carvajal, A., Pastor-Cerezuela, G. (2021). Symbolic play among children with autism spectrum disorder: A scoping review [Zabawa symboliczna wśród dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu: Przegląd zakresu]. Children, 8(801), 2–18. DOI: 10.3390/children8090801.
13.
Greenspan, S. I., Wieder, S. (2014). Dotrzeć do dziecka z autyzmem: Metoda Floortime: Jak pomóc dzieciom nawiązać relacje, komunikować się i myśleć. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
14.
Hasselgren, B., Beach, D. (1997). Phenomenography – a ,,good‐for‐nothing brother” of phenomenology? Outline of an analysis [Fenomenografia – „nic niewarta siostra” fenomenologii? Zarys analizy]. Higher Education Research & Development, 16(2), 191–202. DOI: 10.1080/0729436970160206.
15.
Howlin, P., Baron-Cohen, S., Hadwin, J. (2010). Jak uczyć dzieci z autyzmem czytania umysłu: Praktyczny poradnik dla nauczycieli i rodziców. Kraków: Wydawnictwo Jak.
16.
Huizinga, J. (2007). Homo ludens: Zabawa jako źródło kultury. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
18.
Kasari, C., Gulsrud, A. C., Wong, C., Kwon, S., Locke, J. (2010). Randomized controlled caregiver mediated joint engagement intervention for toddlers with autism [Randomizowana kontrolowana interwencja polegająca na zaangażowaniu się w czynności wspólne z udziałem opiekuna u małych dzieci z autyzmem]. Journal of Autism and Developmental Disorders, 40(9), 1045–1056. DOI: 10.1007/s10803-010-0955-5.
19.
Kruk-Lasocka, J. (2021). Psychomotoryka w rozpoznawaniu stanów ze spektrum autyzmu u dzieci. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
20.
Kwasiborska-Dudek, J. (2020). ESDM – wielospecjalistyczna metoda wczesnej interwencji dla małych dzieci. W: J. Kwasiborska-Dudek, D. Emiluta-Rozya (red.), Diagnoza i terapia logopedyczna małego dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD) (ss. 103–117). Gdańsk – Warszawa: Harmonia Universalis, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
21.
Lam, Y. G., Yeung, S. (2012). Cognitive deficits and symbolic play in preschoolers with autism [Deficyty poznawcze i zabawa symboliczna u dzieci w wieku przedszkolnym z autyzmem]. Research in Autism Spectrum Disorders, 6(1), 560–564. DOI: 10.1016/j.rasd.2011.07.017.
22.
Lynch, H., Prellwitz, M., Schulze, C., Moore, A. H. (2018). The state of play in children’s occupational therapy: A comparison between Ireland, Sweden and Switzerland [Stan terapii zajęciowej dla dzieci: Porównanie Irlandii, Szwecji i Szwajcarii]. British Journal of Occupational Therapy, 81(1), 42–50. DOI: 10.1177/0308022617733256.
23.
Markowska-Manista, U. (2022). Zabawy dzieci w różnych kulturach – perspektywa antropologiczno-pedagogiczna. Problemy Wczesnej Edukacji, 54(1), 50–59. DOI: 10.26881/pwe.2022.54.04.
24.
Marton, F., Booth, S. (1997). Learning and awareness [Uczenie się i świadomość]. Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates.
25.
Marton, F. (1981). Phenomenography – describing conceptions of the world around us [Fenomenografia – opisywanie koncepcji otaczającego nas świata]. Instructional Science, 10(2), 177–200. DOI: 10.1007/BF00132516.
26.
Męczkowska, A. (2003). Fenomenografia jako podeście badawcze w obszarze studiów edukacyjnych. Kwartalnik Pedagogiczny, 3, 71–89.
27.
Olechnowicz, H., Wiktorowicz, R. (2013). Dziecko z autyzmem: Wyzwalanie potencjału rozwojowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
28.
Opiela, M. (2020). Społeczno-kulturowa wartość wykorzystania gier i zabaw w edukacji, integracji międzypokoleniowej i międzykulturowej według koncepcji Edmunda Bojanowskiego. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 63(1), 87–102. DOI: 10.31743/zn.2020.63.1.05.
29.
Pasikowski, S. (2015). Granice teoretycznego nasycenia. Rocznik Lubuski, 41(1), 33–40.
30.
Pietras, T., Mokros, Ł., Król, M. D., Witusik, A., Sipowicz, K. (2022). Spektrum ASD – pozycja nozologiczna, charakterystyka kliniczna i diagnoza. W: T. Pietras, D. Podgórska-Jachnik, K. Sipowicz, A. Witusik (red.), Spektrum autyzmu – od diagnozy i terapii do integracji i inkluzji (ss. 60–100). Wrocław: Wydawnictwo Continuo.
31.
Pisula, E. (2005). Małe dziecko z autyzmem. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
32.
Pisula, E. (2016). Autyzm: Przyczyny, symptomy, terapia. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
33.
Prokopiak, A. (2020). Diagnoza funkcji poznawczych u osób ze spektrum autyzmu – wybrane aspekty. W: A. Prokopiak (red.), Osoby ze spektrum autyzmu w biegu życia (ss. 111–139). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
34.
Pufund, D. (2020). Funkcje wykonawcze u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w świetle wybranych badań. Edukacja, 2(153), 43–58. DOI: 10.24131/3724.200203.
35.
Rogers, S. J., Dawson, G., Vismara, L. A. (2015). Metoda wczesnego startu dla dziecka z autyzmem (ESDM): Jak wykorzystać codzienne aktywności, aby pomóc dzieciom tworzyć więzi, komunikować się i uczyć. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
36.
Román-Oyola, R., Figueroa-Feliciano, V., Torres-Martínez, Y., Torres-Vélez, J., Encarnación-Pizarro, K., Fragoso-Pagán S., Torres-Colón, L. (2018). Play, playfulness, and self-efficacy: Parental experiences with children on the autism spectrum [Zabawa, wesołość i poczucie własnej skuteczności: Doświadczenia rodziców z dziećmi ze spektrum autyzmu]. Occupational Therapy International, 33, 2–18. DOI: 10.1155/2018/4636780.
37.
Rzeźnicka-Krupa, J. (2007). Komunikacja, edukacja, społeczeństwo: O dyskursie dzieci z niepełnosprawnością intelektualną. Gdańsk – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Oficyna Wydawnicza Impuls.
38.
Schreibman, L., Dawson, G., Stahmer, A. C., Landa, R., Rogers, S. J., McGee, G. G., Kasari, C., Ingersoll, B., Kaiser, A. P., Bruinsma, Y., McNerney, E., Wetherby, A., Halladay, A. (2015). Naturalistic developmental behavioral interventions: Empirically validated treatments for autism spectrum disorder [Naturalistyczne interwencje behawioralno-rozwojowe: Empirycznie potwierdzone metody leczenia zaburzeń ze spektrum autyzmu]. Journal of Autism and Developmental Disorders, 45(8), 2411–2428. DOI: 10.1007/s10803-015-2407-8.
39.
Silberman, S. (2015). Neurotribes: The legacy of autism and the future of neurodiversity [Neuroplemiona: Dziedzictwo autyzmu i przyszłość neurodywersyfikacji]. New York: Avery.
40.
Skórczyńska, M. (2006). Podejście zorientowane na rodzinę we współczesnej teorii i praktyce wczesnej interwencji. W: B. Cytowska, B. Winczura (red.), Dziecko z zaburzeniami w rozwoju: Konteksty diagnostyczne i terapeutyczne (ss. 128–141). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
41.
Szatmari, P. (2007). Uwięziony umysł: Opowieści o ludziach z autyzmem. Kraków: Wydawnictwo Znak.
42.
Szczypczyk, A. (2009). Zabawa w procesie diagnozy i terapii małego dziecka z autyzmem. W: J. Kossewska (red.), Kompleksowe wspomaganie rozwoju uczniów z autyzmem i zaburzeniami pokrewnymi (ss. 79–89). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
43.
Tyszkowa, M. (1977). Aktywność i działalność dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
44.
Waligórska, A., Waligórski, M. (2015). Naturalistyczne interwencje rozwojowo-behawioralne jako konsensus w terapii autyzmu. W: A. Rozetti, F. Rybakowski (red.), Spektrum autyzmu: Neurorozwojowe zaburzenia współwystępujące (ss. 115–123). Łódź –Warszawa: Krajowe Towarzystwo Autyzmu.
45.
Wetherby, A., Woods, J., Allen, L., Cleary, J., Dickinson, H., Lord, C. (2004). Early indicators of autism spectrum disorders in the second year of life [Wczesne kryteria kategorii ze spektrum autyzmu w drugim roku życia]. Journal of Autism and Developmental Disorders, 34, 473–493. DOI: 10.1007/s10803-004-2544-y.
46.
Wiekiera, E. (1995). Strategia postępowania z dziećmi autystycznymi: Poradnik praktyczny dla rodziców: Przekład z "Engagement”. Kraków: Krajowe Towarzystwo Autyzmu.
47.
Winczura, B. (2010). Zabawa jako komponent rozwoju teorii umysłu u dzieci z autyzmem. W: B. Winczura (red.), Autyzm: Na granicy zrozumienia (ss. 87–99). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
48.
Winczura, B. (2017). Od wczesnych zwiastunów autyzmu po przywiązanie – rozwój relacji społecznych dzieci ze spektrum autyzmu w kontaktach z bliskimi. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 19, 69–94.
49.
Wolfberg, P., Bottema-Beutel, K., DeWitt, M. (2012). Including children with autism in social and imaginary play with typical peers [Włączanie dzieci z autyzmem do zabaw społecznych i wyobrażeniowych z typowymi rówieśnikami]. American Journal of Play, 5(1), 55–80.
50.
Yates, K., Le Couteur, A. (2009). Diagnosing autism [Diagnozowanie autyzmu]. Paediatrics and Child Health, 19(2), 55–59. DOI: 10.1016/j.paed.2008.10.010.
Share
RELATED ARTICLE
© 2006-2025 Journal hosting platform by Bentus
We process personal data collected when visiting the website. The function of obtaining information about users and their behavior is carried out by voluntarily entered information in forms and saving cookies in end devices. Data, including cookies, are used to provide services, improve the user experience and to analyze the traffic in accordance with the Privacy policy. Data are also collected and processed by Google Analytics tool (more).
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.
You can change cookies settings in your browser. Restricted use of cookies in the browser configuration may affect some functionalities of the website.
