Sprawne działanie instytucji resocjalizacyjnej jest warunkiem jej rozwoju oraz istotnym czynnikiem prawidłowego przebiegu życia społeczności, która w jej obrębie funkcjonuje. Skuteczność instytucji resocjalizacyjnej zależy od wyraźnie i jednoznacznie określonego celu przez nią przyjętego, jej organizacji wewnętrznej i podziału pracy oraz uniezależnienia czynności służbowych od osobistych interesów pracowników, a także pozostawania przez nią w dającej się obiektywnie ustalić zgodzie z celami i zadaniami, dla realizacji których została powołana, wysokiej integracji wewnętrznej, sprawnej kooperacji z instytucjami z nią współpracującymi oraz środowiskiem zewnętrznym. Umożliwia to uzyskiwanie zamierzonych, społecznie pożądanych rezultatów oraz dążenie do wspólnego celu w procesie uzgadniania różnych czynności. Ważnym elementem funkcjonalności instytucji resocjalizacyjnej jest współpraca ze środowiskiem rodzinnym jej wychowanków. Rodziny nieletnich sprawców przestępstw charakteryzują się cechami utrudniającymi prawidłowy przebieg wychowania, co w rezultacie doprowadza do przestępczości dzieci. Wśród tych cech są zarówno strukturalne właściwości rodzin, jak i cechy związane z emocjonalnym stosunkiem do dziecka oraz kompetencjami rodzicielskimi i metodami wychowawczymi. Cechy pozastrukturalne można w określonych warunkach modyfikować. Jest to zadanie trudne, szczególnie, gdy inne instytucje nie uczestniczą w pomaganiu rodzinie. Włączenie rodzin wychowanków instytucji resocjalizacyjnej w proces jej oddziaływań korekcyjnych, warunkować może jakość realizowanych w niej zabiegów edukacyjnych i stać się istotnym wyznacznikiem racjonalnego organizowania i korygowania postępowania kreującego właściwe i reformującego społecznie nieaprobowane zachowania dzieci i młodzieży.