A family in social policy of the Second Polish Republic. The analysis of selected activities
 
More details
Hide details
1
Instytut Nauk Pedagogicznych, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Filia w Piotrkowie Trybunalskim, ul. J. Słowackiego 114/118, 97-300 Piotrków Trybunalski, Polska
 
 
Submission date: 2018-09-29
 
 
Final revision date: 2018-12-06
 
 
Acceptance date: 2018-12-06
 
 
Publication date: 2018-12-31
 
 
Corresponding author
Joanna Majchrzyk-Mikuła   

Instytut Nauk Pedagogicznych, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Filia w Piotrkowie Trybunalskim, ul. J. Słowackiego 114/118, 97-300 Piotrków Trybunalski, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2018;18(2):83-99
 
KEYWORDS
ABSTRACT
Aim: When World War I ended in 1918 the new, reborn Polish state faced a number of political, social and economic difficulties. The general poverty, the scarcity of people exhausted with years of occupation, and most of all, the disastrous health condition of children threatened the biological destruction of Polish society. It is interesting to describe the forms of supporting the youngest in the discussed historical period as the issue is still topical. What is more, a number of solutions introduced at that time were groundbreaking and became the pattern for other European countries. Methods: While incorporating the direct source method of the public health care system for children the wider activities were presented. They were applied to the whole families and the youngest members of the families and based on policy of the state. As the article represents both pedagogical and historical realms the analytic and comparative methods of the analysis of the collected materials were applied. It is inevitable to refer to legislative materials, articles, statistics and interwar and contemporary subject literature. Results: A groundbreaking moment for the newly born state and its social institutions was the introduction, after regaining independence in 1918, of the social security system and public health care system. The issue of social welfare was legally solved by the introduction of the bill from August 16, 1923. The protection of maternity, infants, children and young persons became one of the most important issues of social welfare activity. Among the numerous supporting activities, obviously the most meaningful.
REFERENCES (47)
1.
Balcerek M., Rozwój opieki nad dzieckiem w Polsce w latach 1918–1939, Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978.
 
2.
Barański R., Kilka słów o Stacji Opieki nad Matką i Dzieckiem, „Opieka nad Dzieckiem” 1926, z. 6–7.
 
3.
Bogdanowicz J., Organizacja i prowadzenie żłobków, [w:] B. Krakowski (red.), Zagadnienia opieki nad macierzyństwem, dziećmi i młodzieżą w Polsce, Polski Komitet Opieki nad Dzieckiem, Warszawa 1932, z. 16.
 
4.
Bogdanowicz J., Żłobki fabryczne dla niemowląt, „Opieka nad Dzieckiem” 1927, z. 4.
 
5.
Bołdyrew A., Demograficzne determinanty dyskusji o sytuacji społeczeństwa polskiego w pierwszych latach II Rzeczypospolitej [w:] B. Płonka (red.), Człowiek wobec choroby, Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich, Wrocław 2010.
 
6.
Bołdyrew A., Żłobki i stacje „Kropla Mleka” jako placówki wspierające ubogie rodziny w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku, „Wychowanie w Rodzinie”, t. XIV, (2/2016).
 
7.
Brożek K., Podstawy organizacyjne opieki społecznej nad macierzyństwem i najmłodszem dzieckiem w Polsce, „Opieka nad Dzieckiem” 1928, z. 6.
 
8.
Brzoza C., W niepodległym państwie 1918–1939, [w:] C. Brzoza, A.L. Sowa (red.), Historia Polski 1918–1945, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2006.
 
9.
Chwalba A., Historia Polski 1795–1918, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2000.
 
10.
Cieszyński K., W sprawie organizacji opieki higienicznej i położniczej na wsiach Rzeczypospolitej Polskiej, „Położna” 1930.
 
11.
Danielski J., Ochrona zdrowia dzieci i młodzieży, „Życie Młodych” 1939, z. 1.
 
12.
Domżał U., Opieka państwa i organizacji pozarządowych nad dzieckiem w latach 1919–1939, Wyższa Szkoła Edukacji Zdrowotnej i Nauk Społecznych, Łódź 2009.
 
13.
Drozdowski M.M., Eugeniusz Kwiatkowski, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław –Warszawa – Kraków 2001.
 
14.
Dwadzieścia lat publicznej służby zdrowia w Polsce Odrodzonej 1918–1939, Ministerstwo Opieki Społecznej, Warszawa 1927.
 
15.
Działalność Państwowego Komitetu Pomocy Dzieciom (P.K.P.D.) od 1-go stycznia 1920 r. do 1-go lipca 1920 r., Polski Komitet Opieki nad Dzieckiem, Warszawa 1920.
 
16.
Garlicka Z., Opieka nad macierzyństwem, „Opieka nad Dzieckiem” 1923, z. 3.
 
17.
Garlicka Z., Potrzeba opieki nad matką pracującą i jej dzieckiem, „Lekarz Polski” 1926, z. 4.
 
18.
Grata P., Polityka społeczna Drugiej Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2013.
 
19.
Gromski M., Działalność 77 Stacyj Opieki nad niemowlętami w Polsce w ciągu 2-go półrocza 1922 roku, „Opieka nad Dzieckiem” 1923, z. 2.
 
20.
Gromski M., Dzisiejsza stacja opieki nad niemowlętami w Polsce, „Opieka nad Dziec=kiem” 1924, z. 3–4.
 
21.
Gromski M., Stacja nad Matką i Dzieckiem. Organizacja i prowadzenie, Biblioteka Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, 1932, z. 7.
 
22.
Jaroszewska J., 3 lata działalności żłobka fabrycznego przy państwowej Fabryce wyrobów Tytoniowych, „Życie Dziecka” 1931, z. 7–8.
 
23.
Jezierski A., Leszczyński C., Historia gospodarcza Polski, Wydawnictwo Key Text, Warszawa 1997.
 
24.
Jonscher K., Organizacja opieki nad matką i niemowlęciem, „Opieka nad Dzieckiem” 1926, nr 6–7.
 
25.
Kacprzak M., Powstanie i rozwój ośrodków zdrowia, [w:] Tenże (red.), Ośrodki zdrowia w Polsce, Komitet Polski Międzynarodowej Konferencji Służby Społecznej, Warszawa 1928.
 
26.
Kacprzak M., Teren działalności higienistki społecznej, „Zdrowie” 1928, z. 1.
 
27.
Kopeć T., Stacja Opieki nad Matką i Dzieckiem jej cel, działalność organizacyjna, [w:] B. Krakowski (red.), Zagadnienia opieki nad macierzyństwem, dziećmi i młodzieżą w Polsce, Polski Komitet Opieki nad Dzieckiem, Warszawa 1932, z. 16.
 
28.
Krahelska H., Pruss S., Życie bezrobotnych. Badania ankietowe, Instytut Spraw Społecznych, Warszawa 1933.
 
29.
Krótki zarys działalności Amerykańskiego Wydziału Ratunkowego, Prowadzonego przy współudziale Rządu Polskiego na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, Polski Komitet Opieki nad Dzieckiem, Warszawa 1922.
 
30.
Leś E., Zarys historii dobroczynności i filantropii w Polsce, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001.
 
31.
Leśniewska M., Rozwój ochrony macierzyństwa robotnicy w przemyśle ciężkim, Wydz. Opieki nad Dziećmi i Młodzieżą, Warszawa 1931.
 
32.
Majchrzyk-Mikuła J., Higiena szkolna na Lubelszczyźnie w latach 1918–1939 na tle całego kraju, Wydawnictwo Naukowe Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski 2013.
 
33.
Mężyński P., Rola poradni dla matek, „Zdrowie” 1929, z. 5.
 
34.
Paluch E., Racjonalne odżywianie w fabryce i w domu, Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 1939.
 
35.
Poznańska B., Środowisko lekarskie II Rzeczypospolitej, [w:] R. Czepulis-Rastenis (red.), Inteligencja polska XIX i XX wieku, IHN PAN, Warszawa 1991.
 
36.
Protokół nr 4 posiedzenia Rady Miejskiej z 12 III 1925, APL, ZmL, Wydz. Og., sygn. 7.
 
37.
Protokół z posiedzenia Komitetu Opieki nad Dziećmi i Młodzieżą z dn. 12 XI 1920 r., AAN, Rada Główna Opiekuńcza 1915–1920, (dalej: RGO 1915–1920) sygn. 36.
 
38.
Rodzina. Pamiętnik I Katolickiego Studium o Rodzinie, nakładem Naczelnego Instytutu Akcji Katolickiej, Poznań 1936.
 
39.
Rozporządzenie MPiOPS z dn. 11 marca 1927 r. w sprawie urządzeń i utrzymywania żłobków przy zakładach pracy, Dz. U. RP 1927, nr 32, poz. 293.
 
40.
Sadowska J., Lecznictwo ubezpieczeniowe w II Rzeczypospolitej, Akademia Medyczna w Łodzi, Łódź 1990.
 
41.
Simon G., Zagadnienia społeczne w konstytucji polskiej, Polskie Towarzystwo Opieki Społecznej, Warszawa 1928.
 
42.
Szymczyk K., Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej (1918–1939). Kontekst ogólnopolski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Filia w Piotrkowie Trybunalskim. Piotrków Trybunalski 2017.
 
43.
Śliwińska-Zarzecka M., Praca zarobkowa kobiet a życie rodzinne, [w:] Rodzina. Pamiętnik I Katolickiego Studium o Rodzinie, nakładem Naczelnego Instytutu Akcji Katolickiej, Poznań 1936.
 
44.
Tomaszewski J., Landau Z., Polska w Europie i świecie 1918–1939, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2005.
 
45.
Ustawa z 16 sierpnia 1923 r. O opiece społecznej, Dz. U. RP 1923, nr 92, poz. 726.
 
46.
Więckowska E., Cele i zadania ośrodków zdrowia w Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1925–1939, „Zdrowie Publiczne” 1982, nr 7–8.
 
47.
Wilczyński S., Opieka społeczna nad niemowlęciem, dzieckiem i młodzieżą w Wielkopolsce, Związek Towarzystwa Dobroczynności „Caritas”, Poznań 1927.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top