Upbringing in a peasant family described in the readers’ lettersof the periodical „Zorza” (1905–1918)
More details
Hide details
1
Department of the History of Education and Pedeutology, Faculty of Educational Sciences, University of Lodz [Katedra Historii Wychowania i Pedeutologii, Wydział Nauk o Wychowaniu, Uniwersytet Łódzki], Pomorska 46/48, 91-408 Lodz, Poland
Submission date: 2021-10-12
Final revision date: 2021-11-22
Acceptance date: 2021-11-22
Publication date: 2021-12-31
Corresponding author
Małgorzata Krakowiak
Katedra Historii Wychowania i Pedeutologii, Wydział Nauk o Wychowaniu, Uniwersytet
Łódzki, Pomorska 46/48, 91-408 Lodź, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2021;25(2):13-24
KEYWORDS
ABSTRACT
Aim. The aim of the article was to indicate and discuss upbringing in peasant families,
which was described in readers’ letters published in the periodical „Zorza” and its continuations
from 1905 until 1918. In the present article, the author tried to answer the following
questions: How was the educational influence in the family assessed in the letters and what
postulates were formulated? How was the implementation of care and educational tasks
in the families described in the letters published in the peasants’ press? What threats to
the family, and its stability, and what educational role, were indicated in the readers’ correspondence?
Methods. The readers’ letters from the press were analysed qualitatively. The methods of
historical, pedagogical and press research were used.
Results. The article describes the areas of upbringing in peasant families which, according
to the correspondents, were considered neglected and indicated the postulates for changes
they formulated.
REFERENCES (69)
1.
A. Ch. (1912). Listy czytelników: Z Nowogrodu w pow. łomżyńskim. Zorza, 7, 108.
2.
A. Lub. (1910). Listy czytelników: Z okolicy Tyszowca, gub. lubelska. Zorza, 50, 792-793.
3.
A. Z. (1913). Listy czytelników: Ze wsi Róż. Zorza, 15, 228.
4.
Bezstronny (1909). Listy czytelników: Odpowiedź na list z Prandocina, zamieszczony w nr 11 „Zorzy”. Zorza, 23, 360.
5.
Biele-Brzeźnicy (1916). Listy czytelników: Parafia Sochocin, pow. płoński. Zorza, 53, 943.
6.
Blizki (1910). Listy czytelników: Ze Skrobowa, w pow. lubartowskim, Zorza, 44, 695-696.
7.
Bochnia, J. (1911). Listy naszych czytelników: Z Węglowic pod Częstochową. Zorza, 35, 693.
8.
Borkowski, A. (1908). Listy czytelników: Z Rawy Mazowieckiej. Pobudka, 12, 231.
9.
Chwalba, A. (2000). Historia Polski 1795–1918. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
10.
Czytelnik Jasiek (1917). Listy naszych czytelników: I u nas coraz lepiej się dzieje. Ze wsi Kidów (ziemia kielecka). Zorza, 19, 289-290.
11.
Czytelnik spod Mazowiecka (1909). Listy czytelników: Z gm. Sokoły, pow. mazowieckiego, gub. łomżyńska. Zorza, 1, 8.
12.
Gminiak (1907). Listy czytelników, z gm. Ułęż. Zorza Warszawska, 8, 148.
13.
Godzisz, J. (1913). Listy czytelników: Z Lubelskiego. Zorza, 44, 696.
14.
Górdecki (1917). Listy naszych czytelników: Z Gródka (pow. tomaszowski, ziemia lubelska). Zorza, 30, 449.
15.
H.S. (1917). Listy naszych czytelników: Z Broniny (ziemia kielecka). Zorza, 26, 388.
16.
I.K. (1908). Listy i głosy czytelników. Kto powinien nam pomagać? Pobudka, 42, 830.
17.
Iwanicka, W. (1910). Listy czytelników: Nałęczów gub. lubelska. Zorza, 39, 616.
18.
J. (1908). Listy i głosy czytelników: Spod Krasnegostawu w lubelskim. Pobudka, 45, 889.
19.
Jakubiak, K., Nawrot-Borowska, M. (2018). Idee i postulaty wychowania rodzinnego oraz edukacji domowej w świetle polskiego piśmiennictwa pedagogicznego od końca XVIII do początku XX wieku. Kultura – Przemiany – Edukacja, 6, 22-45. DOI: 10.15584/kpe.2018.6.3.
20.
Janczak, J.K. (1992). Struktura społeczna wsi w Królestwie Polskim. Acta Universitatis Lodziensis: Folia Historica, 45, 31-49.
21.
Józef S. (1908). Listy czytelników: Wieś Kąty, w powiecie włocławskim, guberni warszawskiej. Pobudka, 4, 71.
22.
Jurczyszyn, M. (2009). Oświata i szkolnictwo elementarne oraz zawodowe w świetle czasopisma „Zorza” 1894–1905. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 28, 227-233.
23.
Klawe-Mazurowa, M. (1983). Listy chłopów do prasy dla wsi w latach 1875–1895 jako źródło historyczne. Przegląd Polonijny, 4, 35-40.
24.
Kmiecik, Z. (1976). Prasa polska w Królestwie Polskim i Imperium Rosyjskim w latach 1865–1904. W: J. Łojek (red.), Prasa polska w latach 1864–1918 (ss. 11-57). Warszawa: Pracownia Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego, Instytut Badań Literackich PAN.
25.
Kmiecik, Z. (1966). Z dziejów pism dla ludu w latach 1866–1905. („Zorza” i „Gazeta Świąteczna”). Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego, 5(1), 84-102.
26.
Kmiecik, Z. (1975). Czasopiśmiennictwo ludowe w Królestwie Polskim (1866–1914). Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego, 2-3(14), 143-274.
27.
Kodrąbiak (1909). Listy czytelników: Z parafii Kodrębskiej powiatu noworadomskiego. Zorza, 41, 648.
28.
Kołodziej, F. (1917), Czytelnik Zorzy, Listy naszych czytelników: Naprzód idziemy! Z parafii Garnek, spod Częstochowy. Zorza, 19, 290.
29.
Koszoł, Z. (1912). Listy czytelników: Z siedleckiego. Zorza, 24, 378-379.
30.
Koziolek, A. (2019). Geneza polskiej prasy ludowej w zaborze rosyjskim. Wieś i Rolnictwo, 1(182), 105-121. DOI: 10.53098/wir012019/06.
31.
Koźmiński, W. (1914). Listy czytelników: Z Ostrówka pod Złoczewem. Zorza, 21, 327.
32.
Koźmiński W. (1917a). Listy naszych czytelników: O Kółkach i innych stowarzyszeniach wiejskich. Zorza, 3, 42-43.
33.
Koźmiński, W. (1917b). Listy naszych czytelników: Z Wieluńskiego. Zorza, 19, 291.
34.
Koźmiński, W. (1917c). Listy naszych czytelników: Z Niemierzyna (powiat wieluński, ziemia kaliska). Zorza, 13, 195.
35.
Krisań, M. (2008). Chłopi wobec zmian cywilizacyjnych w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX – początku XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
36.
Krisań, M. (1998). Listy do gazety „Zaranie” z lat 1909–1915. Dzieje Najnowsze, 30(4), 21-28.
37.
Krzycki, S. (1907). Listy czytelników: Ze wsi Młyńsk w par. liskowskiej. Zorza Warszawska, 21, 406.
38.
Małkiński, M. (1909). Listy czytelników: Z Broku – w ziemi łomżyńskiej. Zorza, 38, 599-601.
39.
Mędrzecki, W. (2002). Młodzież wiejska na ziemiach Polski Centralnej 1864–1939: Procesy socjalizacji. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
40.
Michalska, I., Michalski, G. (red.) (2013). Addenda do dziejów oświaty: Z badań nad prasą XIX i początków XX wieku. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
41.
Michalska, I., Michalski, G. (red.) (2010). Czasopiśmiennictwo XIX i początków XX wieku jako źródło do historii edukacji. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
42.
Mieczkowski, Fr. (1916). Listy naszych czytelników: Do Was Rodzice! O szkole ludowej w Biele-Brzeźnicy (parafia Sochocin, pow. płoński). Zorza, 53, 943.
43.
Mietek (1917). Listy naszych czytelników: Kółko śpiewacze w Strojcu (z. wieluńska). Zorza, 32, 472.
44.
Młody Czytelnik „Zorzy” (1912). Listy czytelników: Z pow. będzińskiego w gub. piotrkowskiej. Zorza, 32, 507-508.
45.
Młody czytelnik „Zorzy” (1911). Listy naszych czytelników: Ze Skarzyna Starego, w łomżyńskim. Zorza, 36, 713.
46.
Młody czytelnik spod Kozienic (1910). Listy czytelników: List spod Kozienic. Zorza, 30, 472.
47.
Młody przyjaciel oświaty A. (1908). Listy czytelników: Spod Mirosławic w Kutnowskim. Pobudka, 28, 551.
48.
Moczulski, J. (1911). Listy czytelników: Z Nowego-Kropiwnego, gub. suwalskiej. Zorza, 16, 313-314.
49.
Mokrolipiak (1909). Listy czytelników: Z okolic Radecznicy, wsi Mokrelipie. Zorza, 37, 585.
50.
Molenda, J. (1999). Chłopi, naród, niepodległość: Kształtowanie się postaw narodowych i obywatelskich chłopów w Galicji i Królestwie Polskim w przededniu odrodzenia Polski. Warszawa: Wydawnictwo Nerition.
51.
Naoczny świadek (1911). Listy czytelników: Ze Ślepowron i okolic, w pow. ostrowskim, gub. łomżyńskiej. Zorza, 3, 49.
52.
Niećko, J. (1911). Listy czytelników: Z Kozłówki, w pow. lubartowskim. Zorza, 46, 912.
53.
Orlicz, T. (1917) Listy naszych czytelników: Z parafii Brzeźno, (pow. sieradzki, gub. kaliska). Zorza, 15, 226-227.
54.
Podlasiak, F.Ch. (1913). Listy czytelników: Z Podlasia. Zorza, 14, 215-216.
55.
Rychnowiak (1912). Listy czytelników: Z Rychnowa, z kaliskiego. Zorza, 44, 697.
56.
Sokołowska, S., Ossowska, I. (red.) (2000). Bibliografia historii Polski XIX i XX wieku, t. 3, vol. 1. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
57.
Sąsiad o miedzę (1906). Listy czytelników: Z Lubartowa w gub. lubelskiej. Zorza Warszawska, 1, 10.
58.
Stolnicki, J. (1908). Listy czytelników: Spod Kolna w łomżyńskim. Pobudka, 26, 510.
59.
Szlendak, T. (2015). Socjologia rodziny: Ewolucja, historia, zróżnicowanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
60.
Szopa, J. (1912). Listy czytelników: Spod Ojcowa. Młody do młodych na wsi. Zorza, 21, 330.
61.
W.P. (1912). Listy czytelników: Z powiatu brzezińskiego. Zorza, 21, 331-332.
62.
Wądołowski, J. (1912). Listy czytelników: Z łomżyńskiego. Zorza, 1, 7.
63.
Więtczak, M. (1917). Listy naszych czytelników: Matko! W dziecku Twoim przyszłość leży. Zorza, 19, 289.
64.
Wodyński, J. (1911). Listy czytelników: List spod gór Świętokrzyskich, ze wsi Piotrów. Zorza, 15, 292.
65.
Woś, St. (1910). Listy czytelników: Z parafii Janowickiej w Radomskiem. Zorza, 1, 9.
66.
Zielony, P. (1909). Listy czytelników: Z Holendrów: o czytaniu gazet i paleniu papierosów. Zorza, 52, 825.
67.
Zamyła, T. (1908). Listy czytelników: Ze wsi Śmiłowic w gub. kieleckiej. Pobudka, 16, 311.
68.
Ż. (1906), Największy obowiązek. Przegląd Polski, 31, 674.
69.
Żak, P. (1908). Listy czytelników: Spod Urzędowa w gub. lubelskiej. Pobudka, 2, 32.