Wychowanie w rodzinie włościańskiej w świetle listów czytelników „Zorzy” (1905–1918)
 
Więcej
Ukryj
1
Department of the History of Education and Pedeutology, Faculty of Educational Sciences, University of Lodz [Katedra Historii Wychowania i Pedeutologii, Wydział Nauk o Wychowaniu, Uniwersytet Łódzki], Pomorska 46/48, 91-408 Lodz, Poland
 
 
Data nadesłania: 12-10-2021
 
 
Data ostatniej rewizji: 22-11-2021
 
 
Data akceptacji: 22-11-2021
 
 
Data publikacji: 31-12-2021
 
 
Autor do korespondencji
Małgorzata Krakowiak   

Katedra Historii Wychowania i Pedeutologii, Wydział Nauk o Wychowaniu, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 46/48, 91-408 Lodź, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2021;25(2):13-24
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Cel. Celem artykułu jest wskazanie i omówienie wychowawczych działań stosowanych przez rodziny włościańskie. Działania te były opisywane w listach czytelników i publikowane w czasopiśmie „Zorza” i jego kontynuacjach w latach 1905–1918. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytania: Jak w listach oceniano wychowawcze wpływy rodziny i jakie postulaty formułowano? Jak w korespondencji publikowanej w prasie dla włościan opisywano realizacje opiekuńczo-wychowawczych zadań w rodzinach? Jakie zagrożenia dla rodziny – jej stałości i wychowawczej roli – wskazywano w korespondencji czytelników? Metody. Analiza materiału źródłowego miała charakter jakościowy, zastosowano metody badań historyczno-pedagogicznych i prasoznawczych. Rezultaty. W artykule opisano obszary wychowania w rodzinach włościańskich, które zdaniem korespondentów uważano za zaniedbane oraz wskazano formułowane przez nich postulaty zmian.
REFERENCJE (69)
1.
A. Ch. (1912). Listy czytelników: Z Nowogrodu w pow. łomżyńskim. Zorza, 7, 108.
 
2.
A. Lub. (1910). Listy czytelników: Z okolicy Tyszowca, gub. lubelska. Zorza, 50, 792-793.
 
3.
A. Z. (1913). Listy czytelników: Ze wsi Róż. Zorza, 15, 228.
 
4.
Bezstronny (1909). Listy czytelników: Odpowiedź na list z Prandocina, zamieszczony w nr 11 „Zorzy”. Zorza, 23, 360.
 
5.
Biele-Brzeźnicy (1916). Listy czytelników: Parafia Sochocin, pow. płoński. Zorza, 53, 943.
 
6.
Blizki (1910). Listy czytelników: Ze Skrobowa, w pow. lubartowskim, Zorza, 44, 695-696.
 
7.
Bochnia, J. (1911). Listy naszych czytelników: Z Węglowic pod Częstochową. Zorza, 35, 693.
 
8.
Borkowski, A. (1908). Listy czytelników: Z Rawy Mazowieckiej. Pobudka, 12, 231.
 
9.
Chwalba, A. (2000). Historia Polski 1795–1918. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
 
10.
Czytelnik Jasiek (1917). Listy naszych czytelników: I u nas coraz lepiej się dzieje. Ze wsi Kidów (ziemia kielecka). Zorza, 19, 289-290.
 
11.
Czytelnik spod Mazowiecka (1909). Listy czytelników: Z gm. Sokoły, pow. mazowieckiego, gub. łomżyńska. Zorza, 1, 8.
 
12.
Gminiak (1907). Listy czytelników, z gm. Ułęż. Zorza Warszawska, 8, 148.
 
13.
Godzisz, J. (1913). Listy czytelników: Z Lubelskiego. Zorza, 44, 696.
 
14.
Górdecki (1917). Listy naszych czytelników: Z Gródka (pow. tomaszowski, ziemia lubelska). Zorza, 30, 449.
 
15.
H.S. (1917). Listy naszych czytelników: Z Broniny (ziemia kielecka). Zorza, 26, 388.
 
16.
I.K. (1908). Listy i głosy czytelników. Kto powinien nam pomagać? Pobudka, 42, 830.
 
17.
Iwanicka, W. (1910). Listy czytelników: Nałęczów gub. lubelska. Zorza, 39, 616.
 
18.
J. (1908). Listy i głosy czytelników: Spod Krasnegostawu w lubelskim. Pobudka, 45, 889.
 
19.
Jakubiak, K., Nawrot-Borowska, M. (2018). Idee i postulaty wychowania rodzinnego oraz edukacji domowej w świetle polskiego piśmiennictwa pedagogicznego od końca XVIII do początku XX wieku. Kultura – Przemiany – Edukacja, 6, 22-45. DOI: 10.15584/kpe.2018.6.3.
 
20.
Janczak, J.K. (1992). Struktura społeczna wsi w Królestwie Polskim. Acta Universitatis Lodziensis: Folia Historica, 45, 31-49.
 
21.
Józef S. (1908). Listy czytelników: Wieś Kąty, w powiecie włocławskim, guberni warszawskiej. Pobudka, 4, 71.
 
22.
Jurczyszyn, M. (2009). Oświata i szkolnictwo elementarne oraz zawodowe w świetle czasopisma „Zorza” 1894–1905. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 28, 227-233.
 
23.
Klawe-Mazurowa, M. (1983). Listy chłopów do prasy dla wsi w latach 1875–1895 jako źródło historyczne. Przegląd Polonijny, 4, 35-40.
 
24.
Kmiecik, Z. (1976). Prasa polska w Królestwie Polskim i Imperium Rosyjskim w latach 1865–1904. W: J. Łojek (red.), Prasa polska w latach 1864–1918 (ss. 11-57). Warszawa: Pracownia Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego, Instytut Badań Literackich PAN.
 
25.
Kmiecik, Z. (1966). Z dziejów pism dla ludu w latach 1866–1905. („Zorza” i „Gazeta Świąteczna”). Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego, 5(1), 84-102.
 
26.
Kmiecik, Z. (1975). Czasopiśmiennictwo ludowe w Królestwie Polskim (1866–1914). Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego, 2-3(14), 143-274.
 
27.
Kodrąbiak (1909). Listy czytelników: Z parafii Kodrębskiej powiatu noworadomskiego. Zorza, 41, 648.
 
28.
Kołodziej, F. (1917), Czytelnik Zorzy, Listy naszych czytelników: Naprzód idziemy! Z parafii Garnek, spod Częstochowy. Zorza, 19, 290.
 
29.
Koszoł, Z. (1912). Listy czytelników: Z siedleckiego. Zorza, 24, 378-379.
 
30.
Koziolek, A. (2019). Geneza polskiej prasy ludowej w zaborze rosyjskim. Wieś i Rolnictwo, 1(182), 105-121. DOI: 10.53098/wir012019/06.
 
31.
Koźmiński, W. (1914). Listy czytelników: Z Ostrówka pod Złoczewem. Zorza, 21, 327.
 
32.
Koźmiński W. (1917a). Listy naszych czytelników: O Kółkach i innych stowarzyszeniach wiejskich. Zorza, 3, 42-43.
 
33.
Koźmiński, W. (1917b). Listy naszych czytelników: Z Wieluńskiego. Zorza, 19, 291.
 
34.
Koźmiński, W. (1917c). Listy naszych czytelników: Z Niemierzyna (powiat wieluński, ziemia kaliska). Zorza, 13, 195.
 
35.
Krisań, M. (2008). Chłopi wobec zmian cywilizacyjnych w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX – początku XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
 
36.
Krisań, M. (1998). Listy do gazety „Zaranie” z lat 1909–1915. Dzieje Najnowsze, 30(4), 21-28.
 
37.
Krzycki, S. (1907). Listy czytelników: Ze wsi Młyńsk w par. liskowskiej. Zorza Warszawska, 21, 406.
 
38.
Małkiński, M. (1909). Listy czytelników: Z Broku – w ziemi łomżyńskiej. Zorza, 38, 599-601.
 
39.
Mędrzecki, W. (2002). Młodzież wiejska na ziemiach Polski Centralnej 1864–1939: Procesy socjalizacji. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
 
40.
Michalska, I., Michalski, G. (red.) (2013). Addenda do dziejów oświaty: Z badań nad prasą XIX i początków XX wieku. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
 
41.
Michalska, I., Michalski, G. (red.) (2010). Czasopiśmiennictwo XIX i początków XX wieku jako źródło do historii edukacji. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
 
42.
Mieczkowski, Fr. (1916). Listy naszych czytelników: Do Was Rodzice! O szkole ludowej w Biele-Brzeźnicy (parafia Sochocin, pow. płoński). Zorza, 53, 943.
 
43.
Mietek (1917). Listy naszych czytelników: Kółko śpiewacze w Strojcu (z. wieluńska). Zorza, 32, 472.
 
44.
Młody Czytelnik „Zorzy” (1912). Listy czytelników: Z pow. będzińskiego w gub. piotrkowskiej. Zorza, 32, 507-508.
 
45.
Młody czytelnik „Zorzy” (1911). Listy naszych czytelników: Ze Skarzyna Starego, w łomżyńskim. Zorza, 36, 713.
 
46.
Młody czytelnik spod Kozienic (1910). Listy czytelników: List spod Kozienic. Zorza, 30, 472.
 
47.
Młody przyjaciel oświaty A. (1908). Listy czytelników: Spod Mirosławic w Kutnowskim. Pobudka, 28, 551.
 
48.
Moczulski, J. (1911). Listy czytelników: Z Nowego-Kropiwnego, gub. suwalskiej. Zorza, 16, 313-314.
 
49.
Mokrolipiak (1909). Listy czytelników: Z okolic Radecznicy, wsi Mokrelipie. Zorza, 37, 585.
 
50.
Molenda, J. (1999). Chłopi, naród, niepodległość: Kształtowanie się postaw narodowych i obywatelskich chłopów w Galicji i Królestwie Polskim w przededniu odrodzenia Polski. Warszawa: Wydawnictwo Nerition.
 
51.
Naoczny świadek (1911). Listy czytelników: Ze Ślepowron i okolic, w pow. ostrowskim, gub. łomżyńskiej. Zorza, 3, 49.
 
52.
Niećko, J. (1911). Listy czytelników: Z Kozłówki, w pow. lubartowskim. Zorza, 46, 912.
 
53.
Orlicz, T. (1917) Listy naszych czytelników: Z parafii Brzeźno, (pow. sieradzki, gub. kaliska). Zorza, 15, 226-227.
 
54.
Podlasiak, F.Ch. (1913). Listy czytelników: Z Podlasia. Zorza, 14, 215-216.
 
55.
Rychnowiak (1912). Listy czytelników: Z Rychnowa, z kaliskiego. Zorza, 44, 697.
 
56.
Sokołowska, S., Ossowska, I. (red.) (2000). Bibliografia historii Polski XIX i XX wieku, t. 3, vol. 1. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
 
57.
Sąsiad o miedzę (1906). Listy czytelników: Z Lubartowa w gub. lubelskiej. Zorza Warszawska, 1, 10.
 
58.
Stolnicki, J. (1908). Listy czytelników: Spod Kolna w łomżyńskim. Pobudka, 26, 510.
 
59.
Szlendak, T. (2015). Socjologia rodziny: Ewolucja, historia, zróżnicowanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
60.
Szopa, J. (1912). Listy czytelników: Spod Ojcowa. Młody do młodych na wsi. Zorza, 21, 330.
 
61.
W.P. (1912). Listy czytelników: Z powiatu brzezińskiego. Zorza, 21, 331-332.
 
62.
Wądołowski, J. (1912). Listy czytelników: Z łomżyńskiego. Zorza, 1, 7.
 
63.
Więtczak, M. (1917). Listy naszych czytelników: Matko! W dziecku Twoim przyszłość leży. Zorza, 19, 289.
 
64.
Wodyński, J. (1911). Listy czytelników: List spod gór Świętokrzyskich, ze wsi Piotrów. Zorza, 15, 292.
 
65.
Woś, St. (1910). Listy czytelników: Z parafii Janowickiej w Radomskiem. Zorza, 1, 9.
 
66.
Zielony, P. (1909). Listy czytelników: Z Holendrów: o czytaniu gazet i paleniu papierosów. Zorza, 52, 825.
 
67.
Zamyła, T. (1908). Listy czytelników: Ze wsi Śmiłowic w gub. kieleckiej. Pobudka, 16, 311.
 
68.
Ż. (1906), Największy obowiązek. Przegląd Polski, 31, 674.
 
69.
Żak, P. (1908). Listy czytelników: Spod Urzędowa w gub. lubelskiej. Pobudka, 2, 32.
 
Deklaracja dostępności
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top