Bieżący numer
Online first
Archiwum
O czasopismie
Cele i zakres czasopisma
Wydawca i organ zarządzający
Zespół redakcyjny
Rada Naukowa
Kolegium Recenzentów
Indeksacja i współczynniki wpływu
Prawa autorskie i polityka otwartego dostępu
Źródła finansowania
Polityka prywatności
Dla autorów
Procedura publikacji
Procedura recenzowania
Wymogi redakcyjne
Etyka publikacji
Opłaty wydawnicze
Sprawy tajemne i nieczyste. Rola rodziny w wychowaniu seksualnym dzieci w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku w świetle poradników. Zarys problematyki
1
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Wydział Pedagogiki
ul. Chodkiewicza 30
85-064 Bydgoszcz
Data nadesłania: 01-01-2013
Data ostatniej rewizji: 30-06-2013
Data akceptacji: 30-06-2013
Data publikacji: 30-06-2013
Autor do korespondencji
Monika Nawrot-Borowska
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Wydział Pedagogiki ul. Chodkiewicza 30 85-064 Bydgoszcz
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Wydział Pedagogiki ul. Chodkiewicza 30 85-064 Bydgoszcz
Wychowanie w Rodzinie 2013;7(1):127-162
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Celem ninejszej analizy jest próba odtworzenia wskazań, które autorzy poradników kierowali do rodziców i innych członków rodziny w odniesieniu do edukacji seksualnej dzieci oraz ukazanie ewolucji, która miała miejsce w odniesieniu do wskazanego problemu w tamtym okresie. Przewodniki w obszarze edukacji, zdrowia oraz higieny dzieci stanową materiał źródłowy wykorzystany w badaniach. Wyniki badań pokazują, że zmiana i działanie w obszarze seksualności dziecka pozostają pod wpływem licznych czynników i dlatego wskazania, których rodzina powinna przestrzegać, obejmowały wiele aspektów życia – sen, jedzenie, ubiór, rozrywki (gry i zabawki, czytanki, odpowiednie towarzystwo) itd. Poradnictwo skupiało się w głównej mierze na aspektach seksualnej świadomości dziecka i przeciwdziałaniu masturbacji.
REFERENCJE (97)
1.
Babik M., Polskie koncepcje wychowania seksualnego w latach 1900–1939, Kraków 2010.
3.
Bilz F.E., Nowe lecznictwo przyrodne. Ksiązka do nauczania i podręcznik leczenia przyrodnego i ochrony zdrowia, Poznań 1910.
4.
Bołdyrew A., Matka i dziecko w rodzinie polskiej. Ewolucja modelu życia rodzinnego w latach 1975–1918, Warszawa 2008.
7.
Bruce E., Jak ochraniać życie i zdrowie dzieci. Przekł. z niem. M. Flauma, Warszawa 1892.
8.
Chmielewski J., Prawidła wychowania domowego. Kilka uwag dla rodziców według dra Lauckhatda, Wadowice 1887.
9.
Chmielowski P., Co wychowanie z dziecka zrobić może i powinno. Wskazówki postępowania z dziećmi na doświadczeniu i nauce oparte, Warszawa 1874.
10.
Combe A., Nerwowość u dzieci. Cztery odczyty. Przeł. i przypisami dopełnił Dr. H. Nusbaum, Warszawa 1904.
11.
Czarnowskiego A. (red.), Marnopłcenie – onanizm (samogwałt, samienie się, nijatwo). Objawy, przyczyny, następstwa, zapobieganie, leczenie wedle najnowszych postępów naukowych, Berlin 1914.
12.
Czego nie wiemy o naszych synach? Fakt i cyfry dla użytku rodziców. Oświetliła I. Moszczeńska, Warszawa 1904.
13.
Czekaj K., Dziurzyński K. (red.), Wokół problemów uświadamiania seksualnego młodzieży szkolnej w Polsce w latach 1918–1939, t. 1 i 2, Warszawa 1991.
14.
de Ceez F., Dobrze zrozumiane życie. Z franc. dla naszych pań przeł. Ks. Aleksander M., Brody 1912.
15.
Dobre i złe wychowanie w przykładach. Podług niem. oprac. I. Moszczeńska, Warszawa 1904.
16.
Dupanloup F., Listy o wychowaniu dziewcząt. Przeł. z franc. J. Kunsztelanówna, Poznań 1914.
18.
Dyjetetyka dzieci oparta na wskazówkach przyrody. Przewodnik w zdrowem pielęgnowaniu dzieci od przyjścia na świat aż do dojrzenia skreślony przez przyjaciela dzieci (lekarza), Lwów 1869.
21.
Ernst E., Obowiązek rodzicielski, Przyczynek do kwestii wychowania młodzieży w czystości obyczajów, Poznań 1907.
22.
Ethelmer E., Skąd wziął się twój braciszek. Spolszczyła R. Centnerszwerowa, Warszawa 1903.
24.
Fischer-Duckelmann A., Kobieta lekarką domową. Podręcznik lekarski do pielęgnowania zdrowia i lecznictwa w rodzinie, ze szczególnym uwzględnieniem chorób kobiecych i dziecięcych, położnictwa i pielęgnowania dzieci. Na polskie przełożyła za zezwoleniem autorki T. Jaroszewska z współudziałem Dr A. Czarnowskiego, Mikołów – Warszawa 1908.
25.
Foerster F.W., Drogowskaz życia. Przekł. z niem. z przedm. Fr. W. Foerstera i prof. W. Arnolda, Warszawa 1911.
26.
Foerster F.W., Etyka płciowa i pedagogika. Nowe uzasadnienie prawd starych. Przeł. J.J. Rapacki, Warszawa 1911.
27.
Forel A., Nerwy i umysł. Przeł. dr E. Brzeziński, [w]: Księga zdrowia, czyli nauka pielęgnowania zdrowia, t. IV. Dzieło ilustrowane w czterech tomach z 432 rycinami w tekście i 114 tablicami jedno, dwu i trójbarwnymi. Przekł. pol. pod red. Dra W. Hojnackiego, Lwów 1907.
29.
Gruber M., Życie płciowe, [w:] Księga zdrowia, czyli nauka pielęgnowania zdrowia, t. IV. Dzieło ilustrowane w czterech tomach z 432 rycinami w tekście i 114 tablicami jedno, dwu i trójbarwnymi. Przekł. pol. pod red. Dra W. Hojnackiego, tom IV, Lwów 1907.
30.
Hall G.S., Znaczenie studiów nad dziećmi. Przeł. w skróceniu K.K., Warszawa 1904.
31.
Harasowski A., Lekarz domowy. Racjonalny poradnik dla zdrowych i chorych, Lwów 1900.
32.
Haufe E., Dziecko i rodzina. Wskazówki kształcenia domowego dla matek. Wolny przekł. z niem., Warszawa 1892.
33.
Heller T., Pedagogikia lecznicza. Z oryginału niem. przeł. dr med. W. Chodecki, Warszawa 1906.
36.
Jaerschky P., Gimnastyka, światło i powietrze jako czynniki pielęgnujące zdrowie. Przeł. K. Hojnacka, Lwów 1907.
37.
Jak pielęgnować dzieci zdrowe i jak leczyć chore. Podług Ks. S. Kneippa streścił Przyjaciel zdrowia, Warszawa 1914.
38.
Jaskulski A., O wychowaniu. Nauki dla matek chrześcijańskich. Z papierów pośmiertnych zebrał i słowem wstępnym opatrzył X.S. Okoniewski, Poznań 1909.
39.
Katalog książek polskich z zakresu pedagogii, wychowania i wiadomości pokrewnych do nabycia w księgarni G. Seyfartha we Lwowie, Lwów 1912.
40.
Kneipp S., Dziecko zdrowe i chore. Poradnik dla matek i ojców troskliwych, Warszawa 1985.
41.
Kneipp S., Tak żyć potrzeba. Wskazówki i rady dla zdrowych i chorych pouczające, jak żyć rozumnie należy i leczyć się metodą odpowiednią naturze. Przetłu. J.A. Łukaszkiewicz, Kempten 1891.
42.
Kopczyński S., Szkice higieniczno-wychowawcze. Z dziedziny domowej i szkolnej, Warszawa 1910.
43.
Kornig T.G., Higiena skromności. Według drugiego wydania niem. oprac. dr A. Fabian, Warszawa 1894.
44.
Kowalski H., O pielęgnowaniu ciała ludzkiego podczas zdrowia i choroby, Lwów 1902.
45.
Kowerska Z., O wychowaniu macierzyńskiem. Dzieło premiowane na konkursie przez redakcją „Bluszczu” ogłoszonym, Warszawa 1894.
46.
Koźmian D., Wychowanie moralne dziecka i jego zadania w poglądach twórcy chrześcijańskiej myśli wychowawczej Fryderyka Wilhelma Foerstera (1869–1966), [w:] K. Jakubiak, W. Jamrożek (red.), Dziecko w rodzinie i społeczeństwie. Dzieje nowożytne, Bydgoszcz 2002.
47.
Lagrange F., Higiena ruchu dzieci i młodzieży. Z oryginału streściła W.N., Warszawa 1910.
48.
Laqueur T.W., Samotny seks. Kulturowa historia masturbacji. Przedmowa, posłowie i oprac. A. Bielik-Robson, Kraków 2006.
49.
Leroy-Allais J., Jak uświadomiłam moje córki o rozwoju kobiety i macierzyństwie, Wilno 1909.
51.
Mason Ch.M., Wychowanie domowe. Wychowanie dzieci do lat dziewięciu. Tłum. z ang. dokonane za zezwoleniem autorki, Warszawa 1908.
52.
Matka chrześcijańska ukochanym dziatkom. Według najcelniejszych mistrzów ułożył A. Morawski, Kraków 1882.
53.
Matka i dziecko. Wychowanie fizyczne i moralne dziecka do lat 7-miu (w okresie przedszkolnym) z J. v. Wedella. Przeł. St.S., Warszawa 1902.
56.
Moszczeńska I., Co każda matka swojej dorastającej córce powiedzieć powinna, Warszawa 1904.
57.
Moszczeńska I., Jak rozmawiać z dziećmi o kwestiach drażliwych. Wskazówki dla matek, Warszawa 1904.
58.
Niebezpieczeństwa onanizmu. Listy i porady dotyczące leczenia chorób nim wywołanych: dzieło przydatne ojcom rodzin oraz wychowawcom, przez J.-L. Doussin-Dubreuila, z fr. przeł. i posłowiem opatrzył K. Rutkowski, Gdańsk 2011 (przedruk wyd. I z 1825 r.).
59.
Nowa metoda leczenia czyli nauka o identyczności wszelkich chorób i ich leczeniu bez lekarstw i operacji. Podręcznik naukowy i poradnik dla zdrowych i chorych przez Ludwika Kuhne. Wyd. pol. z upoważnienia autora przeł. z niem. T. Szumski, Czerniowice 1892.
61.
O skutkach samogwałtu (onanizmu) i zmazaniach nocnych jako też o słabościach wenerycznych przez Dr. Ant. St. Bergera, Lwów 1873.
62.
Onanizm, roztrząsanie chorób pochodzących z samogwałtu, przez Pana Tyssota, sławnego doktora po francusku napisany, teraz na polski przełożony. Za przywilejem w Warszawie i Lwowie, nakładem i drukiem Michała Grölla, księgarza nadwornego.
64.
Payot J., Wyrabianie charakteru podstawą moralności. Przeł. M. Art-Golczewska, Warszawa 1911.
65.
Pedagogika czyli nauka wychowania. Przez Teodozego Sierocińskiego, Warszawa 1846.
67.
Penzig R., Jak odpowiadać na pytania dziecięce. Tłum. niem. Z. Rotszajnowa i M. Lipska, Warszawa 1905.
70.
Roudinesco E., Nasza mroczna strona. Z dziejów perwersji. Przeł. B. Baran, Warszawa 2009.
71.
Scholtz F., Wady charakteru dziecięcego i ich leczenie. Przeł. J.W. Dawid, Warszawa 1892.
72.
Sikorska-Kulesza J., „Skąd się wziął twój braciszek?” Początki dyskusji o wychowaniu seksualnym dzieci i młodzieży na ziemiach polskich, [w:] A. Żarnowska i A. Szwarc (red.), Kobieta i małżeństwo. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX, t. VIII, Warszawa 2004.
73.
Simon A., Medycyna ludowa czyli treściwy pogląd na środki ochronne, rozpoznawanie i leczenie chorób. Poradnik lekarski dla wszystkich stanów według najnowszych źródeł, Warszawa 1860.
74.
Sonderegger L., Podstawy ochrony zdrowia, t. II, w przekł. i z przemową dra E. Biernackiego, Warszawa 1902.
78.
Trawiński M., Cendrowski Z., Popularny słownik wychowania prorodzinnego i seksualnego, Warszawa 1996.
79.
Trenrtowski B.F., Chowanna czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży, Poznań 1842.
80.
Tripplin T., Higiena polska czyli sztuka zachowania zdrowia, przedłużania życia i uchronienia się od chorób zastosowana do użytku popularnego, Warszawa 1857.
81.
Trumpp J., Higiena wieku dziecięcego. Część II – wiek szkolny. Przeł. W. Hojnacki, Lwów 1907.
82.
Trumpp J., Wiek dziecięcy. Przeł. W. Hojnacki, [w:] Księga zdrowia, czyli nauka pielęgnowania zdrowia, t. IV. Dzieło ilustrowane w czterech tomach z 432 rycinami w tekście i 114 tablicami jedno, dwu i trójbarwnymi. Przekł. pol. pod red. Dra W. Hojnackiego, Lwów 1907.
83.
Ufer Chr., Nerwowość i wychowanie dziewcząt w domu i szkole. Przeł. z niem. dr M. Goldbaum, Warszawa 1897.
84.
Umiarkowanie, wstrzemięźliwość, powściągliwość jako najprostsza droga do szczęścia i długiego życia, Berlin 1907.
85.
Urban S., Szanujmy zdrowie! Główne zasady higieny przystępnie zebrane, Warszawa 1902.
87.
Wagner C., Podstawy życia rodzinnego. Przetłum. z franc. K. Białecka, Warszawa 1900.
91.
Wychowanie dziecka według B.H. Gausserona, cz. I i II, oprac. H. Michałowski, Warszawa 1902.
92.
Z dociekań (studiów) nad życiem płciowym luźne osnowy (tematy). I. Nieświadome błądzenie i cierpienia. Oprac. dr Stanisław Kurkiewicz, lekarz chorób wewnętrznych i przypadłości życia płciowego w Krakowie, Kraków 1905.
93.
Zabawy, gimnastyka i pogadanki w szkółce froeblowskiej. Zebrała i ułożyła Walerya Puffke, Poznań 1911.
95.
Zasady higieny. Wskazówki popularne pielęgnowania zdrowia. Z oryginału wydanego przez Berliński Urząd Zdrowia wolny przekł. Dra I. Świętochowskiego, Warszawa 1902.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
