Zapoczątkowane w latach osiemdziesiątych wieku XX zmiany demograficzne w krajach Europy Środkowej zaczęły przyjmować podobny charakter, jak te notowane wcześniej w krajach Europy Zachodniej. Następował sukcesywny spadek płodności, czasami nawet poniżej poziomu reprodukcji prostej, zmniejszała się liczba zawieranych małżeństw i przesuwał się okres ich zawierania. Przeobrażeniom ulegał model rodziny, powodując zmiany struktur domowych. Następowało więc w przyspieszonym tempie przejście od tzw. reprodukcji tradycyjnej do nowoczesnej. Demografowie poszukują przyczyn powyższych zmian we wpływie czynników gospodarczych oraz zmianach światopoglądowych. Powszechnie też podkreślają konieczność prowadzenia polityki prorodzinnej. Na typ polityki, jaką państwo prowadzi wobec rodzin, istotny wpływ ma tradycja, realizowana polityka społeczno-gospodarcza (np. konserwatywna, liberalna), sytuacja gospodarcza, opinia publiczna. W węższym zakresie definiowana jest ona jako świadczenia i usługi ukierunkowane na osoby z dziećmi i na samotnych rodziców. Takie ujęcie obejmuje gotowość i stałe wsparcie w formie finansowych transferów do rodzin, ulgi w podatkach dla rodzin z dziećmi, urlopy macierzyńskie, tworzenie i utrzymywanie placówek opieki nad dziećmi, prawo rodzinne. W ujęciu szerokim polityka rodzinna obejmuje wszystkie obszary polityki społecznej które mogą mieć potencjalny wpływ na dobro rodziny (dopłaty do przewozów dzieci, edukacja, bezpieczeństwo, mieszkalnictwo itd.). Celem artykułu jest opis zachodzących po 1989 roku zmian w sferze demograficznej, jej skutków dla rodziny oraz realizowanej polityki prorodzinnej w Czechach, Polsce, Słowacji i na Węgrzech w celu wzrostu reprodukcji i zawierania małżeńs