Rodzina w sytuacji stalinowskiego zniewolenia
 
Więcej
Ukryj
1
Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet w Białymstoku, ul. Świerkowa 20, 15-328 Białystok, Polska
 
 
Data nadesłania: 01-07-2016
 
 
Data ostatniej rewizji: 31-12-2016
 
 
Data akceptacji: 31-12-2016
 
 
Data publikacji: 31-12-2016
 
 
Autor do korespondencji
Elwira Jolanta Kryńska   

Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet w Białymstoku, ul. Świerkowa 20, 15-328 Białystok, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2016;14(2):341-367
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Sytuacja polskich rodzin w okresie stalinowskiego zniewolenia była szczególnie trudna. Rodzinę traktowano jako ważną agendę socjalizacji politycznej systemu, który nie posiadał najmniejszego zakorzenienia w sferze tradycyjnych wartości i norm, ukształtowanych w procesie historycznego rozwoju polskiej państwowości. Wobec pryncypiów łacińskiej cywilizacji, opartej na pojęciach personalizmu, cenionych w polskich rodzinach, cyniczne zabiegi odebrania wolności, podmiotowości i osobistej własności – cele, do których w mniej lub bardziej zawoalowany sposób zmierzał stalinizm – nie powiodły się, co doprowadziło do załamania planów komunistów. Rodzina nie przestała być najważniejszym środowiskiem życia i rozwoju istoty ludzkiej, nie udało się teoretykom „nowego porządku” – sprowadzić rodzinę do roli „podstawowej komórki społecznej” o „moralności socjalistycznej”.
 
REFERENCJE (46)
1.
Adamski F., Model rodziny w świadomości młodzieży współczesnej, „Kultura i Społeczeństwo” 1968, nr 1.
 
2.
Adamski F., Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002.
 
3.
Anuciński J., Życiorysy, „Jaworzniacy” 1992, nr 2.
 
4.
Brodnicki M., Gorlaff E., Kołakowski A., Wychowanie – opieka – kształcenie. Z badań nad wybranymi problemami edukacji w XX i XXI wieku, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2010.
 
5.
Bukowska I., Dzieciom urodzonym w więzieniach, „Nike” 1996, nr 33.
 
6.
Czaplińska R., Z Archiwum Pamięci... 3653 więzienne dni, K. Szwagrzyk, J. Żegadło (red.), IPN Oddział we Wrocławiu, Wrocław 2003.
 
7.
Davies N., Boże igrzysko. Historia Polski, Wydawnictwo „Znak”, Kraków 2006.
 
8.
Drużnikow J., Zdrajca nr 1, czyli wniebowzięcie Pawlika Morozowa, Wydawnictwo „Zebra”, Warszawa 1990. Dz. U. RP 1944, nr 6, poz. 27; nr 10, poz. 50; 1945, nr 53; poz. 300; 1946, nr 30, poz. 192.
 
9.
Gawlik S., Szkoła polska w dobie zniewolenia komunistycznego (1945–1989). Refleksje z oddali czasu, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2009.
 
10.
Goworek Z., Wronki, jakie pamiętam, „Jaworzniacy” 1993, nr 10.
 
11.
Grzybowski R., Systemowe uwarunkowania rozwoju oświaty i wychowania w Polsce w latach 1945–1956 (zarys problematyki), [w:] M. Brodnicki, E. Gorlaff, A. Kołakowski (red.), Wychowanie – opieka – kształcenie. Z badań nad wybranymi problemami edukacji w XX i XXI wieku, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2010.
 
12.
Hejnicka-Bezwińska T., Praktyka edukacyjna w warunkach zmiany kulturowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2015.
 
13.
Jarosz D., Główne kierunki działalności państwa w zakresie stalinizacji wychowania dzieci w Polsce w latach 1948–1956, „Mazowieckie Studia Humanistyczne” 1998, nr 2.
 
14.
Język polski, Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty 1952, nr 4, poz. 40.
 
15.
Karl Z., Krótki zarys struktury organizacyjnej więziennictwa polskiego w latach 1944– 1956, „Przegląd Więziennictwa” 1962, nr 2 (17 cz. Druga).
 
16.
Katalog wystawy: „Zbrodnie w majestacie prawa”, materiały zestawił: J. Pruszyński.
 
17.
Kazberuk W., Drastyczne metody śledztwa, które stosowano na mnie od 14.II.1950 do 28.V.1956, „Jaworzniacy” 1996, nr 11.
 
18.
Kelm A., Formy opieki nad dzieckiem w Polsce Ludowej, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1983.
 
19.
Kłoskowska A., Wzory i modele w socjologicznych badaniach rodziny, „Studia Socjologiczne” 1962, nr 2.
 
20.
Kopka B., Obozy pracy w Polsce 1944–1950. Przewodnik encyklopedyczny, Niezależna Oficyna Wydawnicza Nowa Ośrodek KARTA, Warszawa 2002.
 
21.
Kosiński K., O nową mentalność. Życie codzienne w szkołach 1845–1956, Wydawnictwo „Trio”, Warszawa 2000.
 
22.
Kostewicz T., Więzienie w Fordonie na tle struktur więziennictwa lat 1944–1956, „Studia Iuridica”, t. XXVII/1995.
 
23.
Król E.C., Walczak M. (wyb. i oprac.), Na przełomie, wspomnienia nauczycieli i uczniów z lat 1944–1956, cz. I, Wyd. IBE, Warszawa 1994.
 
24.
Kryńska E.J., Mauersberg S.W., Indoktrynacja młodzieży szkolnej w Polsce w latach 1945–1956, Wydawnictwo Trans Humana, Białystok 2003.
 
25.
Kryńska E.J., Skazane za patriotyzm. „Druga konspiracja” na Białostocczyźnie 1945– 1956, Wydawnictwo Trans Humana, Białystok 2012.
 
26.
Łempicki S., Polskie tradycje wychowawcze, Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1936, Mały słownik języka polskiego, Warszawa 1968.
 
27.
Marks K., Engels F., Dzieła wybrane, t. I, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1949.
 
28.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Biuro „C”, Informator o nielegalnych antypaństwowych organizacjach i bandach zbrojnych działających w Polsce Ludowej w latach 1944–1956 [dopisek – Tajne!, wyd. Warszawa 1964], Lublin 1993.
 
29.
Motyka L., Sprawozdanie z działalności ZG ZMP za IV kwartał 1948. Miesięcznik Instrukcyjny ZMP, „Nasze Koło Pracuje” 1949, nr 2, s. 37.
 
30.
Niezgoda M., Oświata i procesy rozwoju społecznego: przypadki Polski. Studium socjologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków1993.
 
31.
Nowak J., Marksizm-leninizm o rodzinie. Klasowo-historyczny charakter małżeństwa i rodziny, [w:] J. Piotrowski (red.), Wybrane problemy socjalistycznej rodziny, Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1978.
 
32.
Okólnik Nr 12 z dnia 29 maja 1948 r. (II P – 2730/48) w sprawie opieki nad młodzieżą chłopską i robotniczą zamierzającą kształcić się w szkołach średnich w: Dziennik.
 
33.
Urzędowy Ministerstwa Oświaty, Warszawa nr 6, 24 czerwca 1948.
 
34.
Otwinowska B., Drzal T., Zawołać po imieniu. Księga kobiet – więźniów politycznych 1944–1958, t. I, Wydawnictwo VIPART, Nadarzyn 1999.
 
35.
Passini B., Sto lat rodzinnych domów dziecka, „Przyjaciel dziecka” 2008, nr 1–6(598– 603).
 
36.
Piotrowski J., Aktywizacja zawodowa kobiet zamężnych a ich sytuacja rodzinna, „Studia Socjologiczne” 1962, nr 1.
 
37.
Płużański T., Z otchłani, Wydawnictwo 2Kolory, Warszawa 2014.
 
38.
Słudziński B., W lochach socjalizmu, Wydawnictwo Konspiracyjne „Kurs”, Warszawa 1988.
 
39.
Szpak E., Między osiedlem a zagrodą. Życie codzienne mieszkańców PGR-ów, Wydawnictwo „Trio”, Warszawa 2005. Świadectwo. Polska Partia Wolności, podziemna organizacja niepodległościowa młodzieży wielkopolskiej, Poznań 2001.
 
40.
Theiss W., Zniewolone dzieciństwo – socjalizacja w skrajnych warunkach społeczno -politycznych, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1996.
 
41.
Trocki L., Klasowy charakter państwa radzieckiego, 1 października 1933 r., https:// www.marxists.org/polski/trocki/1933/10/klasowych.htm [dostęp: 02.05.2016].
 
42.
Tryfan B., Nowe elementy pozycji społecznej kobiety wiejskiej, „Kultura i Społeczeństwo” 1968, nr 2.
 
43.
Walicka E.A., Wspomnienia. Urodziłam się w więzieniu..., „Nike” 2008, nr 87.
 
44.
Wnuk R. (red.), Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956, IPN, Warszawa 2007, s. LIX.
 
45.
Woźnicka Z., Wychowanie przedszkolne w Polsce Ludowej, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1972.
 
46.
Wysocki W.J., Rotmistrz Pilecki, Wydawnictwo Gryf, Warszawa 1994.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top