Cultural borderlands: borders, commonality of worlds, identity, and homeland connotations
 
More details
Hide details
1
Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
 
 
Submission date: 2024-04-17
 
 
Acceptance date: 2024-07-09
 
 
Online publication date: 2024-07-09
 
 
Corresponding author
Alicja Jadwiga Szerląg   

Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2024;31(1):13-30
 
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Aim. One of the phenomena of contemporary multiculturalism is the constitution of a cultural borderland, marked by a multitude of constantly revealed and created internal(social)borders,which are characterised by overdetermination, polysemy,heterogeneity,and omnipresence.In this context,the process of commonality of worlds in the space of a cultural borderland,resulting in the construction of the order of this borderland,appears cognitively interesting. Particularly,in the case of a cultural borderland,we are dealing with a multiplicity of identities defined and realised to a different extent.This,in turn,has an impact on the degree of distinctness of borders in social consciousness. As a result, the borderland appears as a dynamically interactive and discursive,multi-scalar place of proximity.In this regard,the national, socio-cultural and intercultural contexts of this process are of paramount importance.The object of the study is an insight into the cultural borderland from a constructionist perspective, enabling the disclosure of its identity-related and homeland connotations, resulting from identifications taking place in the cultural borderland. Methods and materials. Critical literature review. Results and conclusion. The analysis revealed there are areas in which a multidimensional identity is constructed, embracing national, familial, state, transnational and communal provenance. In its essence, such identity orientates towards the homeland space, which–in the cultural borderland– has an increasingly symbolic value and meaning and becomes a'place' where familiarity dominates over strangeness. As a result, the perceived homeland also takes on a multidimensional form, as the family homeland,the national homeland and the small homeland are revealed. In the “borderland” person’s awareness and everyday life,these homelands can dominate each other individually or interpenetrate each other,creating a multifaceted homeland space.
REFERENCES (30)
1.
Balibar, È. (2007). Trwoga mas: Polityka i filozofia przed Marksem i po Marksie. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog.
 
2.
Brubaker, R. (2009). Ethnicity, race, and nationalism [Pochodzenie etniczne, rasa i nacjonalizm]. Annual Review of Sociology, 35, 21–42. DOI: 10.1146/annurev-soc-070308-115916.
 
3.
Gil-White, F. J. (2005). The study of ethnicity and nationalism needs better categories: Clearing up the confusions that result from blurring analytic and lay concepts [Badanie etniczności i nacjonalizmu wymaga lepszych kategorii: Usuwanie nieporozumień wynikających z rozmycia pojęć analitycznych i laickich]. Journal of Bioeconomics, 7, 239–270. DOI: 10.1007?s10818-005-3007-z.
 
4.
Gupta, A., Ferguson, J. (2006). Poza „kulturę”: Przestrzeń, tożsamość i polityka różnicy. W: P. Kempny, E. Nowicka (red.), Badanie kultury: Elementy teorii antropologicznej: Kontynuacje (ss. 267–283). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
5.
Hardwick, S. H., Mansfield, G. (2009). Discourse, identity, and „homeland as other” at the borderlands [Dyskurs, tożsamość i „ojczyzna jako inna” na kresach]. Annals of the Association of American Geographers, 99(2), 383–405. DOI: 10.1080/00045600802708408.
 
6.
Hrynicki, W. M. (2014). Pojęciowe aspekty bezpieczeństwa kulturowego oraz jego zagrożenia w Europie. Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje, 16, 190–204.
 
7.
Jałowiecki, B. (2010). Społeczne wytwarzanie przestrzeni. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
8.
Jaskuła, S. (2021). Wyzwania wychowania do wspólnoty. W: P. Walewski (red.), Czy wszystko musi być narodowe?: Naród jako kategoria aksjologiczna (ss. 169–181). Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum.
 
9.
Jenkins, R. (1997). Rethinking ethnicity: Arguments and explorations [Ponowne przemyślenie etniczności: argumenty i poszukiwania]. London – Thousand Oaks – New Delhi: Sage Publications.
 
10.
Kaiser, R., Nikiforova, E. (2006). Borderland spaces of identification and dis/location: Multiscalar narratives and enactments of Seto identity and place in the Estonian-Russian borderlands [Pograniczne przestrzenie identyfikacji i dyslokacji: Wieloskalarne narracje i urzeczywistnienia tożsamości i miejsca Seto na pograniczu estońsko-rosyjskim]. Ethnic and Racial Studies, 29(5), 928–958. DOI: 10.1080/01419870600813975.
 
11.
Lalak, D., Pilch, T. (2008). Wstęp. W: D. Lalak (red.), Dom i ojczyzna: Dylematy wielokulturowości (ss. 9–14). Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji, Międzykulturowe Centrum Adaptacji Zawodowej.
 
12.
Lemańczyk, M. (2014). „Ojczyzna” jako wartość kształtująca tożsamość narodową i etniczną liderów mniejszości niemieckiej na Pomorzu Gdańskim. Górnośląskie Studia Socjologiczne: Seria Nowa, 5, 58–80.
 
13.
Lubaś, M. (2013). Różnorodność w działaniu: Antropologia granic społecznych niegdyś i obecnie. W: G. Kubica, H. Rusek (red.), Granice i pogranicza: Państw, grup, dyskursów…: Perspektywa antropologiczna i socjologiczna (ss. 25–46). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
 
14.
Misiejuk, D. (2021). Kontekst kulturowy wychowania: Wielokulturowość a standard społeczny stosunków międzykulturowych w perspektywie pedagogicznej. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
 
15.
Nikitorowicz, J. (2000). Młodzież pogranicza kulturowego Polski, Białorusi i Ukrainy wobec integracji europejskiej: Tożsamość, plany życiowe, wartości. Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.
 
16.
Nikitorowicz, J. (2017). Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
 
17.
Nikitorowicz, J. (2020). Edukacja międzykulturowa w perspektywie paradygmatu współistnienia kultur. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
 
18.
Ossowski, S. (1946). Analiza socjologiczna pojęcia ojczyzny. Myśl Współczesna, 2, 154–175.
 
19.
Pietrulewicz, I. (1996). Na święto Matki. Wiersz niepublikowany. Przybyłowski, J. K. (2021). Tożsamość narodowa jako "matrykuła” uniwersalna. W: P. Walewski (red.), Czy wszystko musi być narodowe?: Naród jako kategoria aksjologiczna (ss. 55–71). Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum.
 
20.
Przybyłowski, J. K. (2021). Tożsamość narodowa jako „matrykuła” uniwersalna. W: P. Walewski (red.), Czy wszystko musi być narodowe?: Naród jako kategoria aksjologiczna (ss. 55–71). Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum.
 
21.
Runge, J. (2023). Przestrzeń społeczno-kulturowa złożonego układu osadniczego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
 
22.
Sadowski, A. (2008). Pogranicze – pograniczność – tożsamość pograniczna. Pogranicze: Studia Społeczne, 14, 17–29.
 
23.
Sadowski, A. (2020). Socjologia pogranicza: Kształtowanie się problematyki badań w Polsce po 1989 roku. Pobrane z: https://old.soc.uwb.edu.pl/And....
 
24.
Straczuk, J. (2006). Kulturowe zróżnicowanie pogranicza – koncepcje badawcze. W: J. Kurczewska (red.), Oblicza lokalności: Różnorodność miejsc i czasu: Praca zbiorowa (ss. 145–163). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
 
25.
Szczepański, J. (1984). Sprawy ludzkie. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
 
26.
Szerląg, A. (2021). Międzykulturowość w przestrzeni wileńskiego pogranicza kultur: Pedagogiczne studium codzienności młodego pokolenia Polaków. Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego.
 
27.
Wallis, A. (1990). Socjologia przestrzeni. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza.
 
28.
Wei, M. (2016). Social anthropological research on urban ethnic groups [Społeczne badania antropologiczne nad miejskimi grupami etnicznymi]. W: Proceedings of the 2016 International Conference on Public Management (ICPM 2016) (ss. 28–31). DOI: 10.2991/icpm-16.2016.8.
 
29.
Wielecki, K. (2021). Ojczyzna i tożsamość. W: P. Walewski (red.), Czy wszystko musi być narodowe?: Naród jako kategoria aksjologiczna (ss. 13–30). Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum.
 
30.
Witkowski, L. (2023). Edukacja w trosce o „efekt pogranicza” międzykulturowego (panorama tropów i profili humanistycznych w retrospekcji). Edukacja Międzykulturowa, 3(22), 17–39. DOI: 10.15804/em.2023.03.01.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top