Life styles as categories used for describing the execution of developmental tasks by adults with light intellectual disabilities
 
More details
Hide details
1
Department of Special Education and Social Prevention, University of Zielona Gora [Zakład Pedagogiki Specjalnej i Profilaktyki Społecznej, Uniwersytet Zielonogórski], Licealna 9, 65- 417 Zielona Gora, Poland
 
 
Submission date: 2020-01-01
 
 
Final revision date: 2020-06-30
 
 
Acceptance date: 2020-06-30
 
 
Publication date: 2020-06-30
 
 
Corresponding author
Jarosław Bąbka   

Zakład Pedagogiki Specjalnej i Profilaktyki Społecznej, Uniwersytet Zielonogórski, Licealna 9, 65- 417 Zielona Góra, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2020;22(1):205-226
 
KEYWORDS
ABSTRACT
Aim. The purpose of the article is to describe life styles of adults with light intellectual disabilities. Methods. Taking into account specific intellectual abilities of the researched persons, as well as difficulties in communication, a dialogue method was applied for collecting empirical material. The research covered ten people at the age of between 25 and 45 diagnosed with light intellectual disability. The results obtained were developed according to the hermeneutic phenomenology approach. Results. The intellectually disabled people under research, due to the analysed developmental tasks have various life styles. Those who work professionally maintain a rather a conservative life style in which work is perceived as “a source of money” and also a blocked style-limited, which is completed by the category “work is not for me.” The family situation can be characterized by the following styles: searching – “I am searching for somebody close to me”, withdrawing – “I feel OK this way. I do not know whether I can cope with it”, and also by a life style focused on acting – “I will enter into marriage”. Leisure time features the following styles: focused on here and now- “home centred”, focused on acting - “sports activities”, searching – “I like sightseeing”. As for social interactions, a blocked style can be observed – “contacts tend to limit to family members and those whom I know”, a life style focused on acting – “I have a group of intellectually able friends and I feel OK with them”. Their civic activity can be characterized by a conservative approach - “in local elections we vote for those whom we know”, a blocked style – “I am not familiar with politics”. Conclusions. Life styles of the researched people depend on their resources and limitations that result from their intellectual delay, earlier experience, as well as community support. Changes in the attitude towards people with intellectual disability, their adulthood and place in the world, open for them new possibilities related to their life style choices. The smaller resources an individual has, the greater need for community support is which makes it possible for them to choose an adequate life style.
 
REFERENCES (49)
1.
Abbot, S., Mcconkey, R. (2006). The barriers to social inclusion as perceived by people with intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research, 10, 275-287. DOI: 10.1177/1744629506067618.
 
2.
Ablewicz, K. (1994). Hermeneutyczno-fenomenologiczna perspektywa badań w pedagogice. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
 
3.
Adler, A. (1986). Sens życia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
4.
Amado A.N., Stancliffe R.J., McCarron M., McCallion, P. (2013). Social inclusion and community participation of individuals with intellectual/developmnental disabilities. Intellectual and Developmental Disabilities, 51, 360-375. DOI: 10.1352/1934-9556-51.5.360.
 
5.
Bąbka, J. (2019). Lifestyles of Intellectually Disabled Adults. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 26, 217-235. DOI: 10.14746/ikps.2019.26.10.
 
6.
Bąbka, J., Korzeniowska, R. (2021). Społeczna inkluzja osób w okresie wczesnej dorosłości (w druku).
 
7.
Brzezińska, A. (2005). Współzależność kontekstu rozwoju stylu życia i struktury Ja. W: J. Kmita, B. Kotowa, J. Sójka (red.), Nauka, humanistyka, człowiek: Prace dedykowane Profesor Krystynie Zamiarze w czterdziestolecie pracy naukowej (ss. 57-74). Poznań: Wydawnictwo Naukowe.
 
8.
Cytowska, B. (2012). Trudne drogi adaptacji: Wątki emancypacyjne w analizie sytuacji dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnym społeczeństwie polskim. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
 
9.
Czerniawska, O. (1998). Style życia w starości. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistycznej.
 
10.
Czerwiński, M. (1976). Pojęcie stylu życia i jego implikacje. W: A. Siciński (red.), Styl życia: Koncepcje i propozycje (ss. 33-70). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
11.
Dubis, M. (2014). Wartości i style życia młodzieży. Jagiellońskie Studia Socjologiczne, 1, 35-45.
 
12.
Emerson, E. Hatton, C. (2014). Health Inequalities and People with Intellectual Disabilities. Cambridge: University Press.
 
13.
Fatyga, B. (2009). Szkic o konsumpcyjnym stylu życia i rzeczach jako dobrach kultury. W: P. Gliński, A. Kościański (red.), Socjologia i Siciński: Style życia – Społeczeństwo obywatelskie – Studia nad przyszłością (ss. 148-159). Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
 
14.
Giddens, A. (2001). Nowoczesność i tożsamość: „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
15.
Hall, I., Strydom, A., Richards, M., Hardy, R., Bernal, J., Wadsworth, M. (2005). Social outcomes in adult hood of children with intellectual impairment: evidence from a birth cohort. Journal of Intellectual Disability Research, 49, 171-182. DOI: 10.1111/j.1365-2788.2005.00636.x.
 
16.
Havighurst, R.J. (1981). Developmental Tasks and Education. New York - London: Longman.
 
17.
Jawłowska, A. (1976). Styl życia a wartości. W: A. Siciński (red.), Styl życia: Koncepcje i propozycje (ss. 205-240). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
18.
James, H. (2004). Promoting Effective Working with Parents with Learning Disabilities. Child Abuse Review, 13, 31-41. DOI: 10.1002/car.823.
 
19.
Karpińska, A. (2017). Pełnienie ról małżeńskich i rodzicielskich przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną w Polsce: Przegląd wybranych badań. W: J. Leśny, B. H. Chojnicki, M. Panfil, J. Nyćkowiak (red.), Badania i rozwój młodych naukowców w Polsce: Rodzina, dzieci i młodzież (ss. 72-78). Poznań: Wydawnictwo Młodzi Naukowcy.
 
20.
Kijak, R. (2014). Seksualność człowieka z niepełnosprawnością intelektualną a rodzina. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
 
21.
Kościelska, M. (2004). Niechciana seksualność: O ludzkich potrzebach osób niepełnosprawnych intelektualnie. Warszawa: Wydawnictwo Jacek Santorski.
 
22.
Krause, A. (2011). Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
 
23.
Krause, A., Żyta, A., Nosarzewska, S. (2010). Normalizacja środowiska społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
 
24.
Kwilecki, K. (2011). Rozważania o czasie wolnym: Wybrane zagadnienia. Katowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego.
 
25.
Łukasiewicz P. (1979). Dialog jako metoda. Teksty, 5, 105-121.
 
26.
Marciniak-Madejska (red.) (2021). Obiektywna i subiektywna jakość życia dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną zamieszkujących województwo wielkopolskie: Uwarunkowania środowiskowe oraz poziom wsparcia realizatorów polityki społecznej: Raport z badania. Pobrane 28.02.2024 z: https://wrot.umww.pl/wp-conten....
 
27.
Merrells, J., Buchanan, A., Walters R. (2017). “We feel left out”: Experiences of social inclusion from the perspective of young adults with intellectual disability. Journal of Intellectual & Developmental Disability, 44, 13-22. DOI: 10.3109/13668250.2017.1310822.
 
28.
Modrzewski, J. (2007). Socjalizacja uczestnictwo społeczne – stadium socjopedagogiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
 
29.
Obuchowski, K. (1985). Adaptacja twórcza. Warszawa: Książka i Wiedza.
 
30.
Pawelczak, K. (2008), Syndrom nieopuszczonego gniazda – problem rodziców osób dorosłych z niepełnosprawnością. W: A. Bartnikowska, Cz. Kosakowski, A. Krause (red.), Współczesne problemy pedagogiki specjalnej: Dyskursy Pedagogiki Specjalnej (ss. 224-231). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
 
31.
Pomorska, M. (2016). Funkcjonowanie dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w rolach społecznych (niepublikowana praca magisterska). Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski.
 
32.
Przetacznikowa-Gierowska, M., Tyszkowa, M. (1996). Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
33.
Ramik-Mażewska, I. (2018). Style życia kobiet z niepełnosprawnością intelektualną: Studium socjopedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe FREL.
 
34.
Siciński, A. (1976). Styl życia – problemy pojęciowe i teoretyczne. W: A. Siciński (red.), Styl życia: Koncepcje i propozycje (ss. 15-32). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
35.
Siciński, A. (2002). Styl życia – kultura – wybór: Szkice. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
 
36.
Simmel, G. (2012). Filozofia pieniądza. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
 
37.
Sochańska-Kawiecka, M., Kołakowska-Seroczyńska, Z., Zielińska D., Makowska-Belta, E., Ziwiec, P. (2017). Badanie potrzeb osób niepełnosprawnych: Raport końcowy. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Pobrane 28.02.2024 z: https://www.pfron.org.pl/filea....
 
38.
Taubert, P. (2006). Lebensstile und mediennutzung: Theoretische grundlagen und empirische umsetzung. München: Martin Meidenbauer Verlagsbuchhandlung.
 
39.
Theunissen, G., Plaute W. (2002). Handbuch empowerment und heilpädagogik. Freiburg: Lambertus Verlag.
 
40.
Trempała, J. (2000). Koncepcje rozwoju człowieka. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki: T. 1 (ss. 256-282). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
 
41.
Veblen, T. (1998). Teoria klasy próżniaczej. Warszawa: Wydawnictwo Muza.
 
42.
Wehmeyer, M.L., Garner, N.W. (2003). The impact personal characteristics of people with intellectual and developmental disability on self-determination and autonomous functioning. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 16, 255-265. DOI: 10.1046/j.1468-3148.2003.00161.x.
 
43.
Wiatrowski, Z. (2005). Podstawy pedagogiki pracy. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
 
44.
Wilson, N.J., Jaques, H., Johnson, A., Brotherton, M.L. (2016). Social inclusion: From social exlusion to supported inclusion: adults with intellectual disability discuss their lived experiences of a structured social group. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 30, 874-858. DOI: 10.1111/jar.12275.
 
45.
Wiszejko-Wierzbicka, D. (2010). Niewykorzystana sfera: Partycypacja społeczna i obywatelska osób z ograniczeniami sprawności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
46.
Woynarowska, B. (2010). Edukacja zdrowotna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
47.
Zakrzewska-Manterys, E. (2010). Upośledzeni umysłowo: Poza granicami człowieczeństwa. Warszawa: Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytet Warszawski. DOI: 10.31338/uw.9788323511472.
 
48.
Zawiślak, A. (2003). Zawieranie związków małżeńskich przez osoby z lekkim upośledzeniem umysłowym na przykładzie absolwentów szkół zawodowych specjalnych. W: Z. Janiszewska-Nieścioruk (red.). Człowiek z niepełnosprawnością intelektualną: T. 1 (ss. 165-171). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
 
49.
Żyta, A. (2013). Małżeństwa i rodzicielstwo osób z niepełnosprawnością intelektualną – wyzwania współczesności, Edukacja Dorosłych, 2, 59-71.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top