The family system and the feeling of loneliness of young people from families with a typical organization of life, and families separated for economic reasons
 
 
More details
Hide details
1
Department of General, Social and Organizational Psychology, Faculty of Psychology, Branch in Katowice, SWPS University of Humanities and Social Sciences [Zakład Psychologii Ogólnej, Społecznej i Organizacji, Wydział Psychologii, Filia w Katowicach, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny], Chodakowska 19/21, 00-815 Warszawa, Poland.
 
 
Submission date: 2021-11-04
 
 
Final revision date: 2021-11-28
 
 
Acceptance date: 2021-11-28
 
 
Publication date: 2022-03-31
 
 
Corresponding author
Zofia Dołęga   

Zakład Psychologii Ogólnej, Społecznej i Organizacji, Wydział Psychologii, Filia w Katowicach, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Chodakowska 19/21, 00-815 Warszawa, Polska.
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2022;26(1):29-47
 
KEYWORDS
ABSTRACT
Introduction. The work concerns a comparative analysis of family systems and the feeling of loneliness of teenagers coming from families separated and not separated, for economic reasons. Systemic dimensions of the family referring to the Circumplex Model by David Olson (2011) were analysed, such as coherence (from disengaged, separated, connected, to enmeshed), adaptability / fl exibility (from rigid, structured, fl exible, to chaotic), communication, and satisfaction with family life. Teenagers’ sense of loneliness was presented in accordance with the original three-dimensional concept of social, emotional, and existential psychological loneliness ( Dołęga, 2020). Aim. The aim of the study is to verify the belief that the time-space separation of families for economic reasons adversely affects the system functioning and increases the sense of loneliness of teenagers growing up in them. Materials and methods. The work uses the proprietary family life survey, the Polish adaptation of FACES IV (Margasiński, 2009) based on Olson’s Circumplex Model (2011), and the Loneliness Scale for Youth (SBS, Dołęga, 2003). The study was an environmental microanalysis with a deliberate selection of two groups of families that differed, essentially, only in the manner of implementing the economic function (traditional families versus those separated for economic reasons). The gender factor was controlled. In statistical analyses, normality tests and other distribution parameters as well as a two-way analysis of variance were used. Results. The obtained results prove that there are no fundamental differences in the functioning of family systems and the sense of loneliness of young people from the analyzed types of families. On the other hand, the sex factor is signifi cant, as it produces results in line with the cultural pattern of gender (upbringing gender). Girls from separated families perceive their less cohesion, while boys from separated families appreciate their greater fl exibility. Conclusion. These results call into question the validity of the widespread belief that parents’ gainful employment resulting in temporary separation of families is associated with an indisputable risk of destabilization of families and an increase in the sense of loneliness of adolescents. It also prompts refl ection on the unjustifi ed journalistic use of the term „euro-orphan”.
 
REFERENCES (33)
1.
Becker-Pestka, D. (2012). Rodzina w obliczu migracji zarobkowej. Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW, 1, 9-26.
 
2.
Danilewicz, W. (2003). Dziecko w rodzinie rozłączonej. W: J. Izdebska, (red.), Dziecko w rodzinie i środowisku rówieśniczym: Wybrane zagadnienia i źródła z pedagogiki społecznej (ss. 103-142). Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
 
3.
Danilewicz, W. (2005). Dziecko w rodzinie rozłączonej. W: J. Bińczycka, B. Smolińska-Theiss (red.), Wymiary dzieciństwa: problemy dziecka i dzieciństwa w zmieniającym się społeczeństwie (ss. 135-144). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
 
4.
Danilewicz, W. (2006). Sytuacja życiowa dzieci w rodzinach migracyjnych. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
 
5.
Dąbrowska, A. (2016). Rodzina migracyjna w przestrzeni życiowej dorastających: Holistyczny model wsparcia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
6.
de Barbaro, B. (red.) (1994). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
 
7.
Dołęga, Z. (2003). Samotność młodzieży - analiza teoretyczna i studia empiryczne. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
 
8.
Dołęga, Z. (2004). Pozycje funkcjonalne a spójność rodzin w percepcji dorastających. W: M. John-Borys (red.), Spójność rodziny a jej obraz w oczach dorastających dzieci (ss. 86-102). Katowice: Wydawnictwo UŚ.
 
9.
Dołęga, Z. (2009). Agresja i samotność dorastających z rodzin o dysfunkcjonalnej spójności. W: D. Borecka-Biernat (red.), Poszukiwanie uwarunkowań zaburzeń w zachowaniach młodzieży w interakcjach społecznych (ss. 57-80). Wałbrzych: Wydawnictwo Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości.
 
10.
Dołęga, Z. (2015). Family cohesion and the loneliness of adolescents from temporarily disconnected families due to economic migration [Spójność rodzinna a samotność nastolatków z rodzin czasowo rozłączonych z powodów ekonomicznych]. Polish Psychological Bulletin, 46(1), 45-52. DOI: 10.1515/ppb-2015-0005.
 
11.
Dołęga, Z. (2020). Biedy i bogactwo samotności: Studium psychologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
 
12.
Gajewski, M., Dołęga, Z. (red.) (2018). Społeczne i osobiste przestrzenie samotności. Warszawa – Milanówek: Centrum Profilaktyki Społecznej, Oficyna Wydawnicza von Velke.
 
13.
Józefik, B., Górniak, L. (red.) (2003). Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin: Od metafory cybernetycznej do dialogu i narracji. Kraków: Wydawnictwo UJ.
 
14.
Kozak, S. (2010). Patologia eurosieroctwa w Polsce: Skutki migracji zarobkowej dla dzieci i ich rodzin. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
 
15.
Kukołowicz, T. (2005). Sytuacja wychowawcza w nowych kategoriach rodzin w okresie transformacji. W: M. Ziemska, (red.), Rodzina współczesna (ss. 58-70). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
 
16.
Margasiński, A. (2009). Skale Oceny Rodziny: Polska adaptacja FACES-IV (Flexibility and Cohesion Evaluation Scales) Davida H. Olsona. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
 
17.
Margasiński, A. (2015). Teoria i wybrane modele systemów rodzinnych. W: A. Margasiński (red.), Rodzina w ujęciu systemowym: Teoria i badania (ss. 6-32). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
 
18.
Nowakowska, A. (2009). Wpływ migracji zarobkowej na jakość życia rodzinnego. W: T. Rostowska (red.), Psychologia rodziny: Małżeństwo i rodzina wobec współczesnych wyzwań (ss. 101-116). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
 
19.
Oleszkowicz, A., Senejko, A. (2013). Psychologia dorastania: Zmiany rozwojowe w dobie globalizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
20.
Olson, D.H. (2000). Circumplex Model of Marital and Family Systems [Model Kołowy Systemów Małżeńskich i Rodzinnych] . Journal of Family Therapy, 22(2), 144-167. DOI: 10.1111/1467-6427.00144.
 
21.
Olson, D.H. (2011). FACES IV and the Circumplex Model: Validation study [FACES IV i Model Kołowy: studia walidacyjne]. Journal of Marital and Family Therapy, 37(1), 64-80. DOI: 10.1111/j.1752-0606.2009.00175.x.
 
22.
Olson, D.H., Sprenkle, D.H., Russell, C. (1979). Circumplex Model of Marital and Family Systems: I. Cohesion and adaptability dimensions, family types, and clinical applications [Model Kołowy Systemów Małżeńskich i Rodzinnych: I. Wymiary spójności i adaptacyjności, typy rodzin i zastosowania kliniczne]. Family Process, 18(1), 3-28. DOI: 10.1111/j.1545-5300.1979.00003.x.
 
23.
Piotrowski, K., Wojciechowska, J., Ziółkowska, B. (2014). Rozwój nastolatka: Wczesna faza dorastania: Wiek 11/12-14/15 lat. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
 
24.
Plopa, M. (2015). Modele funkcjonowania rodziny. W: M. Plopa, Psychologia rodziny: teoria i badania (ss. 59-62). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
 
25.
Sabik, M. (2019). System wychowania w rodzinach typowych i czasowo rozłączonych z powodów ekonomicznych a poczucie samotności u młodzieży (Niepublikowana praca magisterska). Uniwersytet SWPS: Katowice.
 
26.
Simon, F.B., Stierlin, H. (1998). Słownik terapii rodzin. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
 
27.
von Bertalanffy, L. (1984). Ogólna Teoria Systemów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
28.
Walczak, B. (2008). Społeczne, edukacyjne i wychowawcze konsekwencje migracji rodziców i opiekunów prawnych uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Warszawa: Pedagogium Wyższa Szkoła Pedagogiki Resocjalizacyjnej.
 
29.
Walczak, B. (2009). Szkoła i uczeń wobec migracji poakcesyjnych: Wstępna diagnoza społecznych i pedagogicznych skutków ,,euro-migracji” rodziców i opiekunów. Warszawa: Pedagogium.
 
30.
Walczak, B. (2014). Dziecko, rodzina i szkoła, wobec migracji rodzicielskich: 10 lat po akcesji do Unii Europejskiej. Warszawa: Pedagogium.
 
31.
Wasilewska-Ostrowska, K. (2014). Młodzież wobec samotności w świetle badań porównawczych. Kultura i Wychowanie, 8(2), 131-144.
 
32.
Wołoszyn, E. (1997). Koncepcja systemu otwartego Ludwiga von Bertalanffy’ego. Filozofia Nauki, 5(1), 134-139.
 
33.
Wysocka, E. (red.) (2012). Dzieci i młodzież w niegościnnym świecie: zagrożenia rozwojowe i społeczne. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top