Intergenerational transmission of food habits in the context of globalization processes illustrated with the example of Upper Silesia
 
More details
Hide details
1
Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Socjologii, Bankowa 12, 40-007 Katowice, Polska
 
 
Submission date: 2023-11-20
 
 
Final revision date: 2023-12-07
 
 
Acceptance date: 2023-12-07
 
 
Online publication date: 2023-12-28
 
 
Publication date: 2023-12-28
 
 
Corresponding author
Dorota Nowalska-Kapuścik   

Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Socjologii, Bankowa 12, 40-007 Katowice, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2023;30(3):183-207
 
KEYWORDS
ABSTRACT
Introduction. The issue of food habits can be considered on many levels: medical, dietetic, economic, or anthropological. It results in problems with the objectifying of views, analyses, and forecasts within this scope. Adopting a sociological perspective allows the emphasizing of the social factors of consumption of food understood as a culture code and an element of social structure. In the context of unification of cultural patterns and uniformization of the world, reflection on intergenerational transmission of food habits in modern households is of key importance. Aim. Due to dynamic socio-economic-cultural transformations, the role of a family understood as an individual and unique educational environment creating good conditions to hand down social values, consumption patterns, and practices to children/youth is growing. The goal of the research that this article was based on was to find manifestations of intergenerational transmission within the scope of food habits and identify its role and importance in the age of globalization. Materials and methods. Due to the uneven and fragmentary scope of globalization processes, comparative analysis of data from two different areas (urban and rural) of Upper Silesia was conducted. The source of research data were interviews with twenty people. Results. Food habits of households are modifying, emphasizing intergenerational differences. Many people see relations between observed changes and ongoing globalization. The awareness of the role and importance of intergenerational manifestations in positive meaning is growing – perceived as a tool necessary to maintain the continuity of family history – but in the context of some burdens having an impact on everyday choices and the possibility of free choice of alternative consumption patterns. Balancing between the habits of ancestors, and food trends unified at the international level imply the necessity to focus more on the social and cultural functions of food.
REFERENCES (44)
1.
Barber, B. (1997). Dżihad kontra McŚwiat. Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza.
 
2.
Boli, J., Lechner, F.J. (2011). The globalization reader [Czytelnik globalizacji]. West Sussex: John Wiley & Sons.
 
3.
Bradshaw, J. (1994). Zrozumieć rodzinę: Rewolucyjna droga odnalezienia samego siebie. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości, Polskie Towarzystwo Psychologiczne.
 
4.
Brzezińska, A. (2006). Dzieciństwo i dorastanie: Korzenie tożsamości osobistej i społecznej. W: A.W. Brzezińska, A. Hulewska, J. Słomska (red.), Edukacja regionalna (ss. 47–77). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
5.
Brzozowski, P. (1988). Przekazywanie wartości w rodzinie. Psychologia Wychowawcza, 2, 190–199.
 
6.
Bulla, B. (1987). Spostrzeganie hierarchii wartości rodziców przez młodzież a jej własna hierarchia wartości. W: M. John (red.), Orientacja dzieci i młodzieży w sytuacjach społecznych (ss. 76–97). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
 
7.
Elżanowska, H. (2012). Międzypokoleniowa transmisja wartości w rodzinie. W: O. Gorbaniuk, O. Kostrubiec-Wojtachnio, D. Musiał, M. Wiechetek (red.), Studia z Psychologii w KUL (t. 18, ss. 97–114). Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
 
8.
Farnicka, B., Liberska, H. (2014). Transmisja międzypokoleniowa – procesy zachodzące na styku pokoleń. W: I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny (ss. 185–201). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
9.
Gawęcki, J., Flaczyk, E. (2012). Czynniki kulturowe wpływające na sposób żywienia społeczeństwa. W: J. Gawęcki, W. Roszkowski (red.), Żywienie człowieka a zdrowie publiczne (ss. 166–180). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
10.
Giddens, A. (2012). Nowoczesność i tożsamość: „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
11.
Jameson, F. (1988). Postmodernizm albo kulturowa logika późnego kapitalizmu. Pismo Literacko-Artystyczne, 4(71), 64–95.
 
12.
Jaworska, A. (1984). Role rodzicielskie w rodzinach pełnych. W: L. Wołoszynowa (red.), Materiały do nauczania psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
13.
Jezierska-Wiejak, E. (2013). Rodzina jako międzypokoleniowa płaszczyzna transmisji wartości. Wychowanie w Rodzinie, 2, 285–299. DOI: 10.23734/wwr20132.285.299.
 
14.
Jeżewska-Zychowicz, M. (2007). Zachowania żywieniowe i ich uwarunkowania. Warszawa: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego.
 
15.
Kawka, F. (1977). Zwyczaje żywieniowe rodzin górniczych na osiedlu Szombierki w Bytomiu (Górnośląski Okręg Przemysłowy). Roczniki PZH, 27(2), 187–194.
 
16.
Kłoskowska, A. (1972). Społeczne ramy kultury: Monografia socjologiczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
17.
Kopaliński, W. (1967). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem. Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”.
 
18.
Lubowicka, G. (2019). Rodzina osobno – o kryzysie rodziny w ponowoczesności. Wychowanie w Rodzinie, 19(3), 143–156. DOI: 10.34616/wwr.2018.3.143.156.
 
19.
Marcia, J. (1980). Identity in adolescence [Tożsamość w okresie dojrzewania]. W: J. Andelson (red.), Handbook of adolescent psychology (ss. 109–137). New York: Wiley.
 
20.
Mead, G. H. (1909). Social psychology as counterpart to physiological psychology. [Psychologia społeczna jako odpowiednik psychologii fizjologicznej]. Psychological Bulletin, 6, 401–408. DOI: 10.1037/h0072858.
 
21.
Mead, M. (2000). Kultura i tożsamość: Studium dystansu międzypokoleniowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
22.
Melosik, Z. (2003). Edukacja, młodzież i kultura współczesna: Kilka uwag o teorii i praktyce pedagogicznej. Chowanna, 1, 19–37.
 
23.
Mika, S. (1972). Wstęp do psychologii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
24.
Mrozek-Dumanowska, A. (2003). Konstrukcja światów symbolicznych jako alternatywa globalizacji. W: J. Zdanowski (red.), Globalizacja a tożsamość (ss. 131–142). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Askon.
 
25.
Nowak, B.M. (2012). Rodzina w kryzysie: Studium resocjalizacyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
26.
Ochmański, A. (2016). Model wykorzystania dziedzictwa kulinarnego w turystyce: Przykład Górnego Śląska. Nowa Biblioteka, 3(22), 81–104.
 
27.
Pokrzyńska, M. (2019). Na tropach antropologicznego aspektu rewitalizacji. Rocznik Lubuski, 45(2), 149–161. DOI: 10.34768/rl.2019.v452.10.
 
28.
Ritzer, G. (1997). Mcdonaldyzacja społeczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza.
 
29.
Ritzer, G. (2004). Magiczny świat konsumpcji. Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza.
 
30.
Robertson, R. (1995). Glocalization: Time – space and homogenity – heterogenity. [Glokalizacja: Czas – przestrzeń and homogenizacja – heterogeniczność]. W: M. Featherston (red.), Global modernities (ss. 25–44). London: Sage Publications.
 
31.
Rostowska, T. (1995). Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie w zakresie wybranych wymiarów osobowości. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
 
32.
Rostowska, T. (2001). Konflikt międzypokoleniowy w rodzinie. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
 
33.
Sitarczyk, M. (2002). Międzypokoleniowa transmisja postaw wychowawczych ojców. Lublin: Uniwersytet Marii Skłodowskiej-Curie.
 
34.
Slany, K. (2002). Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. Kraków: Wydawnictwo Nomos.
 
35.
Smolicz, J.J. (1998). Multiculturalism as an over-arching framework of values for cultural diversity: The Australian experience and its educational implications [Wielokulturowość jako nadrzędna struktura wartości dla różnorodności kulturowej: Doświadczenie australijskie i jego edukacyjne implikacje]. W: A. Sterbling (red.), Ethnicity, nation, culture: Central and East European perspectives, Balint Balia (ss. 83–96). Hamburg: Kramer.
 
36.
Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2030" (2020). Katowice: Zarząd Województwa Śląskiego. Pobrane 05.03.2024 z: https://www.slaskie.pl/content....
 
37.
Tyszka, Z. (1995). Rodzina w świecie współczesnym – jej znaczenie dla jednostki i społeczeństwa. W: T. Pilch, I. Lepalczyk (red.), Pedagogika społeczna (ss. 137–154). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
 
38.
Wallerstein, I. (2001). Globalizacja czy epoka przejściowa?. Lewą Nogą, 13, 136–155.
 
39.
Wallerstein, I. (2007). Analiza systemów-światów: Wprowadzenie. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog.
 
40.
Wawro, F.W. (2016). Socjalizacja [hasło]. W: K. Chałas, A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (ss. 1073–1079). Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2016.
 
41.
Wnuk-Lipiński, E. (2004). Świat międzyepoki: Globalizacja, demokracja, państwo narodowe. Kraków: Instytut Studiów Politycznych PAN.
 
42.
Zdanowski, J. (2000). Kultury pozaeuropejskie i globalizacja. Warszawa: Elipsa.
 
43.
Ziemska, M. (1969). Postawy rodzicielskie. Warszawa: Wiedza Powszechna.
 
44.
Ziółkowski, M. (1981). Znaczenie – interakcja – rozumienie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top