Bieżący numer
Online first
Archiwum
O czasopismie
Cele i zakres czasopisma
Wydawca i organ zarządzający
Zespół redakcyjny
Rada Naukowa
Kolegium Recenzentów
Indeksacja i współczynniki wpływu
Prawa autorskie i polityka otwartego dostępu
Źródła finansowania
Polityka prywatności
Dla autorów
Procedura publikacji
Procedura recenzowania
Wymogi redakcyjne
Etyka publikacji
Opłaty wydawnicze
Komponenty resilience rodzin z defaworyzowanych sąsiedztw w obiektywie badań longitudinalnych
1
Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Narutowicza 68, 90-136 Łódź, Polska
Data nadesłania: 23-10-2023
Data akceptacji: 07-12-2023
Data publikacji online: 30-12-2023
Autor do korespondencji
Anita Maria Gulczyńska
Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Narutowicza 68, 90-136 Łódź, Polska
Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Narutowicza 68, 90-136 Łódź, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2023;30(4):111-146
SŁOWA KLUCZOWE
stygma terytorialnazagrożenia rozwoju w DSresiliencja rodzindefaworyzowane sąsiedztwolongitudinalne badanie jakościowe
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel. Artykuł prezentuje część wyników badania odkrywającego znaczenie dorastania w defaworyzowanym sąsiedztwie (DS) w przebiegu życia mieszkańców. Jego celem jest rekonstrukcja komponentów resiliencji rodzin z DS. Na tle zagrożeń takiego miejsca życia, zidentyfikowanych przez uczestników badania (kiedyś nastoletnich chłopaków zamieszkujących to samo DS), uchwycone zostały procesy relacyjne w rodzinie, chroniące ich przed niekorzystnymi wpływami społecznymi oraz przed konsekwencjami ubóstwa edukacyjnych zasobów w ich najbliższym otoczeniu. Drugim celem artykułu jest ożywienie dyskusji wokół modelu opartej na siłach pracy społeczno-wychowawczej ze społecznościami DS. Materiały i metody. Materiały empiryczne poddane analizie są częścią longitudinalnego badania jakościowego (Holland, Thomson, Henderson, 2004). Jego pierwszy etap (2001–2005) był społecznie zaangażowaną obserwacją codzienności grupy nastoletnich chłopaków w kontekście DS. Drugą część badania stanowiły wywiady narracyjne przeprowadzone z dziesięcioma dzisiaj dorosłymi już uczestnikami pierwotnego badania (2016–2019). Treść wywiadów była kluczowym źródłem analizy, a materiały empiryczne z obserwacji sprzed lat pełniły funkcję jego uzupełnienia, kontekstualizacji. Proces zbierania i analizy danych regulowały zasady konstruktywistycznej metody generowania teorii ugruntowanej (Charmaz, 2009). Wyniki i wnioski. Wyniki badania obejmują komponenty resiliencji rodzin rozumianej procesualnie. Resiliencja odkryta w badaniu jest obrazem magii codzienności, zwykłych-niezwykłych działań wzmacniających opór dorastającej młodzieży wobec pokus i niekorzystnych warunków najbliższego otoczenia. Badanie wykazało, że w przypadku środowisk, których defaworyzacja jest wielostronna i kompleksowo warunkowana, potrzebne jest szerokie, ekologiczne ujęcie resiliencji rodzin z DS, by uchwycić warianty powiązań pomiędzy indywidualnymi zdolnościami, własnościami rodzin, procesami zachodzącymi wewnątrz nich oraz pomiędzy nimi a sąsiedztwem czy/i instytucjonalnymi czy strukturalnymi uwarunkowaniami.
REFERENCJE (48)
1.
Alexander, M. (2012). The new Jim Crow: Mass incarceration in the age of colorblindness [Nowy Jim Crow: Masowa inkarceracja w czasach rasowego daltonizmu]. New York: New Press.
2.
Barnhart, S., Bode, M., Gearhart, M. C., Maguire-Jack, K. (2022). Supportive neighborhoods, family resilience and flourishing in childhood and adolescence [Wspierające sąsiedztwa, resiliencja rodzinna i rozwój w dzieciństwie]. Children, 9(4), 495. DOI: 10.3390/children9040495.
3.
Berger, P., Luckmann, T. (1983). Społeczne tworzenie rzeczywistości. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
4.
Blumer, H. (1954). What is wrong with social theory? [Co jest złego z teorią społeczną?]. American Sociological Review, 19(1), 3–10. DOI: 10.2307/2088165.
5.
Brenner, A. B., Zimmerman, M. A., Bauermeister, J. A., Caldwell, C. H. (2013). Neighborhood context and perceptions of stress over time: An ecological model of neighborhood stressors and intrapersonal and interpersonal resources [Kontekst sąsiedztwa i percepcja stresu: Ekologiczny model stresorów sąsiedzkich oraz zasobów intra- i interpersonalnych]. American Journal Community Psychology, 51(3–4), 544–556. DOI: 10.1007/s10464-013-9571-9.
6.
Bunio-Mroczek, P. (2010). Nastoletnie macierzyństwo, transmisja biedy, wykluczenie społeczne. Praca Socjalna, 25, 105–117.
7.
Cahill, C., Stoudt, B. G., Torre, M. E. (2019). ‘They were looking at us like we were bad people’: Growing up policed in the gentrifying, still disinvested city [„Oni patrzą na nas jakbyśmy byli złymi ludźmi”: Dorastanie pod nadzorem policji w gentryfikowanym, wciąż niedoinwestowanym mieście]. ACME: An International Journal for Critical Geographies, 18(5), 1128–1149.
8.
Charmaz, K. (2009). Teoria ugruntowana: Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
9.
Condron, D., Roscigno, V. (2003). Disparities within: Unequal spending and achievement in an urban school district [Dysproporcje: Nierówne wydatki i zyski w miejskim obwodzie szkolnym]. Sociology of Education, 76(1), 18–36. DOI: 10.2307/3090259.
10.
Crane, J. (1991). The epidemic theory of ghettos and neighborhood effects on dropping out and teenage childbearing [Epidemiczna teoria wpływu gett i sąsiedztw na porzucanie nauki i nastoletnie macierzyństwo]. American Journal of Sociology, 96(5), 1226–1259.
11.
Czerniawska, O. (2002). Od badań biograficznych do dydaktyki. Edukacja Dorosłych, 1, 25–33.
12.
Eiseman, M., Cove, E., Popkin, S. J. (2005). Resilient children in distressed neighborhoods: Evidence from the HOPE VI Panel Study [Resiliencja dzieci z defaworyzowanych sąsiedztw: Dowody z badania panelowego HOPE VI]. Metropolitan Housing and Communities Center, 7(2), 1–8.
13.
Falicov, C. J. (1998). The cultural meaning of family triangles. W: M. McGoldrick (red.), Re-visioning family therapy: Race, culture, and gender in clinical practice (ss. 37–49). The Guilford Press.
14.
Fraser, M. W., Galinsky, M. J., Richman, J. (1999). Risk, production and resilience: Toward a conceptual framework for social work practice [Zagrożenie, podatność i resiliencja: W kierunku opracowania ram konceptualnych dla praktyki pracy]. Social Work Research, 23(3), 131–143. DOI: 10.1093/swr/23.3.131.
15.
Galster, G. (2013). U.S. Assisted housing programs and poverty concentration: A critical geographic review [Programy wsparcia lokalowego oparte na asystenturze a koncentracja biedy: Krytyczny przegląd geograficzny]. W: D. Manley, M. van Ham, N. Bailey, L. Simpson, D. Maclennan (red.), Neighbourhood effects or neighbourhood-based problems? (ss. 215–249). Dordrecht: Springer. DOI: 10.1007/978-94-007-6695-2_11.
16.
Gaylord-Harden, N. K., Barbarin, O., Tolan P. H., Murry, V. M. (2018). Understanding development of African American boys and young men: Moving from risks to positive youth development [Zrozumieć rozwój afro-amerykańskich chłopców i młodych mężczyzn: Odejście od zagrożeń do pozytywnej koncepcji rozwoju młodzieży]. American Psychologist, 73(6), 753–767. DOI: 10.1037/amp0000300.
17.
Gulczyńska, A. (2013). Chłopaki z dzielnicy: Studium społeczno-pedagogiczne z perspektywy interakcyjnej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
18.
Gulczyńska, A. (2019). Stigma and the doomed-to-fail school careers of young people from disadvantaged neighbourhoods [Stygmat i kariery szkolne skazanych na niepowodzenie uczniów pochodzących z defaworyzowanych sąsiedztw]. Children’s Geographies, 4(17), 413–426. DOI: 10.1080/14733285.2018.1536775.
19.
Gulczyńska, A. (2022). „Małe rewitalizacje podwórek”: Przykład zastosowania społeczno-pedagogicznej tradycji ożywiania społeczności lokalnych ich siłami w procesach rewitalizacji miast. Praca Socjalna, 37(2), 157–181. DOI: 10.5604/01.3001.0015.9036.
20.
Gulczyńska, A., Granosik, M. (2022). Małe rewitalizacje podwórek: Społeczno-pedagogiczne badania-działania. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
21.
Holland, J., Thomson, R., Henderson, S. (2004). Feasibility study for a possible qualitative longitudinal study: Discussion paper [Studium wykonalności jakościowego badania longitudinalnego]. Swindon: Economic and Social Research Council.
22.
Kallin, H., Slater, T. (2014). Activating territorial stigma: Gentrifying marginality on Edinburgh’s periphery [Ożywianie stygmy terytorialnej: Wykluczenie gentryfikacyjne na przedmieściach Edynburga]. Environment and Planning A, 46, 1351–1368. DOI: 10.1068/a45634.
23.
Lankford, H., Loeb, S., Wyckoff, J. (2002). Teacher sorting and the plight of urban schools: A descriptive analysis [Selekcja nauczycieli i sytuacja miejskich szkół: Analiza opisowa]. Educational Evaluation and Policy Analysis, 24(1), 37–62. DOI: 10.3102/01623737024001037.
24.
Leventhal, T., Brooks-Gunn, J. (2000). The neighborhoods they live in: The effects of neighborhood residence on child and adolescent outcomes [Sąsiedztwo, które zamieszkują: Konsekwencje zamieszkiwania sąsiedztwa dla rozwoju dzieci i nastolatków]. Psychological Bulletin, 126(2), 309–337. DOI: 10.1037/0033-2909.126.2.309.
25.
Liu, S. R., Kia-Keating, M., Santacrose, D. E., Modir, S. (2018). Linking profiles of neighborhood elements to health and related outcomes among children across the United States [Łączenie profili elementów sąsiedztwa ze zdrowiem i pokrewnymi obszarami rozwojowymi dzieci ze Stanów Zjednoczonych]. Health Place, 53, 203–209. DOI: 10.1016/j.healthplace.2018.08.013.
26.
Loeb, S., Fuller, B., Kagan, S. L., Carrol, B. (2004). Childcare in poor communities: Early learning effects of type, quality, and stability [Opieka and dziećmi w zubożałych społecznościach: Znaczenie jej typu, jakości i stabilności dla efektów uczenia się dzieci]. Child Development, 75(1), 47–65. DOI: 10.1111/j.1467-8624.2004.00653.x.
27.
Luthar, S. (2006). Resilience in development: A synthesis of research across five decades [Resiliencja w rozwoju: Synteza badań z pięciu dekad]. W: D. Cicchetti, D. Cohen (red.), Developmental psychopathology: Risk, disorder, and adaptation (t. 3, ss. 739–795). New York: Wiley. DOI: 10.1002/9780470939406.ch20.
28.
Marynowicz-Hetka, E. (1987). Dziecko w rodzinie problemowej: Pomoc w rozwoju. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych.
29.
Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American Psychologist, 56(3), 227–238. DOI: 10.1037/0003-066X.56.3.227.
30.
Mordwa, S. (2017). Obszary koncentracji bezrobocia w przestrzeni Łodzi. Studia Miejskie, 26, 39–50. DOI: 10.25167/sm2017.026.03.
31.
Nord, C. W., West, J. (2001). Fathers’ and mothers’ involvement in their children’s schools by family type and resident status: National Household Education Survey: Statistical analysis report [Zaangażowanie ojców i matek w życie szkoły ich dzieci z uwzględnieniem różnic w typie rodziny i pozycji wśród mieszkańców: Krajowe badanie edukacji w gospodarstwach domowych: Raport z analizy statystycznej]. Washington, DC: National Center for Education Statistics.
32.
Norman, E. (red.). (2000). Resiliency enhancement: Putting the strengths perspective into social work practice [Wzmacnianie resiliencji: Włączanie perspektywy opartej na siłach do praktyki pracy socjalnej]. New York: Columbia University Press.
33.
O’Donnell, M. (1981). A new introduction to sociology [Wprowadzenie do socjologii]. London: Harrap.
34.
Opačić, A. (2021). Effects of living in disadvantaged neighbourhoods on personal well-being [Znaczenie zamieszkiwania defaworyzowanych sąsiedztw dla personalnego dobrostanu]. W: A. Opačić (red.), Practicing social work in deprived communities: Competencies, methods, and techniques (ss. 37–67). Cham: Springer.
35.
Rabinowitz, J. A., Powell, T., Sadler, R., Reboussin, B., Green, K., Milam, A., Smart, M., Furr-Holden, D., Latimore, A., Tandon, D. (2019). Neighborhood profiles and associations with coping behaviors among low-income youth [Profile sąsiedztw i ich związek ze strategiami radzenia sobie zubożałej młodzieży]. Journal of Youth Adolescence, 49, 494–505. DOI: 10.1007/s10964-019-01176-y.
36.
Radlińska, H. (1961). Pedagogika społeczna. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
37.
Reynolds, B. (1939). Re-thinking social case work [Prze-myślenie pracy socjalnej z przypadkiem]. New York: Social Work Today inc.
38.
Riemann, G., Schütze, F. (1991). „Trajectory” as a basic theoretical concept for analyzing suffering and disorderly social processes [Trajektoria jako podstawowa koncepcja dla analizy społecznych procesów cierpienia i bezładu]. W: D. R. Maines (red.), Social organization and social process: Essays in honor of Anselm Strauss (ss. 333–357). New York: de Gruyter.
39.
Rios-Moore, I., Arenas, E., Contreras, J., Jiang, N., Threats, T., Allen, S., Cahill, C. (2004). Makes me mad: Stereotypes of young urban womyn of color [Wkurza mnie: Stereotypy młodych kolorowych kobiet]. New York: Center for Human Environments, Graduate School and University Center, CUNY.
40.
Schütze, F. (1997). Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej. Studia Socjologiczne, 1, 11–56.
41.
Strauss, A. (2013). Zwierciadła i maski: W poszukiwaniu tożsamości. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
42.
Van Gundy, K. T., Stracuzzi, N. F., Rebellon, C. J., Tucker, C. J., Cohn, E. S. (2011). Perceived community cohesion and the stress process in youth [Obserwowalna spójność społeczności a stres młodzieży]. Rural Sociology, 76, 293–318. DOI: 10.1111/j.1549-0831.2011.00050.x.
43.
Walsh, F. (2016). Applying a family resilience framework in training, practice, and research: Mastering the art of the possible [Zastosowanie modelu resiliencji rodzinnej w kształceniu, praktyce i badaniach: Opanowanie sztuki możliwego]. Family Process, 55(4), 616–632. DOI: 10.1111/famp.12260.
44.
Warzywoda-Kruszyńska, W. (red.). (1998). Żyć i pracować w enklawach biedy: Klimaty łódzkie. Łódź: Instytut Socjologii, Uniwersytet Łódzki: Agencja Projektowo-Wydawnicza ANaGRAF.
45.
Warzywoda-Kruszyńska, W., Golczyńska-Grondas, A. (2010). Wzmocnić szanse i osłabić transmisje biedy wśród mieszkańców miast województwa łódzkiego. Łódź: Wydawnictwo Biblioteka.
46.
Warzywoda-Kruszyńska, W., Jankowski, B. (2013). Ciągłość i zmiana w łódzkich enklawach biedy. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
47.
Wacquant, L. J. D. (2007). Territorial stigmatization in the age of advanced marginality [Stygmatyzacja terytorialna w czasach postępującej marginalizacji]. Thesis Eleven, 91(1), 66–77. DOI: 10.1177/0725513607082003.
48.
Zborowski, A. (2010). Społeczny aspekt rewitalizacji. W: Z. Ziobrowski, W. Jarczewski (red.), Rewitalizacja miast polskich – diagnoza: Praca zbiorowa (ss. 65–81). Kraków: Instytut Rozwoju Miast.
| eISSN: | 2300-5866 |
| ISSN: | 2082-9019 |
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
