Obraz postaw i powinności dzieci wobec rodziców w pełnym średniowieczu (w świetle De regimine filiorum nobilium Wincentego z Beauvais i De regimine principum Idziego Rzymianina)
Więcej
Ukryj
1
Wydział Historyczny
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Księcia Józefa Poniatowskiego 12
85-667 Bydgoszcz
Data nadesłania: 01-01-2013
Data ostatniej rewizji: 30-06-2013
Data akceptacji: 30-06-2013
Data publikacji: 30-06-2013
Autor do korespondencji
Witold Brzeziński
Wydział Historyczny
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Księcia Józefa Poniatowskiego 12
85-667 Bydgoszcz
Wychowanie w Rodzinie 2013;7(1):33-47
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Przedmiotem artykułu jest obraz postaw i obowiązków dzieci wobec rodziców, zaprezentowany w dwóch wybranych trzynastowiecznych traktatach wychowawczych. Są nimi De regimine filiorum nobilium Wincentego z Beauvais i De regimine principum Idziego Rzymianina. Obaj autorzy jednogłośnie wyliczają synowską posłuszność, honor oraz szacunek jako najważniejsze obowiązki dzieci wobec rodziców. Co więcej – Wincenty wspomina, że dzieci powinny także wspierać rodziców i zaspokajać ich potrzeby, gdy są już starzy i wymagają pomocy. Autorzy jednak różnią się w kwestii motywów zachowań dzieci. Dla Wincentego z Beuvais synowskie posłuszeństwo wynika z Bożych przykazań, a nieposłuszeństwo jest ich naruszeniem i jako takie zostanie ukarane. Dla Idziego Rzymianina dzieci powinny przede wszystkim być zawsze posłuszne i poddane rodzicom ze względu na swoją miłość do nich. Niemniej, dodaje on także, iż wynika to również z faktu, że rodzice stoją wyżej niż dzieci. Różnice w motywacji wynikają przede wszystkim z tego, że autorzy odwołują się do dwóch różnych tradycji i źródeł, pierwszy do Biblii i pisarzy chrześcijańskich, drugi do dzieł Arystotelesa.
REFERENCJE (19)
1.
AegidiusRomanus, De eruditione principum libri, ks. III, Roma 1606.
2.
Anton H.H., Fürstenspiegel. Lateinisches Mittelalter, [w:] Lexikon des Mittelalters, t. 4, München – Zurich 1989.
3.
Arystoteles, Etyka nikomachejska, Warszawa 1956.
4.
Arnold K., Kind und Gesellschaft in Mittelalter und Renaissance, München 1980.
5.
Błaszczyk I. i Smetanski Iwanowicz N. (red.), Odpowiedzialność za wychowanie. Kontekst edukacyjno-historyczny, Bydgoszcz 2010.
6.
Briggs Ch.F., Giles of Rome’s „De RegiminePrincipum”. Reading and Writing Politics at Court and University, c. 1275–1525, Cambridge 1999.
7.
Brzeziński W., Relacje między rodzicami a dziećmi w piśmiennictwie dydaktyczno-moralizatorskim późnego średniowiecza (na przykładzie De prole et Regimine Filiorum Konrada Bitschina), [w:] I. Błaszczyk i N. Smetanski Iwanowicz (red.), Odpowiedzialność za wychowanie. Kontekst edukacyjno-historyczny, Bydgoszcz 2010.
8.
Brzeziński W., Role rodzicielskie w świetle dzieł encyklopedycznych okresu pełnego średniowiecza – na przykładzie De rerum proprietatibus Bartłomieja Anglika, [w:] A.W. Janke (red.), Wychowanie rodzinne w teorii i praktyce. Rozwój pedagogicznej orientacji familiologicznej, Bydgoszcz 2008.
9.
Fijałkowski A., Puer eruditus. Idee edukacyjne Wincentego z Beauvais (ok. 1194–1264), Warszawa 2001.
10.
Flandrin J.-L., Historia rodziny, Warszawa 1998.
11.
Janke A.W. (red.), Wychowanie rodzinne w teorii i praktyce. Rozwój pedagogicznej orientacji familiologicznej, Bydgoszcz 2008.
12.
Kłoskowska A., Wzory i modele w socjologicznych badaniach rodziny, „Studia Socjologiczne” 1962, nr 2.
13.
McGowan Tress D., Aristotle’s Child, Development Through Genesis, Oikos and Polis, „Ancient Philosophy” 17, 1997.
14.
Niemirska-Pliszczyńska J., Czar przyjaźni. Z rozmyślań nad VIII i IX księgą Etyki Nikomachejskiej Arystotelesa, „Roczniki Humanistyczne” 16, 1968, 3.
15.
Shahar Sh., Growing Old in the Middle Ages: „Winter Clothes Us in Shadow and Pain”, London – New York 2004.
16.
Słownik języka polskiego PWN, t. 1, Warszawa 1995.
17.
Św. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 13: Prawo (1-2.90-105), Londyn 1967.
18.
Św. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 20: Cnoty społeczne pokrewne sprawiedliwości (2-2.101-122), Londyn 1986.
19.
Vincent of Beavais, De erudione filiorum nobilium, wyd. A. Steiner, Cambridge, Mass.