Bieżący numer
Online first
Archiwum
O czasopismie
Cele i zakres czasopisma
Wydawca i organ zarządzający
Zespół redakcyjny
Rada Naukowa
Kolegium Recenzentów
Indeksacja i współczynniki wpływu
Prawa autorskie i polityka otwartego dostępu
Źródła finansowania
Polityka prywatności
Dla autorów
Procedura publikacji
Procedura recenzowania
Wymogi redakcyjne
Etyka publikacji
Opłaty wydawnicze
Rodzinne czynniki ryzyka nieprzystosowania społecznego dzieci i młodzieży
1
Zakład Pedagogiki Resocjalizacyjnej, Instytut Pedagogiki, Wydział Pedagogiki i Psychologii,
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie,
ul. Narutowicza 12, 20-004 Lublin, Polska
Data nadesłania: 30-09-2018
Data ostatniej rewizji: 17-11-2018
Data akceptacji: 17-11-2018
Data publikacji: 31-12-2018
Autor do korespondencji
Anna Wojnarska
Zakład Pedagogiki Resocjalizacyjnej, Instytut Pedagogiki, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ul. Narutowicza 12, 20-004 Lublin, Polska
Zakład Pedagogiki Resocjalizacyjnej, Instytut Pedagogiki, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ul. Narutowicza 12, 20-004 Lublin, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2018;18(2):361-378
SŁOWA KLUCZOWE
system rodzinypatologie rodzinneprzywiązaniewsparcie rodzinyczynniki ryzyka nieprzystosowania społecznego
STRESZCZENIE
Cel: Celem artykułu jest dokonanie przeglądu rodzinnych czynników ryzyka nieprzystosowania społecznego, które mają charakter złożony i dynamiczny i dlatego powinny być analizowane w ujęciu ekologicznym (systemowym).
Metody: Artykuł ma charakter przeglądu teoretycznego w oparciu o literaturę polską i światową.
Wyniki: W mikrosystemie rodzinnym do czynników tych należą zaburzenia w kształtowaniu przywiązania, nieprawidłowe postawy i metody wychowawcze, niestabilna struktura rodziny oraz zjawiska patologiczne, takie jak: alkoholizm, przestępczość, niski status socjoekonomiczny. W mezosystemie czynnikami zagrożenia są słabe relacje rodziny z osobami i instytucjami mogącymi wspierać ja w kryzysie, natomiast w egzosystemie
ważną rolę odgrywa środowisko lokalne, miejsce pracy, pomoc socjalna. W makrosystemie duże znaczenie w genezie nieprzystosowania mają rozwiązania prawne, poziom gospodarczy społeczeństwa, polityka społeczna i zmiany obyczajowe.
Wnioski: Analiza rodzinnych czynników ryzyka powinna być zatem interakcyjna i oparta na modelach korelacyjno-regresyjnych, uwzględniających modyfikującą rolę predyspozycji osobowych dzieci i młodzieży.
REFERENCJE (55)
1.
Aaron L., Dallaire D.H., Parental Incarceration and Multiple Risk Experiences: Effects on Family Dynamics and Children Delinquency, „Journal of Youth Adolescence” 2010, nr 39.
2.
Abbasi A., Aslinia S.D., Family violence, Trauma and Social Learning Theory, „Journal of Proffesional Counselling, Practice, Theory and Research” 2010, nr 1(22).
3.
Amatya P.J., Barzman D.H., The Missing Link between Juvenile Delinquency and Pediatric Postraumatic Stress Disorder: An Attachement Theory Lens, „International Scholary Research Network” 2012, t. 2012, Article ID 134541, 6 pages.
5.
Clark R.D., Shields G., Family comunication and deliquency, „Adolescence” 1997, t. 32, nr 125.
6.
Contreas L., Molina V., Cano M., In search of psychosocial variables linked to the recidism in young offenders, „The European Journal of Psychology Applied to Legal Context” 2011, nr 1(3).
7.
Cudak H., Zaburzenie struktury rodziny jako konsekwencja makrospołecznych uwarunkowań, „Pedagogika Rodziny” 2012, nr 2(4).
8.
Czechowska-Bieluga M., Mazur A., Działania pracownika socjalnego na rzecz rodziny z przemocą, [w:] A. Lewicka-Zelent (red.), Przemoc rodzinna. Aspekty psychologiczne, pedagogiczne i prawne, Diffin, Warszawa 2017.
9.
Dembo R., Wansley Walters B.A., Innovative Approaches to Identifying and Responding to Needs of High Risk Youth, „Substane Use & Misuse” 2003, t. 38(11–13).
10.
van Domburgh L., Doreleijers Th., Geluk Ch., Vermeiren R., Correlates of self-reported offending in children with a first police contact from distinct socio-demographic and ethnic groups, „Child and Adolescent Psychiatry and Menthal Health” 2011, nr 5(22).
11.
Elgar F.J., Knight J., Worrall G.J., Sherman G., Attachement Characteristics and Behavioural Problems in Rural and Urban Juvenile Deliquents, „Child Psychiatry and Human Development” 2003, t. 36(1).
12.
Ellerman K., Communication Leeds of adolescent offenders, „Youth Studies Australia” 1994, t. 13, nr 4.
14.
Gaś Z., Rodzina a uzależnienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1998.
15.
Gierowski J.K., Czynniki ryzyka i opiniowanie przemocy u adolescentów, „Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii” 2005, nr 2.
17.
Henggeler S.C., McKee E., Bourduin Ch.M., Is there a Link Between Maternal Neglect and Adolescent Deliquency?, „Journal of Clinical Psychology” 1998, t. 18, nr 3.
18.
Hołyst B., Skala Prognostyczna do oceny ryzyka podjęcia zachowań przestępczych – indywidualna predykcja kryminologiczna, „Probacja” 2013, nr 1.
19.
Ibade I., Jaureguizar J., Bentler P.M., Risk Factors for Child-to-Parent Violence, „Journal of Family Violence” 2013, nr 28.
21.
Jędrzejko M., Janusz M., Walancik M., Zachowania ryzykowne i uzależnienia. Zjawisko i uzależnienia, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej, Mazowieckie Centrum Profilaktyki Uzależnień, Warszawa – Dąbrowa Górnicza 2013.
22.
Katz R., Buliding the Foundation for a Side – by Side Explanatory Model: A General Theory of Crime, The Age – Graded Life Course Theory, and Attachement Theory. „Western Criminology Review” 1999, por. źródło: http://www.wersterncriminology... [dostęp: 19.02.2016].
23.
Kawula S., Kształt rodziny współczesnej – szkice familiologiczne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2005.
24.
Kiliszek E., Czynniki ryzyka sprzyjające niedostosowaniu społecznemu i przestępczości nieletnich, „Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja” 2013, nr 21.
26.
Komorowska-Pudło M., Wychowanie w Rodzinie czy przemoc? Przejawy toksycznej pedagogiki rodzinnej i jej skutki w aspekcie typów rodziny D. Fielda, „Kwartalnik Naukowy” 2013, nr 4(16).
27.
Kotlarska-Michalska A., Praca socjalne w rodzinie, z rodziną i dla rodziny w perspektywie ról zawodowych pracownika socjalnego i asystenta rodziny, [w:] A. Żukiewicz (red.), Asystent rodziny. Nowy zawód i nowa usługa w systemie wspierania.
28.
rodzin. Od opieki i pomocy do wsparcia, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2011.
29.
Kowalik S., Brzeziński J., Diagnoza kliniczna, [w:] H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1998.
30.
Kwak A., Współczesna rodzina – czy tylko problem struktury zewnętrznej, [w:] I. Taranowicz, S. Grotowska (red.), Rodzina wobec wyzwań współczesności. Wybrane probelmy, Oficyna Wydawnicza, Wrocław 2015.
31.
LeBlanck M., Self-Brown Sh., Shepard D., Kelley M.L., Buffering the effects of violence:communication and problem solving skills as prptective factors for adolescent exposed to violence, „Journal of Community Psychology” 2011, nr 3(39).
32.
Mulder E., Brand E., Bullens R., Van Marle H., A classification of risk factors in serious juvenile offenders and the realtion between patterns of risk factors and recidivism, „Criminal Behaviour and Mental Health” 2010, nr 20.
33.
Murray J., Farrington D.P., Parental Imprisonment: Effects on Boys’ antisocial behaviour and delinquency through the life course, „Journal of Child Psychology and Psychiatry” 2005, nr 46(12).
34.
Niewiadomska I., Stanisławczyk P., Narkotyki, Uzależnienia fakty i mity, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2004.
35.
Nowakowska-Bartłomiejczyk D., Rusinkiewicz J., Szkolna diagnoza i skuteczne działania na rzecz dzieci doświadczających przemocy w rodzinie, [w:] A. Lewicka-Zelent (red.), Przemoc rodzinna. Aspekty psychologiczne, pedagogiczne i prawne, Diffin, Warszawa 2017.
36.
Okulicz-Kozaryn K., Bobrowski K., Czynniki ryzyka, czynniki chroniące i indeksy tych czynników w badaniach nad zachowaniem problemowym, „Alkoholizm i Narkomania” 2008, nr 2(21).
37.
Pospiszyl K., Żabczyńska E., Psychologia dziecka niedostosowanego społecznie, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1986 (1981).
38.
Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M., Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogólne, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1996.
41.
Radochoński M., Wybrane zagadnienia psychopatologii w ujęciu systemowej koncepcji rodziny, „Roczniki Socjologii Rodziny” 1998, t. 10.
42.
Reichertz D., Frankel H., Family environments and problematic adolescents. Toward an empirically based typology, „Community Alternatives” 1990, nr 2.
43.
Rozporządzenie Rady Ministrów z 13 września 2011 w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”(Dz. U. z 2011 r., Nr 209, poz. 1245).
45.
Ryś M., Systemy rodzinne. Metody badania struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej, CMPPP, Warszawa 2000.
46.
Shears J., Robinson J., Emde R., Fathering Relationships and Their associations with Juvenile Delinquency, „Infant Mental Health Journal” 2002, t. 23(1–2).
47.
Szymańska J., Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki, CMPPP, Warszawa 2000.
48.
de Tchórzewski A., Miłość, nadzieja, odpowiedzialność warunkiem więzi w rodzinie, [w:] A. Karbowniczek, A. Błasiak, E. Dybowska (red.), Dziecko, rodzina, wychowanie. Wybrane konteksty, Akademia Ignatianum, Wydawnictwo WAM, Kraków.
49.
Tyszka Z., Rodzina we współczesnym świecie, Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 2003.
50.
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi (Dz. U. z dnia 26 października 1982 r., Nr 35, poz. 230).
51.
Ustawa o zapobieganiu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 29 lipca 2005, Nr 180, poz. 1493 z zm.).
52.
Vasta R., Haith M.M., Miller S.A., Psychologia dziecka, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995.
53.
Wojnarska A., Efektywna komunikacja w zapobieganiu przemocy, [w:] E. Borys, J. Frankowiak, L. Wilian-Horla (red.), Psychopedagogiczne konteksty przeciwdziałania przemocy w rodzinie, „Prace Naukowe Centrum Badań Społecznych UWM”, z. 3: „Konteksty Przemocy”, Olsztyn 2017.
54.
Wojnarska A., Kompetencje komunikacyjne, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013.
55.
Zazzo R., Przywiązanie – ujęcie interdyscyplinarne, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1978.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
