Uczestnictwo w kulturze rodzin jako element współczesnych przeobrażeń instytucji kultury
 
Więcej
Ukryj
1
Institute of Pedagogy, University of Zielona Gora [Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Zielonogórski], Wojska Polskiego 69, 65-762 Zielona Gora, Poland
 
 
Data nadesłania: 11-12-2022
 
 
Data ostatniej rewizji: 30-12-2022
 
 
Data akceptacji: 30-12-2022
 
 
Data publikacji: 31-12-2022
 
 
Autor do korespondencji
Sylwia Słowińska   

Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Zielonogórski, al. Wojska Polskiego 69, 65-762 Zielona Góra, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2022;29(4):147-163
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Aktualnie instytucje podlegają zmianom, których podłożem są m.in. dokonujące się przeobrażenia społeczne, polityczne, technologiczne i kulturowe, wywołujące nowe zjawiska w obszarze uczestnictwa w kulturze. Jednym z istotnych przejawów zmian w instytucjach kultury jest otwieranie się na nowe kategorie uczestników, w tym na rodziny z dziećmi. Cel. Celem artykułu jest ukazanie uczestnictwa kultury rodzin jako elementu dokonujących się aktualnie przeobrażeń instytucji kultury w Polsce. Materiały i metody. W analizie przeprowadzonej na potrzeby artykułu dokonano przeglądu piśmiennictwa, w tym głównie źródeł prezentujących wyniki badań nad uczestnictwem w kulturze/praktykami kulturalnymi Polaków, działalnością instytucji kultury i uczestnictwem w kulturze rodzin. Wyniki. Analizy pozwoliły stwierdzić, że rodziny są obecne w instytucjach kultury, a preferowane rodzinne formy uczestnictwa to te o charakterze zabawy, rozrywki, dostarczające doznań i atrakcyjne z punktu widzenia dzieci. Do uwarunkowań tworzenia oferty uczestnictwa w kulturze dla rodzin należą m.in.: zmiany modelu instytucji kultury, inspiracje ze strony muzeów, polityka rodzinna wdrażana w Polsce, polityka dostępności. Z analiz wynika, że w instytucjach kultury tworzone są cztery rodzaje oferty kulturalnej dla rodzin: oferta uczestnictwa rodziny w kulturze; oferta uczestnictwa dzieci w kulturze jako oferta dla rodzin; oferta uczestnictwa dzieci w kulturze z udogodnieniami dla rodzin; oferta uczestnictwa w kulturze wszystkich z udogodnieniami dla rodzin. Wnioski. Do głównych wyzwań przed jakimi stoją instytucje tworzące ofertę uczestnictwa rodziny w kulturze należy rozwijanie oferty międzypokoleniowej, angażującej wszystkich członków rodziny.
REFERENCJE (37)
1.
Bendyk, E., Filiciak, M., Hofmokl, J., Kulisiewicz, T., Tarkowski, A. (2007). Kultura 2.0. Wyzwania cyfrowej przyszłości. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Audiowizualne. Pobrane z: https://kpbc.umk.pl/Content/45.... [Pobrano 20.04.2021].
 
2.
Burszta, W. J., Duchowski, M., Fatyga, B., Hupa, A., Majewski, P., Nowiński, J., Pęczak, M., Sekuła, E. A., Szlendak, T. (2010). Kultura miejska w Polsce z perspektywy interdyscyplinarnych badań jakościowych. Warszawa: NCK.
 
3.
Burszta, W. J., Duchowski, M., Fatyga, B., Nowiński, J., Pęczak, M., Sekuła, E. A., Szlendak, T., Hupa, A., Majewski, P. (2009). Raport o stanie zróżnicowania kultury miejskiej w Polsce. Warszawa: MKiDN.
 
4.
Czerwińska, K. (red.) (2016). Instytucje kultury w środowisku cyfrowym: Użytkownik, zasoby, strategie. Warszawa: Narodowy Instytut Audiowizualny.
 
5.
Danielewicz M., Filiciak M., Tarkowski, A. (b.d.). Uczestnictwo w kulturze: nowe zjawiska, „przeterminowane” kategorie. Pobrane z: http://www.nck.pl/files/uczest... [Pobrano 20.04.2021].
 
6.
Drozdowski, R., Fatyga, B., Filiciak, M., Krajewski, M., Szlendak, T. (2014). Praktyki kulturalne Polaków. Toruń. Pobrane z: https://nck.pl/upload/attachme... [Pobrano 05.11.2023].
 
7.
Filiciak, M. (2011). Inny wymiar otwartości. Internetowa reprodukcja i redystrybucja treści kulturowych. Przegląd Kulturoznawczy, 1(9), 65–76.
 
8.
Golka, M. (2008). Socjologia kultury. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
9.
Hart, R. A. (1992). Children’s participation. From tokenism to citizenship [Partycypacja dzieci. Od tokenizmu do obywatelstwa]. Florence: UNICEF International Child Development Centre. Pobrane z: https://www.unicef-irc.org/pub... [Pobrano 05.11.2023].
 
10.
Hilger, O. A. (opr.) (b.d.). Kultura od kołyski. Jak rodzice z małymi dziećmi korzystają z kultury. Raport z badania. Fundacja Rodzic w mieście. Pobrane z: https://kulturaodkolyski.pl/wp... [Pobrano 06.11.2023].
 
11.
Kantar Millward Brown (2016). Badanie publiczności warszawskich instytucji kultury. Raport z badania ilościowego. Pobrane z: https://www.nck.pl/upload/atta... [Pobrano 06.11.2023].
 
12.
Kocikowski, M., Ochał, M. (2017). Kompetencje kulturowe rodziców a uczestnictwo w kulturze dzieci. Studium przypadku na przykładzie Przasnysza. Warszawa: Mazowiecki Instytut Kultury. Pobrane z: https://www.nck.pl/upload/2018... [Pobrano 06.11.2023].
 
13.
Kopczyńska, M. (1993). Animacja społeczno-kulturalna. Podstawowe pojęcia i zagadnienia. Warszawa: Centrum Animacji Kulturalnej.
 
14.
Kopeć, K. (2020). Rodziny 3+ jako odbiorcy kultury. Doskonalenie zarządzania publicznością w instytucjach kultury. Kraków. Pobrane z: https://kultura.uj.edu.pl/docu... [Pobrano 06.11.2023].
 
15.
Krajewski, M. (2011). Instytucje kultury a uczestnicy kultury. Nowe relacje. W: M. Śliwa (red.), Strategie dla kultury. Kultura dla rozwoju. Zarządzanie strategiczne instytucją kultury (ss. 26–37). Kraków: Wydawnictwo MIK. Pobrane z: http://badania-w-kulturze.mik.... [Pobrano 06.11.2023].
 
16.
Krajewski, M. (2020). Po co nam instytucje kultury? Broszura do myślenia. Kraków: Wydawnictwo MIK. Pobrane z: https://mik.krakow.pl/wp-conte... [Pobrano 06.11.2023].
 
17.
Kubinowski, D., Lewartowicz, U. (2018). Animacja kultury w perspektywie pedagogicznej. Studia i szkice. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
 
18.
Lis, B. (2019). Zwrot ku publiczności? Audience development jako próba uspołecznienia instytucji kultury. Kultura Współczesna, 2(105), 76–90. DOI: 10.26112/kw.2019.105.07.
 
19.
Lundy, L. (2007). Voice is not enough: Conceptualising article 12 of the United Nations Convention on the rights of the child [Konceptualizacja art. 12 Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka]. British Educational Research Journal, 33(6), 927–942. DOI: 10.1080/01411920701657033.
 
20.
Meese, A. (2005). Lernen im Austausch der Generationen: Praxissondierung und theoretische Reflexion zu Versuchen intergenerationeller Didaktik [Uczenie się w wymianie międzypokoleniowej: Praktyczne poszukiwania i teoretyczne refl eksje nad próbami dydaktyki międzypokoleniowej]. DIE Zeitschrift für Erwachsenenbildung (2), 39–41.
 
21.
Nowiński, J. (2010). Działalność i wizerunek instytucji kultury w miastach. W: Burszta, W.J., Duchowski, M., Fatyga, B., Hupa, A., Majewski, P., Nowiński, J., Pęczak, M., Sekuła, E. A., Szlendak, T. (red.), Kultura miejska w Polsce z perspektywy interdyscyplinarnych badań jakościowych (ss. 144–182). Warszawa: NCK.
 
22.
Ochał, M., Woźniak, A. (2021). Tu zaczynają się schody. Dostępność instytucji kultury dla wszystkich osób w tym osób z niepełno sprawnościami. Kraków: Mazowiecki Instytut Kultury. Pobrane z: http://www.mazowieckieobserwat... [Pobrano 10.12.2022].
 
23.
Pater, R. (2013). Edukacja muzealna dla dzieci. Alternatywne przestrzenie. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 4, 55–76.
 
24.
Pernak, R. (2018). Rodzina w instytucji kultury. Podstawowe wyróżniki odbiorcy W: M. Hert, A. Mieszała (red.), Rodziny/2015. Seniorki i seniorzy/2016 w instytucji kultury (ss. 29–37). Poznań: Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT.
 
25.
Pluszyńska, A., Kopeć, K., Laberschek, M. (red.) (2022). Badania w sektorze kultury. Dostępność. Kraków: Wydawnictwo Attyka.
 
26.
Rojek, K. (red.) (2016). Nowe media, technologie otwartość w instytucjach kultury. Gdańsk: Instytut Kultury Miejskiej. Pobrane z: https://www.nck.pl/badania/rap... [Pobrano 06.11.2023].
 
27.
Shier, H. (2014). Pathways to participation revisited: Nicaragua Perspective [Ścieżki do uczestnictwa na nowo: Perspektywa Nikaragui]. Dialogue and Debate, 2, 14–19. Pobrane z: https://www.researchgate.net/p... [Pobrano 10.12.2022].
 
28.
Siuda, P. (2012). Kultury prosumpcji. O niemożności powstania globalnych i ponadpaństwowych społeczności fanów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Aspra-Jr.
 
29.
Skutnik, J. (2018). Edukacja dla rodzin w instytucji kultury – przypadek muzeum. W: M. Hert, A. Mieszała (red.), Rodziny/2015. Seniorki i seniorzy/2016 w instytucji kultury (ss. 39–51). Poznań: Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT.
 
30.
Słowińska, S. (2008). Koncepcje edukacji kulturalnej w narracjach kierowników lubuskich domów kultury. W: K. Olbrycht, E. Konieczna, J. Skutnik (red.), Upowszechnianie kultury – wyzwaniem dla edukacji kulturalnej (ss. 132-144). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
 
31.
Słowińska, S. (2010). W duchu solidarności pokoleń – edukacja międzygeneracyjna z perspektywy niemieckiej, Rocznik Andragogiczny, 8, 221–236.
 
32.
Smartscope. (2016). Badanie segmentacyjne uczestników kultury prezentacja wyników badania ilościowego. Badanie Smartscope na zlecenie Polin, Muzeum Historii Polski i Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina. Warszawa. Pobrane z: https://nck.pl/upload/attachme... [Pobrano 10.12.2022].
 
33.
Szlendak, T. (2010). Aktywność kulturalna. W: Burszta, W.J., Duchowski, M., Fatyga, B., Hupa, A., Majewski, P., Nowiński, J., Pęczak, M., Sekuła, E. A., Szlendak, T. (red.), Kultura miejska w Polsce z perspektywy interdyscyplinarnych badań jakościowych (ss. 112–142). Warszawa: NCK.
 
34.
Szlendak, T., Olechnicki, K. (2017). Nowe praktyki kulturowe Polaków. Megaceremoniały i subświaty. Warszawa: PWN.
 
35.
Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Dz.U. 2019 poz. 1696, https://isap.sejm.gov.pl/isap.... [Pobrano 06.11.2023].
 
36.
Witte, R. (2015). Kulturelle Bildungsangebote für Familien: Potentiale nutzen und Qualität entwickeln [Edukacja kulturalna dla rodzin: wykorzystanie potencjału i rozwój jakości]. Pobrane z: https://www.kubi-online.de/art... [Pobrano 06.11.2023].
 
37.
Żakowska, K., Kępińska, A., Kuśmierska, K., Nowak, S. (2017). Między zabawą a sztuką. Wybory kulturalne opiekunów dzieci. Raport z badania jakościowo-ilościowego. Warszawa: GFK, NCK.
 
Deklaracja dostępności
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top