Muzyka jako źródło przeżyć estetycznych w środowisku rodzinnym – doniesienie z badań
Więcej
Ukryj
1
Institute of Pedagogy, University of Technology and Humanities [Instytut Pedagogiki, Akademia Techniczno-Humanistyczna], Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biala, Poland
Data nadesłania: 01-09-2022
Data ostatniej rewizji: 08-12-2022
Data akceptacji: 08-12-2022
Data publikacji: 31-12-2022
Autor do korespondencji
Rafał Majzner
Instytut Pedagogiki, Akademia Techniczno-Humanistyczna, Willowa 2, 43-309
Bielsko-Biała, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2022;29(4):131-146
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Muzyka jest dziedziną sztuki, która może stanowić źródło głębokich
przeżyć i doświadczeń estetycznych osób posiadających, według Ingardena, wyjątkowe
kompetencje. Dobór dzieła muzycznego, rozróżnienie muzyki wartościowej od
mniej wartościowej, osłuchanie z różnymi gatunkami muzyki, możliwość skupienia
się na danym utworze i w końcu otwartość na niego powinny być rozwijane od wieku
dziecięcego. W środowisku rodzinnym dziecko może eksperymentować, utrwalać
swoją otwartość i spontaniczność, poznawać nowe gatunki muzyczne, co w konsekwencji
kształtuje jego podejście do muzyki i osobowość jako odbiorcy.
Cel. Celem przeprowadzonych badań było ustalenie sposobu rozumienia przez rodziców
pojęcia przeżycia estetycznego, ukazanie form kontaktu z muzyką oraz gatunków
muzycznych, które w ich opiniach wywołują u członków rodziny przeżycie
estetyczne.
Zaprezentowane w artykule badania stanowią próbę udzielenia odpowiedzi na pytania:
Jaka jest rola muzyki w wywoływaniu przeżyć estetycznych w ocenie rodziców? Jakie
formy kontaktu z muzyką są preferowane w wywoływaniu przeżyć estetycznych
u członków rodziny?
Materiały i metody. Przeprowadzone badania miały charakter ilościowy. Zastosowano
metodę sondażu diagnostycznego. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz
ankiety zawierający pytania otwarte.
Wyniki. Artykuł prezentuje wyniki prowadzonej eksploracji badawczej. Przedstawia
wypowiedzi rodziców na temat miejsca muzyki w życiu rodziny, form kontaktu rodziny
z muzyką, sposobów rozumienia przez rodziców pojęcia przeżycia estetycznego oraz
czynników decydujących o wywołaniu przeżyć estetycznych pod wpływem muzyki.
Wnioski. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że rodzice wysoko
oceniają miejsce muzyki w życiu swojej rodziny, nie potrafi ą jednak przygotować swoich
pociech do pełnego jej odbioru. Badani rozumieją również, że muzyka może wywoływać
przeżycia emocjonalne, jednak jako czynnik ich wywoływania podają własne nastawienie
do słuchanej muzyki i utożsamiają możliwość przeżycia estetycznego z muzyką, która im
się podoba i zależy od ich gustu.
REFERENCJE (18)
1.
Grusiewicz, M. (2017). Zapomniane przeżycie estetyczne. W: B. Pazur (red.), Non omnis moriar: Na tropach piękna (ss. 27–43). Lublin: Wydawnictwo Muzyczne Polihymnia.
2.
Ingarden, R. (2005). Wybór pism estetycznych. Kraków: Universitas.
3.
Ingarden, R. (1966). Studia z estetyki (t. 2). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
4.
Kamińska, B. (1997). Kompetencje wokalne dzieci i młodzieży – ich poziom rozwój i uwarunkowania. Warszawa: Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina.
5.
Klimas-Kuchtowa, E. (2008). Jestem z muzyką jak z najbliższym przyjacielem... W: M. Grusiewicz, R. Gozdecka (red.), Współczesne oblicza edukacji muzycznej (ss. 111–124). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
6.
Klimas-Kuchtowa, E. (2004). Jeszcze słowo o miejscu muzyki w życiu młodzieży. Wychowanie Muzyczne w Szkole, 5 (3), 265–270.
8.
Lewańska, A. (1999). O naturze i interpretacji utworu muzycznego. Sztuka i Filozofia, 16, 179–193.
9.
Manturzewska, M. (2002). Jaka jest nasza młodzież? W: A. Białkowski, B. Smoleńska-Zielińska (red.), Bliżej muzyki, bliżej człowieka (ss. 219–230). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
10.
Natanson, T. (1979). Wstęp do nauki o muzykoterapii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
11.
Parkita, E. (2013). Muzyczna aktywność percepcyjna dzieci w wieku przedszkolnym. Studia Pedagogiczne: Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne, 22, 145–161.
12.
Przychodzińska, M. (2016). Edukacyjne aspekty wielości zjawisk współczesnej kultury muzycznej: Postulowane treści – muzyka wielkiej tradycji europejskiej. Wychowanie Muzyczne, 3, 4–14.
13.
Tomaszewski, M. (2012). Odczytywanie dzieła muzycznego: Od kategorii elementarnych do fundamentalnych i transcendentnych. Teoria Muzyki, 1, 7–50.
14.
Trojanowska-Kaczmarska, A. (1971). Dziecko i twórczość. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwa PAN.
15.
Suświłło, M. (2001). Psychopedagogiczne uwarunkowania wczesnej edukacji muzycznej. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
16.
Szuścik, U. (2002). Perspektywa psychologiczna w edukacji plastycznej dziecka. W: W. Korzeniowska (red.), Przemiany w naukach o wychowaniu - idee, koncepcje, rzeczywistość edukacyjna : II konferencja naukowa z cyklu: Przemiany edukacyjne w Polsce i na świecie a modele wychowania : praca zbiorowa (ss. 307–320). Kraków: Impuls.
17.
Szyszkowska, M.A. (2020). Dzieło muzyczne w estetyce Romana Ingardena. Filozofuj!, 3 (33), 75.
18.
Żurowski, S. (2008). W poszukiwaniu definicji muzyki. Ling Varia, 1 (5), 17–25.