Bieżący numer
Online first
Archiwum
O czasopismie
Cele i zakres czasopisma
Wydawca i organ zarządzający
Zespół redakcyjny
Rada Naukowa
Kolegium Recenzentów
Indeksacja i współczynniki wpływu
Prawa autorskie i polityka otwartego dostępu
Źródła finansowania
Polityka prywatności
Dla autorów
Procedura publikacji
Procedura recenzowania
Wymogi redakcyjne
Etyka publikacji
Opłaty wydawnicze
Wpływ kolektywizacyjnej polityki państwa na marginalizację tradycyjnych wartości rodziny w chłopskiej w Polsce w połowie XX wieku
1
Akademia Pomorska w Słupsku
Krzysztofa Arciszewskiego 22A
76-200 Słupsk
Data nadesłania: 01-07-2014
Data ostatniej rewizji: 30-12-2014
Data akceptacji: 30-12-2014
Data publikacji: 30-12-2014
Autor do korespondencji
Wychowanie w Rodzinie 2014;10(2):55-76
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Na podstawie wywiadów, materiałów autobiograficznych i dokumentów archiwalnych, pochodzących z połowy XX wieku, poszukiwano na ile kolektywizacja rolnictwa w Polsce zerwała rodzinne, emocjonalne i ekonomiczne więzi młodych z rodziną oraz gospodarstwem rolnym.
Podjęcie przez rząd decyzji o konieczności jak najszybszego uspółdzielczenia rolnictwa wyzwalało młodych od dotychczasowego wręcz obowiązku dziedziczenia gospodarstwa i pozwalało, bez narażania się rodzicom, podjąć pracę poza rolnictwem. Powstanie spółdzielni produkcyjnej pozwalało kontynuować naukę w szkole ponadpodstawowej i zrealizować marzenie części ówczesnych młodych – zamieszkać w mieście, co było o tyle ułatwione, że rozbudowujący się przemysł potrzebował rąk do pracy. Nastąpiło w ten sposób obalenie wypracowanej przez dziesięciolecia wizji ojcowizny jako jedynej podstawy życia dziecka chłopskiego. Jednak wraz z przeprowadzką do miasta
ulegały ponadto zatarciu tradycyjne wartości chłopskiego wychowania: autorytet ojca, pobożność, szacunek do chleba. Prowadziło to do licznych konfliktów z rodziną pozostającą na wsi.
REFERENCJE (68)
2.
Anioł J., Gajewski E. (red.), Moje życie w Polsce Ludowej. Wspomnienia, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1969.
6.
Bijak J. (red.), W myśli, w mowie, w sercu..., Pamiętniki młodzieży 1945–1968, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1970.
7.
Bogucka M., Samsonowicz H., Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1986.
8.
Bukraba-Rylska I., Socjologia wsi polskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
9.
Centralne Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego.
11.
Chałasiński J. (oprac.), Młode pokolenie wsi Polski Ludowej. Pamiętniki i studia, t. 1: Awans pokolenia, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1964.
12.
Chałasiński J. (oprac.), Młode pokolenie wsi Polski Ludowej. Pamiętniki i studia, t. 2: Tu jest mój dom. Pamiętniki z Ziem Zachodnich i Północnych, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1965.
13.
Dancygier J., Szczechura T. (red.), Pokolenia przemian wsi polskiej, t. 2: Budując nową ojczyznę. Wspomnienia działaczy młodzieżowych, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1986.
14.
Dobieszewski A., Kolektywizacja wsi polskiej 1948–1956, Fundacja im. Kazimierza Kelles-Krauza, Warszawa 1993.
15.
Drozd-Piasecka M., Ziemia w społeczności wiejskiej. Studium wsi południowo-wschodniego Mazowsza (koniec XIX i XX wiek), Wydawnictwo Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN, Warszawa 1991.
16.
Dziurzyński P., Osadnictwo rolne na Ziemiach Odzyskanych, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1983.
17.
Gałaj D. i Jakubczak F. (oprac.), Młode pokolenie wsi Polski Ludowej. Pamiętniki i studia, t. 5: W poszukiwaniu drogi. Pamiętniki działaczy, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1968.
18.
Gałaj D., Gospodarstwo chłopskie i kwestia chłopska w Polsce, [w:] D. Gałaj i F. Jakubczak (oprac.), Młode pokolenie wsi Polski Ludowej. Pamiętniki i studia, t. 5: W poszukiwaniu drogi. Pamiętniki działaczy, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1968.
19.
Gołębiowski B. (oprac.), Młode pokolenie wsi Polski Ludowej. Pamiętniki i studia, t. 3: W poszukiwaniu drogi. Pamiętniki działaczy, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1966.
20.
Gołębiowski B. (oprac.), Młode pokolenie wsi Polski Ludowej. Pamiętniki i studia, t. 9: Odzyskanie młodości. Pamiętniki, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1980.
21.
Gołębiowski B., (oprac.), Młode pokolenie wsi Polski Ludowej. Pamiętniki i studia, t. 6: Nauczyciele i uczniowie. Pamiętniki, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1969.
22.
Gołębiowski B., Grzelak Z. (oprac.), Młode pokolenie wsi Polski Ludowej. Pamiętniki i studia, t. 7: Nowe zawody. Pamiętniki, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1969.
23.
Gołębiowski B., Grzelak Z., Ewolucja ról i pozycji inteligencji w środowisku wiejskim, [w:] B. Gołębiowski, Z. Grzelak (oprac.), Młode pokolenie wsi Polski Ludowej, t. 7: Nowe zawody. Pamiętniki, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1969.
24.
Gołębiowski B., Świadomość podłoża historycznego teraźniejszości w pamiętnikach młodego pokolenia wsi, [w:] Tenże (oprac.), Młode pokolenie wsi Polski Ludowej, t. 9: Odzyskanie młodości, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1980.
25.
Gorlach K., Świat na progu domu. Rodzinne gospodarstwa rolne w Polsce w obliczu globalizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001.
27.
Halamska M., Chłopi polscy na przełomie epok, Wydawnictwo IRWiR PAN, Warszawa 1991.
28.
Jabłonowska Z., Rodzina w XIX i na początku XX wieku, [w:] J. Komorowska, Przemiany rodziny polskiej, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1975.
29.
Jagiełło-Łysiowa E. (oprac.), Młode pokolenie wsi Polski Ludowej. Pamiętniki i studia, t. 4: Od chłopa do rolnika. Pamiętniki, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1967.
30.
Jakubczak F. (oprac.), Młode pokolenie wsi Polski Ludowej. Pamiętniki i studia, t. 8: Drogi awansu w mieście. Pamiętniki działaczy, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1972.
31.
Jarecka-Kimlowska S., Z problemów spółdzielczości wiejskiej w Polsce w latach 1944–1957, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1977.
32.
Jarosz D. (wstęp i oprac.), Relacja Artura Starewicza o nastrojach społecznych na wsi w sierpniu 1948 roku, „Dzieje Najnowsze” 1993, nr 2.
33.
Jarosz D., Kolektywizacja wsi w Polsce: obraz publicystyczny a potoczna świadomość chłopów, „Pamiętnik Instytutu Macieja Rataja”, Wydawnictwo Instytutu Macieja Rataja, Warszawa 1994, z. 1.
34.
Jarosz D., Pastor M., W krzywym zwierciadle. Polityka władz komunistycznych w Polsce w świetle plotek i pogłosek z lat 1949–1956, Wydawnictwo FAKT, Warszawa 1995.
35.
Jarosz D., Plotka i pogłoska w Polsce w latach 1949–1953, „Wiadomości Historyczne” 1993, nr 4.
36.
Jarosz D., Pogłoski jako wyraz świadomości potocznej chłopów w Polsce w latach 1949–1956, „Dzieje Najnowsze” 1993, nr 3.
37.
Jarosz D., Polityka władz komunistycznych w Polsce w latach 1948–1956 a chłopi, Wydawnictwo DiG, Warszawa 1998.
38.
Karłowicz R., Rozwój wielkich aglomeracji miejskich w Polsce, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1978.
39.
Kocik L., Przeobrażenia funkcji wychowawczej współczesnej rodziny wiejskiej, Wydawnictwo Ossolineum, Kraków 1976.
40.
Kozłowski K., Materiały archiwalne do wydarzeń gryfickich z 1951 r., Wydawnictwo Archiwum Państwowego w Szczecinie, Warszawa 1992.
41.
Kozłowski K., Źródła do dziejów kolektywizacji rolnictwa w powiatach Drawsko i Białogard (1950–1951), Wydawnictwo Archiwum Państwowego w Szczecinie Wydawnictwo Archiwum Państwowego w Szczecinie, Szczecin 1992.
42.
Kryńska E., Mauersberg S., Indoktrynacja młodzieży szkolnej w Polsce w latach 1945–1956, Wydawnictwo Trans Humana, Białystok 2003.
44.
Mauersberg S., Nauczyciel wobec indoktrynacji komunistycznej w latach 1947–1956, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2004, nr 3–4.
45.
Mauersberg St., Walczak M. (oprac.), Na przełomie. Część II. Antologia relacji nauczycieli i uczniów z lat 1944–1956, Wydawnictwo Instytutu Badań Edukacyjnych, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Warszawa 1994.
46.
Mędrzecki W., Młodzież wiejska na ziemiach Polski centralnej 1864–1939, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2002.
47.
Miernik G., Chłopi wobec kolektywizacji wsi w województwie kieleckim 1948–1949, „Studia Kieleckie” 1992, nr 2.
48.
Miernik G., Opór chłopów wobec kolektywizacji w województwie kieleckim 1948–1956, Wydawnictwo „Takt”, Kielce 1999.
49.
Okoniewska B., Gospodarka rolna i osadnictwo na Żuławach w okresie powojennym. Przeobrażenia strukturalne w latach 1945–1958, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1992.
50.
Pielkowa J., Rodzicielskie troski, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1988.
51.
Pohoski M., Migracje ze wsi do miast. Studium wychodźstwa w latach 1945–1957 oparte na wynikach ankiety Instytutu Ekonomiki Rolnej, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1963.
52.
Próchniak L., Kolektywizacja rolnictwa w regionie łódzkim, Wydawnictwo IPN, Łódź 2003.
53.
Robakowski K., Społeczno-polityczne problemy rozwoju spółdzielczości produkcyjnej w Polsce w latach 1944–1956, Wydawnictwo UAM, Poznań 1986.
54.
Ruszkiewicz H., Wiloch B. (red.), Nowe pamiętniki chłopów, „Książka i Wiedza”, Warszawa 1962.
55.
Ryś M., Rodzina z problemem alkoholowym jako rodzina dysfunkcyjna, „Studia nad Rodziną” 1998, nr 2.
56.
Siekierski St., Świadomość chłopów okresu kolektywizacji w świetle pamiętników, „Przegląd Humanistyczny” 1990, nr 4.
57.
Skonieczny T., Postawy chłopów wobec koncepcji i poczynań PPP (PZPR) w początkowej fazie kolektywizacji polskiego rolnictwa (1948–1949), Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej, Słupsk 2009.
58.
Skonieczny T., Wartości wychowania chłopskiego w okresie transformacji ustrojowych przełomu lat czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku w Polsce, [w:] E.J. Kryńska (red.), Ideały wychowania i wzory osobowe narodu polskiego w XIX i XX wieku, t. II, Wydawnictwo Trans Humana, Białystok 2006.
59.
Skonieczny T., Zrzekanie się gospodarstw rolnych na Ziemiach Zachodnich i Północnych w okresie intensywnej kolektywizacji (1948–1956), [w:] E. Frątczak, Z. Strzelecki (red.), Demografia i społeczeństwo Ziem Zachodnich i Północnych 1945–1995. Próba bilansu, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Demograficznego, Warszawa 1996.
60.
Słabek H., Historia społeczna Polski Ludowej (1944–1970), Wydawnictwo Akademii Nauk Społecznych, Warszawa 1988.
61.
Smolińska-Theiss B., Dzieciństwo w małym mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1993.
62.
Szczawiej J. (red.), Takie będą Rzeczypospolite. Wspomnienia i wypowiedzi nauczycieli, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1962.
63.
Szczepański J., Chłopi i kultura chłopska w społeczeństwie polskim, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1988.
65.
Turkowski R., Próby kolektywizacji wsi kieleckiej, „Roczniki Dziejów Ruchu Ludowego” 1983–1984, nr 23/24.
66.
Turowski J., Chłopi: stara czy nowa struktura społeczna, [w:] Stare i nowe struktury społeczne w Polsce, t. II: Wieś, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1995.
68.
Winiewska R., Obciążenia podatkowe gospodarstw chłopskich w latach 1944–1955, Polskie Wydawnictwa Gospodarcze, Warszawa 1961.
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
