Mediacje rówieśnicze i zastraszanie w szkole
 
Więcej
Ukryj
1
Department of Education and Andragogy, Faculty of Arts, Comenius University in Bratislava, Gondova 2, 81102 Bratislava, Slovakia
 
 
Data nadesłania: 09-12-2021
 
 
Data ostatniej rewizji: 21-12-2021
 
 
Data akceptacji: 21-12-2021
 
 
Data publikacji: 31-03-2022
 
 
Autor do korespondencji
Silvia Dončevová   

Department of Education and Andragogy, Faculty of Arts, Comenius University in Bratislava, Gondova 2, 81102 Bratislava, Slovakia.
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2022;26(1):135-152
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Cel. Celem badania jest identyfikacja i analiza pozytywnych stron mediacji rówieśniczej w zwalczaniu bullyingu szkolnego oraz podkreślenie jej mocnych stron w zakresie metod profilaktyki oraz interwencji. Metody. Metodą krytycznej analizy opracowano wyniki naukowe (badania, monografie) oraz istniejące wyniki badań z zamiarem porównania dotychczas zidentyfikowanych i opisanych aspektów mediacji rówieśniczej, a także umieszczenia ich w kontekście potrzeb i możliwości środowiska szkolnego w rozwiązywaniu problemu bullyingu. Tekst ma charakter pracy przeglądowej. Wyniki. Analiza ogromny potencjał mediacji w prewencji i interwencji bullyingu w środowisku szkolnym. W węższym znaczeniu, może być korzystna we wzmacnianiu odporności i obronności potencjalnych ofiar, a także empatii i współczucia potencjalnych agresorów. W szerszym sensie natomiast, może być przydatna w kształtowaniu zdrowego i przyjaznego klimatu w klasie i szkole. Wnioski. Jednym z istotnych zadań szkoły jest stworzenie środowiska wspierającego rozwój osobowości dziecka, a także stworzenie odpowiednich warunków pracy dla wszystkich uczestników procesu edukacyjnego (Kraus, 2008; Smith, Pepler, & Rigby, 2004). Niemniej jednak szkoła jest często środowiskiem napięć, konfl iktów i źródłem psychologicznej traumy dla dzieci, rodziców i nauczycieli ( Fox, Boulton, 2006; Hanish i in., 2004; Hymel, Swearer, 2015; Poněšický, 2005; Thornberg, 2011). Dostrzeżono szczególny potencjał mediacji rówieśniczych w środowisku szkolnym w obszarze wzmacniania odporności ofiar oraz promowaniu pozytywnych zmian w zachowaniu rówieśników. Oryginalność. Wyniki badania nie są nowatorskie, ale ukazują inny punkt widzenia w zakresie rozwiązywania problemu bullyingu w szkole (podkreślenie pozytywów niedyrektywnego podejścia rówieśniczego). Ambicją badania było porównanie istniejących środowisk pedagogicznych, psychologicznych oraz socjologicznych, identyfikacja nowych relacji i kontekstów oraz wzbogacenie ich o własną wiedzę z zakresu pracy z dziećmi w profilaktyce bullyingu w szkole.
 
REFERENCJE (58)
1.
Adamík-Šimegová, M. (2012). Výskum šikanovania v prostredí školy [Bullying research in the school environment]. Trnava: Typi Universitatis Tyrnaviensis.
 
2.
Baraldi, C. (2012). Participation, facilitation, and mediation: Children and young people in theirsocial contexts. New York: Routledge.
 
3.
Bednařík, A. (2001). Riešenie konfliktov: Príručka pre pedagógov a pracovníkov s mládežoupríručka pre pedagógov a pracovníkov s mládežou: Praktická príručka pre tých, ktorí chcú viac porozumieť konfliktom a neautoritatívnym spôsobom ich riešenia [Conflict resolution: a handbook for educators and youth workers: A practical guide for those who want to better understand conflicts and a non-authoritative way of solving them]. Bratislava: Centrum prevencie a riešenia konfliktov, Partners for Democratic Change Slovakia.
 
4.
Bieleszová, D. (2012). Školská mediácia: Riešenie konfliktov a sporov zmierovaním [School mediation: Settlement of conflicts and disputes by conciliation]. Bratislava: Wolters Kluwer (Iura Edition).
 
5.
Bitel, M., Rolls, D. (2000). Mediation in a south London secondary school. W: M. Liebmann (red.), Mediation in context (ss. 69-84). London - Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers.
 
6.
Björkqvist, K., Österman, K., Kaukiainen, A. (2000). Social intelligence – empathy = aggression?. Aggression and Violent Behavior, 5(2), 191-200. DOI: 10.1016/S1359-1789(98)00029-9.
 
7.
Bricheno, P., Thornton, M. (2016). Crying in cupboards: What happens when teachers are bullied?. Leicestershire: Matador.
 
8.
Calvo-Morata , A., Alonso-Fernández , C., Freire , M., Martínez-Ortiz, I., Fernández-Manjón, B. (2020). Serious games to prevent and detect bullying and cyberbullying: A systematic serious games and literature review. Computer and Education, 157, 103958. DOI: 10.1016/j.compedu.2020.103958.
 
9.
Caridade, S.M.M., Sousa, H.F.P., Pimenta Dinis, M.A. (2020). The mediating effect of parental involvement on school climate and behavior problems: School personnel perceptions. Behavioral Sciences, 10(8), 129-143. DOi: 10.3390/bs10080129.
 
10.
Clements, K.P., Clements, V.M. (2000). Effectiveness of conflict resolution in schools. Conflict Prevention Newsletter, 3(2), 1-2.
 
11.
Cortes, K.I., Kochenderfer-Ladd, B. (2014). To tell or not to tell: What influences children’s decisions to report bullying to their teachers?. School Psychology Quarterly, 29(2), 336- 348. DOI: 10.1037/spq0000078.
 
12.
Cook, C.R., Williams, K.R., Guerra, N.G., Kim, T.E., Sadek, S. (2010). Predictors of bullying and victimization in childhood and adolescence: A meta-analytic investigation. School Psychology Quarterly, 25(2), 65-83. DOI: 10.1037/a0020149.
 
13.
Cremin, H. (2007). Peer Mediation: citizenship and social inclusion revisited. New York: McGraw Hill.
 
14.
Currie, C., Zanotti, C., Morgan, A., Currie, D., DeLooze, M., Roberts, C., Samdal, O., Smith O.R.F., Barnekow, V. (2012). Social determinants of health and well-being among young people. Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) study: international report from the 2009/2010 survey. Copenhagen, WHO Regional Office for Europe, 2012 (Health Policy for Children and Adolescents, No. 6). Pobrane 26.01.2024 z: https://hbsc.org/publications/....
 
15.
Davies, L. (2017). Solutions through peer mediation. Pobrane 26.01.2024 z: http://www.kellybear.com/Teach....
 
16.
Dawn Frazier, A., Riedl Cross, J., Cross, T.L., Mihyeon, K. (2021). “The spirit Is willing”: A study of school climate, bullying, self-efficacy, and resilience in high-ability low-income youth. Roeper Review, 43(1), 7-20. DOI: 10.1080/02783193.2020.1840465.
 
17.
Dončevová, S., Križo, V. (2021). Nové výzvy v oblasti výberu riaditeľov škôl [New challenges in the selection of school heads]. Manažment školy v praxi, 9, 1-4.
 
18.
Elliotová, M. (2000). Jak ochránit své dítě [How to protect your baby]. Praha: Portál.
 
19.
Farmer, T.W., Petrin, R., Robertson, D., Fraser, M., Hall, C., Day, S., Dadisman, K. (2010) Peer relations of bullies, bullyvictims, and victims: The two social worlds of bullying in second - grade classrooms. The Elementary School Journal, 110(3), 364-392.
 
20.
Finkelhor, D., Turner, H., Ormrod, R., Hamby, S.L. (2010). Trends in childhood violence and abuse exposure: Evidence from 2 national surveys. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 164(3), 238-242.
 
21.
Fox, C.L., Boulton, M.J. (2006). Longitudinal associations between submissive/ nonassertive social behavior and different types of peer victimization. Violence and Victims, 21(3), 383-400. DOi: 10.1891/vivi.21.3.383.
 
22.
Galton, M., Macbeath, J. (2008). Teachers Under Pressure. Los Angeles - London: Sage, National Union of Teachers.
 
23.
Hanish, L.D., Eisenberg, N., Fabes, R.A., Spinrad, T.L., Ryan, P., Schmidt, S. (2004). The expression and regulation of negative emotions: Risk factors for young children’s peer victimization. Development and Psychopathology, 16(2), 335–353. DOI: 10.1017/s0954579404044542.
 
24.
Hermann, J.L. (2001). Trauma a uzdravenie: Násilie a jeho následky - od týrania v súkromí po politický teror [Trauma and healing: Violence and its consequences - from private torture to political terror]. Bratislava - Humenné: Aspekt, Pro Familia.
 
25.
Holá, L. (2011). Mediace v teorii a praxi [Mediation in theory and practice]. Praha: Grada.
 
26.
Hymel, S., Swearer, S. M. (2015). Four decades of research on school bullying: An introduction. American Psychologist, 70(4), 293-299. DOI: 10.1037/a0038928.
 
27.
Jones, L.M., Mitchell, K.J., Finkelhor, D. (2013). Online harassment in context: Trends from three youth internet safety surveys (2000, 2005, 2010). Psychology of Violence, 3(1), 53-69.
 
28.
Keltner, D. (2016). The power paradox: How we gain and lose influence. New York: Penguin.
 
29.
King, K.M., McLaughlin, K.A., Silk, J., Monahan, K.C. (2018). Peer effects on self-regulation in adolescence depend on the nature and quality of the peer interaction. Development and Psychopathology, 30(4), 1389-1401.
 
30.
Kraus, B. (2008). Základy sociální pedagogiky [Basics of social pedagogy]. Praha: Portál.
 
31.
Labáth, V. (2020). Pasce moci [The trap of power]. Bratislava: Wolters Kluwer.
 
32.
Lawrence, E. (2000). Conflict resolution and peer mediation in primary schools. W: M. Liebmann (red.), Mediation on context (ss. 53-68). London: Jessica Kingsley Publishers.
 
33.
Liebmann, M. (red.) (2000). Mediation in context. London - Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers.
 
34.
Martinková, J. (2014). Riešenie školských konfliktov mediáciou [Resolving school conflicts through mediation]. Banská Bystrica. Pobrane 26.01.2024 z: https://mpc-edu.sk/sites/defau....
 
35.
McGhee, H. (2021). The sum of us: What racism costs us and how we can prosper together. New York: One World.
 
36.
McWilliam, R.A. (2010). Routines-based early intervention: Supporting young children and their families. Baltimore: Paul H. Brookes.
 
37.
Mehta, J., Fine, S. (2019). In search of deeper learning: The quest to remake the American high school. Cambridge: Harvard University Press.
 
38.
Oliver, C., Candappa, M. (2007). Bullying and the Politics of “Telling”. Oxford Review of Education, 33(1), 71-86. DOI: 10.1080/03054980601094594.
 
39.
Poněšický, J. (2005). Agrese, násilí a psychologie moci [Aggression, violence and psychology of power]. Praha: Triton.
 
40.
Říčan, P. (2013). S dětmi chytře a moudře: Psychologie výchovy pro rodiče a prarodiče [With children smartly and wisely: Psychology of education for parents and grandparents]. Praha: Portál.
 
41.
Saroyan, J. (2021). Developing a supportive peer environment: Engaging students through cooperative skills in the classroom. Advances in Developmental and Educational Psychology, 3(1), 81-89. DOI: 10.25082/ADEP.2021.01.001.
 
42.
Šikana a kyberšikana na školách: Výskumná správa [Bullying and cyberbullying in schools: Research report] (2018). Bratislava: Slovenské stredisko pre ľudské práva. Pobrane 26.01.2024 z: http://mladez.sk/wp-content/up....
 
43.
Správa o stave a úrovni výchovy a vzdelávania v školách a školských zariadeniach v Slovenskej republike v školskom roku 2020/2021 [Report on the state and level of education in schools and school facilities in the Slovak Republic in the school year 2020/2021]. (2021). Bratislava: Štátna školská inšpekcia. Pobrane 26.01.2024 z: https://www.ssi.sk/wp-content/....
 
44.
Strawhun, J., Parnell, K., Peterson, R.L, Palmon, S. (2014). Peer Mediation: Strategy Brief, December, 2014. Lincoln: University of Nebraska. Pobrane 26.01.2024 z: https://k12engagement.unl.edu/....
 
45.
Smith, P.K., Pepler, D., Rigby, K. (2004). Bullying in schools: How successful can interventions be?. New York: Cambridge University Press.
 
46.
Sourander, A., Helstelä, L., Helenius, H., Piha, J. (2000). Persistence of bullying from childhood to adolescence: A longitudinal 8-year fol-low-up study. Child Abuse & Neglect, 24(7), 873-881. DOI: 10.1016/s0145-2134(00)00146-0.
 
47.
Steinberg, L., Monahan, K. (2007). Age differences in resistance to peer influence. Developmental Psychology, 43(6), 1531-1541. DOI: 10.1037/0012-1649.43.6.1531.
 
48.
Škoviera, A. (2011). Prevýchova: úvod do teórie a praxe [Re-education: introduction to theory and practice]. Bratislava: FICE - Národná sekcia v SR.
 
49.
Thornberg, R. (2011). ”She’s weird” - the social construction of bullying in school: A review of qualitative research. Children and Society, 25(4), 258-267. DOI: 10.1111/j.1099-0860.2011.00374.x.
 
50.
Trach, J., Hymel, S., Waterhouse, T., Neale, K. (2010). Bystander responses to school bullying: A cross-sectional investigation of grade and sex differences. Canadian Journal of School Psychology, 25(1), 114-130. DOI: 10.1177/0829573509357553.
 
51.
Turner, R.N., Tam, T., Hewstone, M., Kenworthy, J., Cairns, E. (2013). Contact between Catholic and Protestant schoolchildren in Northern Ireland. Journal of Applied Social Psychology, 43(52), 216-228. DOI: 10.1111/jasp.12018.
 
52.
Turner, R.N., Cameron, L. (2016). Confidence in contract: A new perspective on promoting crossgroup friendship among children and adolescents. Social Issues and Policy Review, 10(1), 212-246. DOI: 10.1111/sipr.12023.
 
53.
Tyrrell, J. (2002). Peer mediation: a process for primary schools. London: Souvenir Press.
 
54.
Vaillancourt, T., Hymel, S., McDougall, P. (2003). Bullying is power: Implications for school-based intervention strategies. Journal of Applied School Psychology, 19(2), 157-176. DOi: 10.1300/J008v19n02_10.
 
55.
Vaillancourt, T., Brittain, H., Bennett, L., Amocky, S., McDougall, P., Hymel, S., Cunningham, L. (2010). Places to avoid: Population–based study of student reports of unsafe and high bullying areas at school. Canadian Journal of School Psychology, 25(1), 40-55. DOI: 10.1177/0829573509358686.
 
56.
Van Ryzin, M.J., Roseth, C.J. (2018). Cooperative learning in middle school: A means to improve peer relations and reduce victimization, bullying, and related outcomes. Journal of Educational Psychology, 110(8), 1192-1201. DOi: 10.1037/edu0000265.
 
57.
Weigard, A., Chein, J.M., Albert, D., Smith, A., Steinberg, L. (2014). Effects of anonymous peer observation on adolescents’ preference for immediate rewards. Developmental Science, 17(1), 71–78. DOI: 10.1111/desc.12099.
 
58.
Xu, S., Ren, J., Li, F., Wang, L., Wang, S. (2020). School bullying among vocational school students in China: Prevalence and associations with personal, relational, and school factors. Journal of Interpersonal Violence, 37(1-2), 104-124. DOI: 10.1177/0886260520907360.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top