Polityczne uwarunkowania trwania systemu klasowo-lekcyjnego w szkolnictwie publicznym
Więcej
Ukryj
1
Department of Comparative Pedagogy, Department of Educational Theory, Faculty of Educational Sciences, University of Łódź [Zakład Pedagogiki Porównawczej, Katedra Teorii Wychowania, Wydział Nauk o Wychowaniu, Uniwersytet Łódzki], Pomorska 46/48, 90-225 Łódź, Poland.
Data nadesłania: 17-11-2021
Data ostatniej rewizji: 10-12-2021
Data akceptacji: 10-12-2021
Data publikacji: 31-03-2022
Autor do korespondencji
Bogusław Śliwerski
Zakład Pedagogiki Porównawczej, Katedra Teorii Wychowania, Wydział Nauk o Wychowaniu,
Uniwersytet Łódzki, Pomorska 46/48, 90-225 Łódź, Polska.
Wychowanie w Rodzinie 2022;26(1):123-134
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Cel. Przedmiotem analizy jest panujący we współczesnej Polsce centralistyczny system
zarządzania, nadzoru i reformowania edukacji szkolnej. Autor wskazuje na kwestię pozorowania
przez rządy lat 1993-2020 procesów decentralizacji, demokratyzacji kształcenia
dzieci i młodzieży w szkolnictwie publicznym. Uniemożliwia to rezygnację nauczycieli
z edukacji behawioralnej, doktrynalnej, zamkniętej na rzecz dydaktyki konstruktywistycznej,
otwartej i zmieniającej system klasowo-lekcyjnego gorsetu.
Materiały i metody. Przedmiotem analizy strategii reform oświatowych jest polityka
szkolna władz państwowych Polski po 1989 r. z punktu widzenia dysonansu między roszczeniami
opozycji z ruchu społecznego „Solidarność” a dokonaną transformacją systemu
szkolnego w wolnej III RP. Głównym problemem badawczym jest dociekanie powodów,
dla których nadal obowiązuje w tej polityce system klasowo-lekcyjny z XVII wieku.
Wnioski. Polityka władz oświatowych po 1989 r. dowodzi pozbawionej naukowej racji reprodukcji
nie tylko centralizmu oświatowego, ale i pozbawiania młodych pokoleń szans na
jakość kształcenia adekwatną do wyzwań XXI wieku oraz stanu wiedzy o zróżnicowanych
paradygmatach w dydaktyce szkolnej.
REFERENCJE (21)
1.
Bruner, J.S. (1964). Proces kształcenia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
2.
Czaputowicz, J. (2013). Suwerenność. Warszawa: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych.
3.
Foucault, M. (1993). Nadzorować i karać: Narodziny więzienia. Warszawa: "Aletheia", "Spacja".
4.
Hessen, S. (1931). Podstawy pedagogiki. Warszawa: "Nasza Księgarnia".
5.
Kieżun, W. (2013). Patologia transformacji. Warszawa: Wydawnictwo Poltext.
6.
Kaczyński, L. (2010). Wystąpienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Aleksandra Kaczyńskiego, wygłoszone 17 września 2009 roku w Olsztynie. W: J. Górniewicz (red.), Gdy gaśnie pamięć ludzka, dalej mówią kamienie...: Lech Kaczyński, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie (ss. 5-7). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
7.
Kozielecki, J. (1998). [tekst bez tytułu]. Forum Oświatowe: Listy o Edukacji, 2(19), 103-106.
8.
Kwieciński, Z. (1992). Socjopatologia edukacji. Warszawa - Toruń: Polska Akademia Nauk. Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa, Wydawnictwo "Edytor".
9.
Kwieciński, Z. (2000). Tropy - ślady - próby: Studia i szkice z pedagogii pogranicza. Poznań - Olsztyn: Wydawnictwo Edytor.
10.
Kwieciński, Z. (2007). Między patosem a dekadencją: Studia i szkice socjopedagogiczne. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
11.
Kwieciński, Z. (2014). Edukacja demokratyczna i humanistyczna jako ruch i dzieło społeczne. Studia Edukacyjne, 30, 7-37. DOI: 10.14746/se.2014.30.1
12.
Nalaskowski, A. (2002). Przestrzenie i miejsca szkoły. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
13.
Nowakowska-Siuta, R., Śliwerski, B. (2015). Racjonalność procesu kształcenia: Studium z polityki oświatowej i pedagogiki porównawczej: T. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
14.
Martyś, M., Zielińska, A., Bandurski, J. [protokolanci] (1980). Protokół ustaleń w sprawie postulatów nauczycieli i pracowników placówek oświatowo-wychowawczych złożonych w Międzyzakładowym Komitecie Strajkowym w Stoczni Gdańskiej oraz w terminie późniejszym w Komitecie Założycielskim NSZZ „Solidarność” w Gdańsku. Kopia, archiwum autora.
15.
Przyszczypkowski, K. (2012). Polityczność (w) edukacji = Politics of (in) education. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
16.
Śliwerski, B. (2009). Problemy współczesnej edukacji: Dekonstrukcja polityki oświatowej III RP. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
17.
Śliwerski, B. (2013). Diagnoza uspołecznienia publicznego szkolnictwa III RP w gorsecie centralizmu. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
18.
Śliwerski, B. (2015). Edukacja (w) polityce. Polityka (w) edukacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
19.
Śliwerski, B. (2020). (Kontr)rewolucja oświatowa: Studium z polityki prawicowych reform edukacyjnych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
20.
Śliwerski, B., Paluch, M. (2021). Uwolnić szkołę od systemu klasowo-lekcyjnego. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.