Rozmowa z dzieckiem w rodzinie w perspektywie przyszłych pedagożek
Więcej
Ukryj
1
Faculty of Educational Studies, Adam Mickiewicz University in Poznan [Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu], Szamarzewskiego 89, 60-568 Poznan, Poland
2
Faculty of English, Collegium Heliodori Swiecicki, Adam Mickiewicz University in Poznan [Wydział Anglistyki, Kolegium Heliodori Święcickiej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu], Grunwaldzka 6, 60-780 Poznan, Poland
Data nadesłania: 19-10-2021
Data ostatniej rewizji: 30-11-2021
Data akceptacji: 30-11-2021
Data publikacji: 22-12-2021
Autor do korespondencji
Kinga Kuszak
Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Szamarzewskiego 89, 60-568 Poznań, Polska
Kinga Basińska
Wydział Anglistyki, Kolegium Heliodori Święcickiej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Grunwaldzka 6, 60-780 Poznań, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2021;24(1):47-60
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Umiejętności interakcyjne są ważnym elementem działań socjalizacyjnych
podejmowanych przez osoby dorosłe wobec dziecka. Rozmowa rodzica z dzieckiem
jest relacją asymetryczną, zróżnicowaną ze względu na poziom kompetencji komunikacyjnych
uczestników rozmowy ( Rostańska, 2010, s. 62). Różnicujące są zarówno kompetencje
dziecka, jak i dorosłego. Odpowiedzialność dorosłego polega na podejmowaniu
konwersacji z dzieckiem na temat interesujący młodszego partnera interakcji, wymiany
myśli o wspólnych sprawach i problemach, a jednocześnie tworzeniu dziecku warunków
do ujawniania własnych poglądów, opinii i przekonań. Rodzice aranżują atmosferę poczucia
równości osób, sprzyjającą otwartości i zwierzeniom ( Harwas-Napierała, 2008, s. 25).
W artykule poruszono zagadnienie rozmowy dorosłego (rodzica/opiekuna) z dzieckiem
w perspektywie studentek pedagogiki.
Cel. Celem badań jest uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania badawcze: Jaki czas
na rozmowę dorosłego z dzieckiem studentki pedagogiki uznają za najbardziej właściwy?
Jakie tematy, zdaniem studentek pedagogiki, powinni podejmować rodzice w rozmowie
z dzieckiem? Jaki sposób prowadzenia rozmowy z dzieckiem przyszłe pedagożki uważają
za najbardziej pożądany?
Metoda. Autorki zaprezentowały materiał z badań sondażowych z wykorzystaniem ankiety,
w których uczestniczyło 255 studentek. Badania realizowano od grudnia 2019 do
stycznia 2020 roku.
Wyniki. Zdaniem studentek pedagogiki rozmowa rodzica/opiekuna z dzieckiem powinna
odbywać się w sposób bezpośredni, wtedy gdy dziecko tego potrzebuje i sygnalizuje
takie pragnienie. Należy ją prowadzić w sposób partnerski, niezależnie od sytuacji i zewnętrznych
okoliczności. Uważny i wrażliwy dorosły powinien umieć dostrzec przejawy
potrzeby komunikacyjnej sygnalizowane przez dziecko i zareagować poprzez podjęcie
dialogu. Rozmowy należy koncentrować wokół spraw ważnych dla dziecka, zagadnień
codziennych, atrakcyjnych i przyjemnych dla niego. Nie powinno się jednak unikać tematów
trudnych. Za najważniejszą cechę rozmowy rodzica i dziecka studentki uznały szczerość.
Wysoko oceniły też atmosferę spokoju, umiejętność koncentracji uwagi na dziecku,
poważne podejście do rozmówcy, otwartość i klarowność komunikatów formułowanych
przez dorosłego. Wśród ważnych cech rozmowy wskazały poprawność językową, cierpliwość
dorosłego, troskę o dziecko, dostosowanie formy wypowiedzi do wieku, potrzeb
i możliwości dzieci.
REFERENCJE (13)
1.
Baylon, Ch., Mignot, X. (2008). Komunikacja. Kraków: Flair.
2.
Bowlby, J. (2021). Przywiązanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
3.
Grabias, S. (2019). Język w procesie interakcji: Biologiczne i społeczne uwarunkowania zachowań językowych. W: M. Kielar-Turska, S. Milewski (red.), Język w biegu życia (ss. 60-99). Gdańsk: Harmonia Universlis.
4.
Harwas-Napierała, B. (2008). Komunikacja interpersonalna w rodzinie. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
5.
Konieczna, A. (2009). Analiza struktury interakcji w sytuacji rozmowy nauczycieli z rodzicami o problemach szkolnych ucznia. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
6.
Kurcz, I. (2005). Psychologia języka i komunikacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
7.
Nęcki, Z. (2000). Komunikacja międzyludzka. Kraków: Antykwa.
8.
Plopa, M. (2005). Psychologia rodziny: Teoria i badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
9.
Rostańska, E. (2010). Dziecko i dorosły w rozmowie: Doświadczanie komunikacji: Odniesienia edukacyjne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
10.
Schaffer, H.R. (1994). Epizody wspólnego zaangażowania jako kontekst rozwoju poznawczego. W: A. Brzezińska, G. Lutomski (red.), Dziecko w świecie ludzi i przedmiotów (ss. 150-188). Poznań: Zysk i S-ka.
11.
Schaffer, H.R. (2006). Rozwój społeczny: Dzieciństwo i młodość. Kraków: Wydawnictwo UJ.
12.
Szlendak, T. (2017). Socjologia rodziny: Ewolucja, historia, zróżnicowanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
13.
Żydek-Bednarczuk, U. (1994). Struktura rozmowy potocznej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.