Blaski i cienie edukacji domowej w przekonaniach praktykujących ją matek
Więcej
Ukryj
1
Department of Early Education, Institute of Human Development Support and Education, The Maria Grzegorzewska University [Katedra Wczesnej Edukacji, Instytut Wspomagania Rozwoju Człowieka i Edukacji Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej], Szczesliwicka 40, 02-353 Warszawa, Poland
2
The Maria Grzegorzewska University [Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej], Szczesliwicka 40, 02-353 Warszawa, Poland
Data nadesłania: 16-11-2021
Data ostatniej rewizji: 20-12-2021
Data akceptacji: 20-12-2021
Data publikacji: 22-12-2021
Autor do korespondencji
Marta Krasuska- Betiuk
Katedra Wczesnej Edukacji, Instytut Wspomagania Rozwoju Człowieka i Edukacji Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa, Polska
Paulina Dropia
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2021;24(1):25-45
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. W 2021 roku, 7 września, minęło 30 lat od dnia, kiedy w 1991 roku Sejm
RP X kadencji przyjął Ustawę o systemie oświaty, której zapisy umożliwiły spełnianie
przez dzieci i młodzież obowiązku szkolnego i nauki poza szkołą, głównie w domu rodzinnym.
Stowarzyszenie Edukacji w Rodzinie szacuje, że pod koniec 2021 roku edukacją
domową zostanie objętych ponad 20 tys. dzieci w naszym kraju. W artykule dokonano
krótkiego przeglądu polskich badań i przedstawiono z perspektywy rodziny ten model
edukacji alternatywnej.
Cel. Przedstawienie perspektywy matek, które praktykują edukację domową.
Materiały i metody. Źródłem danych badawczych są wywiady przeprowadzone z siedmioma
matkami oraz analiza zawartości wybranych polskojęzycznych zasobów internetowych na temat homeschoolingu.
Wnioski. W oddziaływaniach rodzicielskich w obszarze edukacji pozaszkolnej i domowej
to matki przejawiają szersze kompetencje, zwłaszcza w kwestiach związanych z dydaktyką
nauczania: planują formy pracy dzieci, dostarczają materiałów, doszkalają się, aktywnie
poszukują wiedzy, jak efektywnie uczyć. Kobiety, które udzieliły wywiadu, oceniają zaangażowanie
swoich partnerów w wychowanie i kształcenie domowe jako wystarczające.
Z narracji uczestniczek badań wyłania się pozytywny obraz ich macierzyństwa i rodzicielstwa
mocno zaangażowanego w edukację dzieci. Organizują im właściwe środowisko
rozwoju i nauki, nie akceptują dyrektywnego stylu nauczania, poszukują własnych metod
pracy. Matki są ugruntowane w swoich wyborach, przekonane, że profesjonalnie konstruują
drogi edukacyjne swoich dzieci, bardziej niż na wynikach egzaminów końcowych
zależy im na rozwijaniu zainteresowań i talentów dzieci. Rozmówczynie nie ukrywały,
że edukacja domowa wymaga wysiłku, odwagi, ale nie traktowały swojego zaangażowania
w kategorii poświęcenia czy wyrzeczenia, a raczej jako świadomy wybór lub wymóg
czasów, przy czym najsilniej podkreślały niewydolność polskiej szkoły w zapewnieniu
edukacji dobrej jakości.
REFERENCJE (33)
1.
Bielecka-Prus, J., Heleniak, A. (2018). Motywy podjęcia edukacji domowej w opinii rodziców. W: J. Bielecka-Prus, Rodzina w edukacji domowej (ss. 139-166). Warszawa: Wydawnictwo Gotów KSM.
4.
Budajczak, M. (2004). Edukacja domowa. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
5.
Budajczak, M. (2018). Metametodologia badań edukacji domowej. W: D. Tomczyk, M. Zając (red.), Edukacja domowa: Teoria i praktyka (ss. 17-23). Szczecin: Szczecińska Szkoła Wyższa Collegium Balticum.
6.
Budajczak, M. (2021). Edukacja domowa wobec pierwszych „fal” plagi XXI wieku. Studia z Teorii Wychowania, 12/3(36), 23-34. DOI:10.5604/01.3001.0015.4815.
7.
Dziemianowicz- Nowak, M. (2006). Doświadczenia rodzinne w narracjach: Interpretacja sensów i znaczeń. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
11.
Finch, J. (2007). Displaying Families. Sociology, 41(1), 65-81. DOI: 10.1177/0038038507072284.
12.
Gawlicz, K. (2020). Szkoły demokratyczne w Polsce: Praktykowanie alternatywnej edukacji. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
13.
Giercarz-Borkowska, M. (2019). Edukacja domowa jako alternatywa edukacyjna dla dzieci zdolnych. Wrocław: Wydawnictwo TeksTy.
14.
Giercarz-Borkowska, M. (2020). Między pracą zawodową a edukacją dzieci: sytuacja zawodowa rodziców edukujących domowo. Edukacja Dorosłych, 1, 83-97. DOI: 10.12775/ED.2020.006.
15.
Głażewska, A. (2018). Edukacja domowa jako styl życia. Ćwiklice: Wydawnictwo Iosephicum.
16.
Heleniak, A., Bielecka-Prus, J. (2018). Sposób organizacji edukacji domowej. W: J. Bielecka-Prus (red.), Rodzina w edukacji domowej (ss. 202-223). Warszawa: Wydawnictwo Gotów KSM.
17.
Kochan, K. (2015). Women – home educators. Pedagogika Rodziny, 5(2), 157-172. DOI: 10.1515/fampe-2015-0026.
18.
Kochan, K. (2016). Edukacja domowa w Polsce: Pedagogiczne inspiracje współczesnych edukatorów domowych. Acta Universitatis Nicolai Copernici: Nauki Humanistyczno-Społeczne: Pedagogika, 32(435), 115-136. DOI: 10.12775/AUNC_PED.2016.006.
19.
Łukasiewicz-Wieleba, J. (2019). Rozpoznawanie potencjału oraz wzmocnienia i ograniczenia rozwoju zdolności dzieci w narracjach rodziców. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
21.
Marszałek, A. (2020). WNE 054: „Bo każda rodzina jest inna”: O edukacji domowej w rodzinie dwujęzycznej z Olivią i Marcinem Demkowiczami. Pobrane 31.12.2020 z:
https://wiecejnizedukacja.pl/w....
22.
Morgan, D. (2011). Rethinking Family Practices. London: Palgrave Macmillan. DOI: 10.1057/9780230304680.
23.
Nyczaj-Drąg, M. (2015). Edukacja dziecka w narracjach rodziców z klasy średniej. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza UZ.
24.
Orwat, K. (2021). Droga w nieznane?: Edukacja domowa dla początkujących. Kielce: Wydawnictwo Jedność.
26.
Poruszek, M. (2021). Edukacja domowa: Ucieczka od zdalnego nauczania czy społeczno-wychowawcza potrzeba?. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 61(4), 17-31. DOI: 10.5604/01.3001.0014.8502.
27.
Sikorska, M. (2019). Praktyki rodzinne i rodzicielskie we współczesnej Polsce – rekonstrukcja codzienności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
28.
Stebnicki, W. (2014). Edukacja domowa: Edukacja przyszłości. Warszawa: Fijor Publishing Company.
29.
Szafrańska, A., Pawlak, J. (2020). W poszukiwaniu lepszych możliwości kształcenia dla własnego dziecka: Edukacja domowa z perspektywy rodziców. Przegląd Pedagogiczny, (1), 203-218. DOI: 10.34767/PP.2020.01.12.
30.
Tłuściak-Deliowska, A., Krawiec, M. (2020). Edukacja domowa jako alternatywna forma realizacji obowiązku szkolnego: stan polskich badań i perspektywy badawcze. Przegląd Pedagogiczny, 1, 191-202. DOI: 10.34767/PP.2020.01.11.
31.
Tomczyk, D., Zając, M. (red.) (2018). Edukacja domowa: Teoria i praktyka. Szczecin: Szczecińska Szkoła Wyższa Collegium Balticum.
32.
Wiatr, M. (2013). Rodzina jako środowisko uczące się. Pedagogika Społeczna, 2(48), 7-21.
33.
Zakrzewska, M. (2013). Rola wychowawcza matki w edukacji domowej. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna Adam.