Bieżący numer
Online first
Archiwum
O czasopismie
Cele i zakres czasopisma
Wydawca i organ zarządzający
Zespół redakcyjny
Rada Naukowa
Kolegium Recenzentów
Indeksacja i współczynniki wpływu
Prawa autorskie i polityka otwartego dostępu
Źródła finansowania
Polityka prywatności
Dla autorów
Procedura publikacji
Procedura recenzowania
Wymogi redakcyjne
Etyka publikacji
Opłaty wydawnicze
Polityka w zakresie generatywnej sztucznej inteligencji (AI) i technologii wspomaganych przez AI
Pomiar spostrzegania rodziny pochodzenia: Polska adaptacja General Family Functioning Scale
1
Instytut Psychologii, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski,
Wrocław, Polska
2
Instytut Psychologii, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, Polska
3
Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, Polska
Data nadesłania: 10-06-2025
Data akceptacji: 22-09-2025
Data publikacji online: 04-12-2025
Autor do korespondencji
Ryszard Poprawa
Instytut Psychologii, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
Instytut Psychologii, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
SŁOWA KLUCZOWE
polska adaptacjarodzina pochodzeniarodzina dysfunkcjonalnaGeneral Family Functioning Scalespostrzeganie rodziny
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel. McMaster Model of Family Functioning (Epstein i in., 1978) to jeden z najbardziej znanych i kompleksowych systemowych modeli opisu rodziny. Uwzględnia on trzy podstawowe zadania każdej rodziny oraz ocenia jej funkcjonowanie na sześciu wymiarach. Na podstawie modelu powstało narzędzie służące do samooceny funkcjonowania rodziny pochodzenia - McMaster Family Assessment Device (FAD). Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie procedury adaptacji i walidacji General Family Functioning Scale (GFFS) na język polski. Skala ta jest częścią narzędzia FAD i może być wykorzystywana samodzielnie, mierząc zadowolenie lub dystres związane z funkcjonowaniem własnej rodziny. Metody i materiały. Procedura adaptacyjna polegała na zespołowym tłumaczeniu i przeprowadzeniu back translation, empirycznym zbadaniu stałości czasowej oraz równoważności oryginału z wersją polską. Trafność teoretyczną polskiej wersji GFFS zweryfikowano konfirmacyjną analizą czynnikową. Przeprowadzono również ocenę trafności kryterialnej, wykorzystując do tego narzędzia mierzące spostrzeganie problemów w rodzinie pochodzenia, styl przywiązania do każdego z rodziców, nasilenie internalizowanych i eksternalizowanych problemów i zaburzeń, nasilenie spostrzeganych problemów alkoholowych obu rodziców, poziom odczuwanego dystresu psychicznego oraz zaspokojenie i frustracje podstawowych potrzeb psychologicznych. Wyniki i wnioski. Konfirmacyjna analiza czynnikowa wykazała bardzo dobre wskaźniki dopasowania zebranych danych do założonej jednoczynnikowej konstrukcji GFFS.
Uzyskano również satysfakcjonujące wyniki stałości czasowej oraz równoważności oryginału z wersją polską. Analizy wykonane w celu oceny trafności kryterialnej wykazały pozytywną korelację wyników GFFS ze spostrzeganiem dysfunkcjonalności rodziny mierzonym w oparciu o inne niż w analizowanym modelu wskaźniki. Biorąc pod uwagę przedstawione wyniki, można uznać polską wersję skali GFFS za równoważną z oryginałem i pozwalającą na przesiewowy pomiar dysfunkcjonalności rodziny.
REFERENCJE (39)
1.
Bartholomew, K., & Horowitz, L. N. (1991). Attachment styles among young adults: A test of a four-category model. Journal of Personality and Social Psychology, 61(2), 226–244. https://doi.org/10.1037/0022-3....
2.
Becker-Pestka, D., Dubis, M., & Różyńska, S. (2018). Rodzina dysfunkcyjna i patologiczna w przestrzeni życiowej młodych dorastających [Dysfunctional and pathological families in the developmental context of adolescents]. Wydawnictwo Exante.
3.
Bedyńska, S., & Książek, M. (2012). Statystyczny drogowskaz 3: Praktyczne przewodnik wykorzystania modeli regresji oraz równań strukturalnych [Statistical guidepost 3: Practical applications of regression and structural equation models]. Wydawnictwo Akademickie Sedno spółka z o.o., Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej.
4.
Boterhoven De Haan, K. L., Hafekost, J., Lawrence, D., Sawyer, M. G., & Zubrick, S. R. (2015). Reliability and validity of a short version of the General Functioning Subscale of the McMaster Family Assessment Device. Family Process, 54(1), 116–123. https://doi.org/10.1111/famp.1....
5.
Boullier, M., & Blair, M. (2018). Adverse childhood experiences. Paediatrics and Child Health, 28(3), 132–137. https://doi.org/10.1016/j.paed....
6.
Bowlby, J. (1979). The Bowlby-Ainsworth attachment theory. Behavioral and Brain Sciences, 2(4), 637–638. https://doi:10.1017/S0140525X0....
7.
Brennan, K. A., Clark, C. L., & Shaver, P. R. (1998). Self-report measurement of adult attachment: An integrative overview. In J. A. Simpson & W. S. Rholes (Eds.), Attachment theory and close relationship (pp. 46–76). The Guilford Press.
8.
Byles, J., Byrne, C., Boyle, M. H., & Offord, D. R. (1988). Ontario child health study: Reliability and validity of the general functioning subscale of the McMaster Family Assessment Device. Family Process, 27(1), 97–104. https://doi.org/10.1111/j.1545....
9.
Bylund, A., Arestedt, K., Benzein, E., Thorell, A., & Persson, C. (2016). Assessment of family functioning: Evaluation of the General Functioning Scale in a Swedish Bariatric Sample. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 30(3), 614–622. https://doi.org/10.1111/scs.12....
10.
Chen, B., Vansteenkiste, M., Beyers, W., Boone, L., Deci, E. L., Van der Kaap-Deeder, J., Duriez, B., Lens, W., Matos, L., Mouratidis, A., Ryan, R. M., Sheldon, K. M., Soenens, B., Van Petegem, S., & Verstuyf, J. (2015). Basic psychological need satisfaction, need frustration, and need strength across four cultures. Motivation and Emotion, 39(2), 216–236. https://doi.org/10.1007/s11031....
11.
Chłopkiewicz, M. (1987). Osobowość dzieci i młodzieży: Rozwój i patologia [Personality of children and adolescents: Development and psychopathology]. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
12.
Cudak, H. (2011). Dysfunkcje rodziny i jej zagrożenia opiekuńczo-wychowawcze [Family Dysfunction and risks in the care and upbringing of children]. Pedagogika Rodziny, 1(2), 7–14.
13.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behaviour. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268. https://doi.org/10.1207/S15327....
14.
Epstein, N. B., Baldwin, L. M., & Bishop, D. S. (1983). The McMaster Family Assessment Device. Journal of Marital and Family Therapy, 9(2), 171–180. https://doi.org/10.1111/j.1752....
15.
Epstein, N. B., Bishop, D. S., & Levin, S. (1978). The McMaster model of family functioning. Journal of Marital and Family Therapy, 4(4), 19–31. https://doi.org/10.1111/j.1752....
16.
Epstein, N. B., Bishop, D., Ryan, C., Miller, I., & Keitner, G. I. (1993). The McMaster Model: View of healthy family functioning. In F. Walsh (Eds.), Normal family processes (2 ed., pp. 138–160). The Guilford Press.
17.
George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS Statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge.
18.
Goldberg, D., & Williams, P. (1988). A users’s guide to the general health questionnaire. NFER-NELSOn Publishing Co. Ltd.
19.
Gomez, R., Stavropoulos, V., Zarate, D., & Palikara, O. (2021). Symptom Checklist-90-Revised: A structural examination in relation to family functioning. PLOS ONE, 16(3), artykuł 0247902. https://doi.org/10.1371/journa....
20.
Grzegorzewska, I. (2016). Rodzinne uwarunkowania problemów i zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży [Family factors in the development of mental health problems among children and adolescents]. In T. Rongińska (Ed.), Człowiek w całokształcie życia rodzina – edukacja – praca (pp. 87–95). Psychologiczne Zeszyty Naukowe, 2. Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
21.
Grzegorzewska, I., & Cierpiałkowska, L. (2016). Dzieci alkoholików w perspektywie rozwojowej i klinicznej [Children of alcoholics: A developmental and clinical perspective]. Wydawnictwo Naukowe UAM.
22.
Hamilton, E., & Carr, A. (2016). Systematic review of self-report family assessment measures. Family Process, 55, 16–30. https://doi.org/10.1111/famp.1....
23.
Hodgins, D. C., Matica-Tyndale, E., El-Guebaly, N., & West, M. (1993). The CAST-6: Development of a short-form of the children of alcoholics screening test. Addictive Behaviors,18, 337–345. https://doi.org/10.1016/0306-4....
24.
Hornowska, E. (2009). Testy psychologiczne: Teoria i praktyka [Psychological tests: Theory and practice]. Wydawnictwo Naukowe ,,Scholar”.
25.
Hughes, K., Bellis, M. A., Hardcastle, K. A., Sethi, D., Butchart, A., Mikton, C., & Dunne, M. P. (2017). The effect of multiple adverse childhood experiences on health: A systematic review and meta-analysis. The Lancet Public Health, 2(8), 356–366. https://doi.org/10.1016/S2468-....
26.
Kim, H.-Y. (2013). Statistical notes for clinical researchers: assessing normal distribution (2) using skewness and kurtosis. Restorative Dentistry & Endodontics, 38(1), 52. https://doi.org/10.5395/rde.20....
27.
Makowska, Z., & Merecz, D. (2001). Polska adaptacja Kwestionariuszy Ogólnego Stanu Zdrowia Davida Goldberga: GHQ-12 i GHQ-28 [The Polish adaptation of David Goldberg’s General Health Questionnaires: GHQ-12 and GHQ-28]. In D. Goldberg & P. Williams, Ocena zdrowia psychicznego na podstawie badań kwestionariuszami Davida Goldberga: Podręcznik dla użytkowników kwestionariuszy GHQ-12 i GHQ-28 (D. Merecz-Kot, Trans., pp. 191–264). Instytut Medycyny Pracy. (Original work published 1988).
28.
Marchwicki, P. (2004). Style przywiązania a postawy rodzicielskie: Doniesienie z badań. [Attachment styles and parenting attitudes: Evidence from a study]. Roczniki Psychologiczne, 7(2), 81–103.
29.
Margasiński, A. (2015). Teoria i wybrane modele systemów rodzinnych [Theory and selected models of family systems]. In A. Margasiński (Ed.), Rodzina w ujęciu systemowym: Teoria i badania [The family from a systems perspective: Theory and research] (pp. 6–29). Pracownia Testów Psychologicznych.
30.
McLaughlin, K. A., DeCross, S. N., Jovanovic, T., & Tottenham, N. (2019). Mechanisms linking childhood adversity with psychopathology: Learning as an intervention target. Behaviour Research and Therapy, 118, 101–109. https://doi.org/10.1016/j.brat....
31.
Miller, I. W., Ryan, C. E., Keitner, G. I., Bishop, D. S., & Epstein, N. B. (2000). The Mc-Master approach to families: Theory, assessment, treatment, and research. Journal of Family Therapy, 22(2), 168–189. https://doi.org/10.1111/1467-6....
32.
Plopa, M. (2004). Psychologia rodziny: Teoria i badania [Family psychology: Theory and research]. Oficyna Wydawnicza Impuls. Impuls Publishing House.
33.
Poprawa, R. (2017). Skala Ryzykownych Zachowań i Stanów: Pomiar eksternalizacji i internalizacji problemów i zaburzeń: Wstępne opracowanie psychometryczne [Risky Behaviours and States Scale: Measuring externalizing and internalizing problems and disorders: Preliminary psychometric evaluation; Unpublished manuscript].
34.
Poprawa, R., & Rams, J. (2022). Skala Spostrzegania Problemów w Rodzinie Pochodzenia – konstrukcja i walidacja narzędzia: Wstępne opracowanie [Perceived problems in the family of origin scale: Construction and validation of the instrument: Preliminary report; Unpublished manuscript].
35.
Roostin, E. (2018). Family influence on the development of children. Primary Edu: Journal of Primary Education, 2(1), 1–12. https://doi.org/10.22460/pej.v....
36.
Ryan, C. E., Epstein, N. B., & Keitner, G. I. (2005). Evaluating and treating families: The McMaster approach. Taylor & FranGroup.
37.
Schreiber, J. B., Stage, F. K., King, J., Nora, A., & Barlow, E. A. (2006). Reporting structural equation modeling and confirmatory factor analysis results: A review. The Journal of Educational Research, 99(6), 323–338. https://doi.org/10.3200/JOER.9....
38.
Tabiś, K., Poprawa, R., Barański, M., & Dworzańska, J. (2021). The Basic Psychological Need Satisfaction and Frustration Scale: Adaptation and associations with wellbeing and mental health disorders in a Polish sample. Current Issues in Personality Psychology, 9(3), 267–280. https://doi.org/10.5114/cipp.2....
39.
Vansteenkiste, M., & Ryan, R. M. (2013). On psychological growth and vulnerability: Basic psychological need satisfaction and need frustration as a unifying principle. Journal of Psychotherapy Integration, 23(3), 263–280. https://doi.org/10.1037/a00323....
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
Finansowane ze środków:
Projekt rozwoju praktyk wydawniczych i edytorskich oraz ich wpływu na utrzymanie się w obiegu międzynarodowym czasopisma został sfinansowany ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Projekt obejmował następujące działania: modernizację strony internetowej czasopisma, wdrożenie systemu submisji artykułów oraz wdrożenie menedżera bibliografii, wdrożenie systemu antyplagiatowego, wprowadzenie automatycznego systemu informowania członków społeczności akademickiej, a także tłumaczenie artykułów na język angielski. Kwota środków finansowych stanowiących pomoc przyznaną w ramach programu „Rozwój czasopism naukowych" na podstawie umowy nr RCN/SN/0666/2021/1 z dnia 22.12.2022 roku wyniosła 79 890, 96 zł. Szczegółowy opis realizowanych działań znajduje się w zakładce "Źródła finansowania"
© 2006-2025 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
