Cel: Celem artykułu jest zbadanie obecności problemu przemocy wobec dzieci w środowisku rodzinnym w prasie fachowej i publicystyce społecznej w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX w. Istotnym zadaniem jest analiza tekstów publicystów, intelektualistów i działaczy społecznych pod kątem tego, jakie problemy, dotyczące przemocy fizycznej i seksualnej wobec dzieci, były podejmowane w publicystyce społecznej i naukowej, i jakie kryteria stosowano w ich wyjaśnianiu. Metody: Zastosowano metody wykorzystywane w badaniach historyczno-pedagogicznych, w tym metodę filologiczną, pozwalającą na dokonanie analizy tekstów pisanych. Wyniki: Ustalono, że w czasopiśmiennictwie na przełomie XIX i XX wieku dokonywano opisu przejawów przemocy i jej uwarunkowań, dążono do określenia przyczyn destabilizacji rodziny, próbowano wskazać sposoby zapobiegania przemocy domowej. Na początku XX wieku już nie tylko w czasopismach specjalistycznych, ale także w prasie społeczno-kulturalnej pisano o przemocy fizycznej oraz molestowaniu i wykorzystywaniu seksualnym. Przedstawiano wyniki badań pedagogów, lekarzy i prawników, dotyczących przemocy w rodzinie wobec dzieci. Podkreślano potrzebę wspierania rodzin mających trudności z wychowaniem potomstwa oraz powołania organizacji społecznej chroniącej dzieci przed zaniedbywaniem, samowolą i okrucieństwem rodziców. W przededniu I wojny wielu specjalistów wypowiadało się o konieczności legitymizacji kontroli państwa nad życiem prywatnym obywateli i ingerencji w życie rodzinne w imię ochrony dziecka. Pisał o tym m.in. Z. Pietkiewicz i A. Mogilnicki. Wnioski: Na przełomie XIX i XX wieku znacznie wzrosło zainteresowanie problematyką przemocy wobec dzieci i młodzieży. Publicyści starali się zwrócić uwagę opinii publicznej na zjawisko wcześniej tabuizowane, dążąc do rozbudzenie poczucia wspólnej odpowiedzialności za los dzieci w rodzinach dysfunkcyjnych. Problem przemocy wyjaśniano wykorzystując aparat pojęciowy i ustalenia teoretyczne z zakresu pedagogiki i nauk jej pokrewnych.