Rola i funkcje rodziny w pismach polskich ekonomistów na przełomie XIX i XX wieku
 
 
Więcej
Ukryj
1
Zakład Historii Oświaty, Katedra Historii Wychowania i Pedeutologii, Wydział Nauk o Wychowaniu, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 46/48, 91-408 Łódź, Polska
 
 
Data nadesłania: 23-01-2015
 
 
Data ostatniej rewizji: 12-10-2015
 
 
Data akceptacji: 12-10-2015
 
 
Data publikacji: 30-12-2015
 
 
Autor do korespondencji
Aneta Bołdyrew   

Zakład Historii Oświaty, Katedra Historii Wychowania i Pedeutologii, Wydział Nauk o Wychowaniu, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 46/48, 91-408 Łódź, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2015;12(2):105-119
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Przemiany w życiu społeczno-gospodarczym na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku zmieniły funkcjonowanie rodzin, wyznaczyły nowe normy, wpłynęły na modyfikację wartości związanych z życiem rodzinnym, a także determinowały przeobrażenia funkcji i zadań, pełnionych przez rodziny. Niezmiennie jednak funkcjonującej w majestacie prawa rodzinie przypisywano szereg powinności, służących jej samej i całemu społeczeństwu. Rodzinie przypisywano nie tylko wartości autoteliczne, ale także utylitarne wobec państwa i społeczeństwa. Na przełomie XIX i XX wieku rodzina stała się przedmiotem zainteresowania intelektualistów, publicystów i działaczy społecznych, co zaowocowało szeregiem publikacji o charakterze normatywnym, opisowym, teoretycznym. W społecznym dyskursie na temat rodziny istotną rolę odegrali ekonomiści, którzy pisali o złożonych funkcjach rodziny, koncentrując się na aspektach ekonomicznych, stratyfikacyjnych, prokreacyjnych oraz opiekuńczo-wychowawczych. Zagadnienia te podejmowali galicyjscy uczeni – Stanisław Głąbiński i Adam Krzyżanowski oraz zajmujący się problematyką społeczno-ekonomiczną intelektualiści pochodzący z Królestwa Polskiego – Ludwik Krzywicki, Zofia Daszyńska-Golińska, Aleksander Wóycicki. Celem tych rozważań była diagnoza opisywanej sytuacji i wskazanie koncepcji wsparcia rodzin ubogich i zaniedbanych. Część specjalistów w Odrodzonej Polsce zajmowała się w wymiarze teoretycznym i praktycznym zagadnieniami polityki społecznej i oświatowej. Omawiane na łamach opracowań naukowych, w prasie specjalistycznej i społecznej rozwiązania mogły zatem być wprowadzone w życie. W okresie II Rzeczypospolitej wielokrotnie widać wpływ tych koncepcji na politykę państwa w aspekcie form wspierania rodzin w realizacji ich podstawowych funkcji.
 
REFERENCJE (43)
1.
Benziman G., Narratives of Child Neglect in Romantic and Victorian Culture, Palgrave Macmillan, New York 2012.
 
2.
Biliński L., System ekonomii społecznej, t. I, Gubrynowicz i Schmidt, Lwów 1880.
 
3.
Bołdyrew A., Problem prostytucji w piśmiennictwie Zofii Daszyńskiej-Golińskiej, [w:] B. Płonka-Syroka, K. Marchel, A. Syroka (red.), Miłość sprzedajna, Wydawnictwo Arboretum, Wrocław 2014.
 
4.
Bołdyrew A., Próba popularyzacji zachodnioeuropejskich teorii i wzorców kulturowych w piśmiennictwie naukowym i publicystyce Zofii Daszyńskiej-Golińskiej, [w:] T. Pudłocki, K. Sierakowska (red.), Aktywność publiczna kobiet na ziemiach polskich. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2013.
 
5.
Daszyńska-Golińska Z., [Anty. Al. Koholik], Pijaństwo nasz wróg, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1905.
 
6.
Daszyńska-Golińska Z., Alkoholizm jako objaw choroby społecznej, Towarzystwo „Eleuteryi”, Kraków 1905.
 
7.
Daszyńska-Golińska Z., Alkoholizm w Galicyi i jego zwalczanie, „Zdrowie” 1911, nr 11.
 
8.
Daszyńska-Golińska Z., Badania nad alkoholizmem w Galicji Zachodniej, Towarzystwo Ludoznawcze, Lwów 1902.
 
9.
Daszyńska-Golińska Z., Domy ludowe, [w:] Praca oświatowa, jej zadania, metody, organizacja, M. Arct, Kraków 1913.
 
10.
Daszyńska-Golińska Z., Ekonomia społeczna, t. I, nakł. Byłych Wychowańców Szkoły Handlowej im. Leopolda Kronenberga, Warszawa 1906.
 
11.
Daszyńska-Golińska Z., Prawo wyborcze kobiet, nakł. Związku Polskich Stowarzyszeń Kobiecych w Warszawie, Warszawa 1918.
 
12.
Daszyńska-Golińska Z., Stulecie ekonomji społecznej, „Głos” 1901, nr 1.
 
13.
Daszyńska-Golińska Z., Walka z alkoholizmem w służbie oświaty i etyki, [w:] Praca oświatowa, jej zadania, metody, organizacja, M. Arct, Kraków 1913.
 
14.
Daszyńska-Golińska Z., Z badań nad zagadnieniem ludności, „Ekonomista” 1908, nr 1–2.
 
15.
Głąbiński S., O systemie fizyokratów w ekonomice społecznej, nakł. autora, Sambor 1888.
 
16.
Głąbiński S., Wykład ekonomiki społecznej wraz z zarysem polityki ekonomicznej i z historyą ekonomiki, nakł. autora, Lwów 1913.
 
17.
Grzybek D., Nauka czy ideologia. Biografia intelektualna Adama Krzyżanowskiego, Księgarnia Akademicka, Kraków 2005.
 
18.
Heywood C., Childhood and Children, [w:] J. Merriman, J. Winter (red.), Europe 1789.
 
19.
to 1914: Encyclopedia of the Age of Industry and Empire, t. I, Thomson Gale, Detroit 2006.
 
20.
Krupa J., Industrializacja i jej następstwa społeczne w poglądach Ludwika Krzywickiego, „Rocznik Łódzki” 1999, t. XLVI.
 
21.
Krzywicki L., Arystokracja ducha, [w:] Tenże, Dzieła, t. III, red. T. Kowalik, PWN, Warszawa 1959.
 
22.
Krzywicki L., Drogi oświaty, [w:] Praca oświatowa, jej zadania, metody, organizacja, M. Arct, Kraków 1913.
 
23.
Krzywicki L., Kłamstwo konwencjonalne, [w:] Tenże, Dzieła, t. II, red. H. Holland, PWN, Warszawa 1958.
 
24.
Krzywicki L., Ostatnie dzieło polityki społecznej, [w:] Tenże, Dzieła, t. IV, red. A. Osiadacz-Molska, PWN, Warszawa 1960.
 
25.
Krzywicki L., Socjalizm i rodzina, [w:] Tenże, Dzieła, t. II, red. H. Holland, PWN, Warszawa 1958.
 
26.
Krzywicki L., Uspołecznienie pieczy macierzyńskiej, [w:] Tenże, Dzieła, t. V, red. A. Osiadacz-Molska, PWN, Warszawa 1960.
 
27.
Krzywicki L., Wzrost kryminalistyki, [w:] Tenże, Dzieła, t. III, red. T. Kowalik, PWN, Warszawa 1959.
 
28.
Krzyżanowski A., Pauperyzacja Polski współczesnej, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1925.
 
29.
Krzyżanowski A., Teorya Malthusa ze szczególnem uwzględnieniem jej stosunku do prawa zmniejszającego się przychodu z ziemi, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1908.
 
30.
Landreth H., Colander D.C., Historia myśli ekonomicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
 
31.
Lepalczyk I., Co Ludwik Krzywicki dał polskiej pedagogice społecznej, „Pedagogika Społeczna” 2002, nr 2.
 
32.
Malthus T.R., Prawo ludności, wyb. A. Krzyżanowski, Gebethner i Wolff, Warszawa – Kraków 1925.
 
33.
Miąso J., Ludwik Krzywicki. Działalność i ideologia oświatowa, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1964.
 
34.
Milewski J., Ludność, [w:] J. Milewski, W. Czerkawski, Polityka ekonomiczna, t. I, Księgarnia Spółki Wydawniczej Polskiej, Kraków 1905.
 
35.
Okólski M., Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie, Wydawnictwo Naukowe Scholar”, Warszawa 2005.
 
36.
Stearns P.N., Childhood in World History, Routledge Taylor & Francis Group, New York 2006.
 
37.
Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa 2008.
 
38.
Szlendak T., Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
 
39.
Taylor E., Historia rozwoju ekonomiki, t. I, PWN, Poznań 1957.
 
40.
Wincławski W., Słownik biograficzny socjologii polskiej, t. IV, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011.
 
41.
Wóycicki A., Chrześcijański ruch robotniczy w Królestwie Polskim. Monografia społeczna, Tipogr. Děla, Piotrogród 1915.
 
42.
Wóycicki A., Instytucje fabryczne i społeczne w przemyśle Królestwa Polskiego, „Ekonomista” 1914, t. II, t. III, t. IV.
 
43.
Wóycicki A., Robotnik polski w życiu rodzinnym. Monografia społeczna, „Ekonomista” 1918, t. IV, 1919, t. I, t. II; t. III/IV; 1920, t. I; 1922, t. II.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top