Wypalenie zawodowe pracowników administracji publicznej i jego wpływ na funkcjonowanie ich rodzin – analiza wybranych badań
 
Więcej
Ukryj
1
Wydział Prawa i Nauk Społecznych, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce, Polska
 
 
Data nadesłania: 19-04-2025
 
 
Data akceptacji: 29-07-2025
 
 
Data publikacji online: 05-09-2025
 
 
Autor do korespondencji
Piotr Świerczyński   

Wydział Prawa i Nauk Społecznych, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Uniwersytecka 15, 25-406 Kielce, Polska
 
 
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel. Celem artykułu jest analiza wpływu zjawiska wypalenia zawodowego u pracowników administracji publicznej na funkcjonowanie ich rodzin na podstawie wybranych badań. Przegląd literatury ogniskuje się na zdiagnozowaniu głównych przyczyn i symptomów wypalenia oraz ukazaniu jego destrukcyjnego wpływu na prawidłowe funkcjonowanie rodziny, w tym wychowywanie dzieci i kreowanie właściwych wzorców. Metody i materiały. Artykuł ma charakter przeglądowy i opiera się na analizie wyników badań krajowych i międzynarodowych. Wyniki i wnioski. Analiza wybranych badań implikuje twierdzenie, że wypalenie zawodowe wśród pracowników administracji publicznej jest zjawiskiem powszechnym i złożonym. Pracownicy administracji publicznej nie odbiegają w tym zakresie od innych grup zawodowych. Głównymi czynnikami ryzyka są tutaj: przeciążenie pracą, presja czasu, zmieniające się i powielane regulacje prawne i procedury, inflacja przepisów prawa oraz oczekiwań co do wiedzy i umiejętności, jakie musi przyswoić pracownik administracji publicznej, ponadto niska autonomia, brak uznania i wsparcia, niedostateczna komunikacja, a także konflikty wartości. Istotne znaczenie mają tu jednak również cechy osobowości, jak np. neurotyczność, która zwiększa podatność na wypalenie, a także jakość relacji z przełożonymi i współpracownikami. Niezależnie od powyższego wypalenie zawodowe pracownika administracji ma destrukcyjny wpływ na funkcjonowanie jego rodziny, co powoduje, że nie jest ono problemem jedynie danego pracownika, ale problemem społecznym. Zwalczanie zjawiska wypalenia zawodowego w administracji publicznej wymaga systemowego podejścia obejmującego zarówno działania prewencyjne, jak i interwencyjne na poziomie organizacyjnym i jednostkowym.
REFERENCJE (36)
1.
Allgood, M., Jensen, U. T., & Stritch, J. M. (2024). Work-family conflict and burnout amid COVID-19: Exploring the mitigating effects of instrumental leadership and social belonging. Review of Public Personnel Administration, 44(1), 139–160. https://doi.org/10.1177/073437....
 
2.
Bąk, I., & Wawrzyniak, K. (2021). Spatial differentiation of public administration employees due to professional burnout. Bulletin of Geography: Socio-economic Series, 51(51), 47–60. https://doi.org/10.2478/bog-20....
 
3.
Baka, Ł. (2011). Konflikt między pracą i rodziną a wypalenie zawodowe: Pośrednicząca rola zasobów osobowych [Work-family conflict and burnout: The mediating role of personal resources]. Psychologia Społeczna, 6(4), 367–374.
 
4.
Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2014). Job demands — resources theory. In P. Y. Chen, C. Cooper (Eds.), Wellbeing: A complete reference guide: Work and wellbeing (Vol. 3, pp. 1–28). Wiley Blackwell. https://doi.org/10.1002/978111....
 
5.
Basińska, B. A., & Gruszczyńska, E. (2019). Job-related emotions and job burnout among civil servants: Examining the shape of the relationship in cross-sectional and longitudinal models. Medycyna Pracy, 70(2), 201–211. https://doi.org/10.13075/mp.58....
 
6.
Bombiak, E. (2015). Stres zawodowy jako generator ryzyka personalnego [Work-related stress as a generator of personal risk]. In E. Skrzypek (Ed.), Ryzyko w organizacji: Aspekty teoretyczne i praktyczne: Monografia (pp. 191–203). Wydawnictwo UMCS.
 
7.
Brijová, E., Mlynárová, V., Mlynár, P., Birknerová, Z., & Uher, I. (2022). Classification of determinants of burnout syndrome in terms of personality traits of public administration managers. Social Sciences, 11(9), 413. https://doi.org/10.3390/socsci....
 
8.
Bruce, S. (2009). Recognizing stress and avoiding burnout. Currents in Pharmacy Teaching and Learning, 1(1), 57–64. https://doi.org/10.1016/j.cptl....
 
9.
Demerouti, E., Bakker, A. B., Nachreiner, F., & Schaufeli, W. B. (2001). The job demands — resources model of burnout. Journal of Applied Psychology, 86(3), 499–512. https://doi.org/10.1037/0021-9....
 
10.
Edmondson, A. C., & Chamorro-Premuzic, T. (2021). Leadership in times of upheaval. In J. M. Bartunek (Ed.), Social scientists confronting global crises (pp. 153–168). Routledge.
 
11.
Eldor, L. (2018). Public service sector: The compassionate workplace — the effect of compassion and stress on employee engagement, burnout, and performance. Journal of Public Administration Research and Theory, 28(1), 86–103. https://doi.org/10.1093/jopart....
 
12.
Freudenberger, H. (1974). Staff burn-out. Journal of Social Issues, 30(1), 159–165. https://doi.org/10.1111/j.1540....
 
13.
Freudenberger, H. (1975). The staff burn-out syndrome in alternative institutions. Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 12(1), 73–82. https://doi.org/10.1037/h00864....
 
14.
Freudenberger, H. J. (1977). Burn-out: Occupational hazard of the childcare worker. Child Care Quarterly, 6, 90–99. https://doi.org/10.1007/BF0155....
 
15.
Freudenberger, H., & Richelson, G. (1980). Burn-out: The high cost of high achievement. Anchor Press.
 
16.
Haar, J. M. (2006). Challenge and hindrance stressors in New Zealand: Exploring social exchange theory outcomes. The International Journal of Human Resource Management, 17(11), 1942–1950. https://doi.org/10.1080/095851....
 
17.
Halbesleben, J. R. B., Harvey, J., & Bolino, M. C. (2009). Too engaged? A conservation of resources view of the relationship between work engagement and work interference with family. Journal of Applied Psychology, 94(6), 1452–1465. https://doi.org/10.1037/a00175....
 
18.
Heinemann, L. V., & Heinemann, T. (2017). Burnout research: Emergence and investigation. SAGE Open, 7(1), 1–12. https://doi.org/10.1177/215824....
 
19.
Hill, E. J., Jacob, J. I., Shannon, L. L., Brennan, R. T., Blanchard, V. L., & Martinengo, G. (2008). Exploring the relationship of workplace flexibility, gender, and life stage to family-to-work conflict, and stress and burnout. Community, Work & Family, 11(2), 165–181. https://doi.org/10.1080/136688....
 
20.
Hobfoll, S. E. (2011). Conservation of resources theory: Its implication for stress, health, and resilience. In S. Folkman (Ed.), The Oxford handbook of stress, health, and coping (pp. 127–147). Oxford University Press.
 
21.
Hyett, M. P., & Parker, G. B. (2015). Further examination of the properties of the Workplace Well-being Questionnaire. Social Indicators Research, 124(2), 683–692. https://doi.org/10.1007/s11205....
 
22.
Kaschka, W. P., Korczak, D., & Broich, K. (2011). Burnout: A fashionable diagnosis. Deutsches Ärzteblatt International, 108(46), 781–787. https://doi.org/10.3238/arzteb....
 
23.
Kryshtanovych, M., Akimova, L., Akimov, O., Parkhomenko-Kutsevil, O., & Omarov, A. (2022). Features of creative burnout among educational workers in public administration system. Creativity Studies, 15(1), 116–129. https://doi.org/10.3846/cs.202....
 
24.
Lubrańska, A. (2012). Środowisko pracy a wypalenie zawodowe – analiza wzajemnych relacji na przykładzie badań reprezentantów różnych obszarów aktywności [Work environment and burnout — analysis of mutual relations based on the example of research conducted on representatives of various areas of activity]. Acta Universitatis Lodziensis: Folia Psychologica, 16, 35–45. https://doi.org/10.18778/1427-....
 
25.
Makasheva, N., Makasheva, J., Gromova, A., Ishtunov, S., & Burykhin, B. (2016). The problem of professional burnout in stress management. SHS Web of Conferences, 28(2), Article 01132. https://doi.org/10.1051/shscon....
 
26.
Maslach, C., & Leiter, M. P. (2011). Prawda o wypaleniu zawodowym: Co robić ze stresem w organizacji [The truth about burnout: What to do about stress in your organization]. Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
27.
Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52, 397–422. https://doi.org/10.1146/annure....
 
28.
Mickiewicz, K., Babska, A., Gűnther-Jabłońska, A., & Głogowska, K. (2016). Wypalenie zawodowe asystentów rodziny a kompetencje społeczne i strategie radzenia sobie ze stresem [Burnout of family assistants and their social competences and stress-coping strategies]. Praca Socjalna, 2, 165–188.
 
29.
Mierzejewska, K., Wasilewski, T., & Jankowski, S. (2021). Wypalenie zawodowe [Occupational burnout]. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 22(1), 105–128.
 
30.
Przychocka, I., & Lewiński, R. (2024). Management in public administration and phenomenon of professional burnout. European Research Studies Journal, 27(1), 28–38. https://doi.org/10.35808/ersj/....
 
31.
Siegall, M., & McDonald, T. (2004). Person-organization value congruence, burnout and diversion of resources. Personnel Review, 33(3), 291–301. https://doi.org/10.1108/004834....
 
32.
Staten, A., & Lawson, E. (2017). GP Wellbeing: Combatting burnout in general practice. CRC Press. https://doi.org/10.1201/978131....
 
33.
Tabernacka, M. (2019). Syndrom wypalenia zawodowego w administracji publicznej [Burnout syndrome in public administration]. Acta Universitatis Wratislaviensis: Prawo, 327, 403–419. https://doi.org/10.19195/0524-....
 
34.
Tsipouri, V., Xanthopoulou, P. I., Sahinidis, A. G., Patitsa, C. D., Chalaris, M., & Kalogiannidis, S. (2024). Examining work stress and burnout in public administration: The case of local government employees. Journal of Governance & Regulation, 13(2), 210–222. https://doi.org/10.22495/jgrv1....
 
35.
Weber, A., & Jaekel-Reinhard, A. (2000). Burnout syndrome: A disease of modern societies? Occupational Medicine, 50(7), 512–517. https://doi.org/10.1093/occmed....
 
36.
World Health Organization. (2019). ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics (Version: 02/2022). https://icd.who.int/browse11/l....
 
Deklaracja dostępności
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top