Samoopisowy pomiar kapitału kulturowego – treść kwestionariusza CulCap-15 i wstępna ocena jego właściwości psychometrycznych
Więcej
Ukryj
1
Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski,
Wrocław, Polska
Data nadesłania: 19-12-2024
Data ostatniej rewizji: 07-03-2025
Data akceptacji: 10-03-2025
Data publikacji online: 25-07-2025
Autor do korespondencji
Piotr Kwiatkowski
Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, Dawida 1, 50-525 Wrocław, Polska
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel. Niniejszy artykuł służy wprowadzeniu w naukowy obieg nowego kwestionariusza do pomiaru kapitału kulturowego, nazwanego CulCap-15. Kwestionariusz diagnozuje trzy powiązane wzajemnie konstrukty: dobre maniery (kindersztuba, dobre wychowanie), uczestnictwo w kulturze wysokiej i orientację na sukces edukacyjny. Metody i materiały. Metodą badawczą był sondaż przeprowadzony w dwóch próbach osób dorosłych (n=1239, n=835) zbieranych metodą „śnieżnej kuli”. W niektórych analizach obie próby były połączone w jeden zbiór. Materiał obejmuje analizy czynnikowe w celu potwierdzenia założonej struktury narzędzia, analizę rzetelności wewnętrznej kwestionariusza
oraz analizę ścieżek dokumentującą powiązania narzędzia z wymiarami funkcjonalności wychowawczej rodziny pochodzenia oraz poziomem kapitału psychologicznego. Wyniki i wnioski. Badania potwierdziły 3-czynnikową strukturę narzędzia – z postulowanymi wstępnie wymiarami kapitału kulturowego. Są nimi: dobre maniery, uczestnictwo w kulturze wysokiej i trwała orientacja na zdobywanie wiedzy (sukces edukacyjny). Wymiary te są skorelowane wzajemnie, lecz ich wzajemne korelacje są umiarkowane. Z tego powodu zaleceniem jest uwzględnianie ich jako względnie odrębnych w analizach wielozmiennowych. Podskale kwestionariusza są czynnikowo jednorodne i mają zadowalający poziom rzetelności wewnętrznej. Analizy ścieżek pozwalają traktować podskale jako mediatory w relacjach pomiędzy czynnikami rodzinnymi (wykształcenie rodziców, klimat relacji wychowawczej w rodzinie pochodzenia, orientacja na sukces edukacyjny dziecka i na uczestnictwo dziecka w kulturze wysokiej) a poziomem kapitału psychologicznego. Wynik ten potwierdza trafność pomiaru omawianym narzędziem. Prezentowane rezultaty są częścią cyklu artykułów dotyczących pomiaru niematerialnych kapitałów człowieka.
REFERENCJE (31)
1.
Antonovsky, A. (2005). Rozwikłanie tajemnicy zdrowia: Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować [Unravelling the mystery of health: How to manage stress and avoid getting sick]. Instytut Psychiatrii i Neurologii.
2.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. W. H. Freeman.
3.
Baumrind, D. (2013). Authoritative parenting revisited: History and current status. In R. E. Larzelere, A. Sheffield, & A. W. Harrist (Eds.), Authoritative parenting: Synthesizing nurturance and discipline for optimal child development (pp. 11–34). American Psychological Association.
4.
Bernstein, B. (1980). Socjolingwistyka a społeczne problemy kształcenia [Sociolinguistics and social problems in education]. In M. Głowiński (Ed.), Język i społeczeństwo (pp. 83–119). Czytelnik.
6.
Bourdieu, P. (1986). Forms of capital. In J. Richardson (Ed.), Handbook of theory and research for the sociology of education (pp. 241–258). Greenwood Press.
7.
Bourdieu, P., & Passeron, J. C. (1990). Reproduction in education, society and culture. Sage.
8.
Breinholt, A., & Jæger, M. M. (2020). How does cultural capital affect educational performance: Signals or skills? British Journal of Sociology, 71(1), 28–46.
https://doi.org/10.1111/1468-4....
10.
Czerepaniak-Walczak, M. (1995). Między dostosowaniem a zmianą: Elementy emancypacyjnej teorii edukacji [Between adaptation and change: Elements of an emancipatory educational theory]. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
11.
Czerepaniak-Walczak, M. (2006). Pedagogika emancypacyjna [Emancipatory pedagogy]. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
12.
Davies, S., Rizk, J. (2018). The three generations of cultural capital research: A narrative review. Review of Educational Research, 88(3), 331–365.
https://doi.org/10.3102/003465....
13.
de Graaf, N., de Graaf, P., & Kraaykamp, G. (2000). Parental cultural capital and educational attainment in the Netherlands: A refinement of the cultural capital perspective. Sociology of Education, 73(2), 92–111.
https://doi.org/10.2307/267323....
14.
de Graaf, P. M. (1986). The impact of financial and cultural resources on educational attainment in the Netherlands. Sociology of Education, 59(4), 237–246.
https://doi.org/10.2307/211235....
15.
de Moll, F., Grecu, A. L., & Hadjar, A. (2024). Students’ academic habitus and its relation to family capital: A latent class approach to inequalities among secondary school students. Sociological Inquiry, 94(1), 190–220.
https://doi.org/10.1111/soin.1....
16.
DiMaggio, P. (1982). Cultural capital and school success: The impact of status culture participation on the grades of U.S. high school students. American Sociological Review, 47, 189–201.
https://doi.org/10.2307/209496....
17.
DiMaggio, P., & Mohr, J. (1985). Cultural capital, educational attainment, and martial selection. American Journal of Sociology, 90(6), 1231–1261.
https://doi.org/10.1086/228209.
18.
Dóci, E., Spruyt, B., De Moortel, D., Vanroelen, C., & Hofmans, J. (2023). In search of the social in psychological capital: Integrating psychological capital into a broader capital framework. Review of General Psychology, 27(3), 336–350.
https://doi.org/10.1177/108926....
20.
Hobfoll, S. E. (2006). Stres, kultura i społeczność: Psychologia i filozofia stresu [Stress, culture, and community: Psychology and philosophy of stress]. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
21.
Jæger, M. M., & Møllegaard, S. (2017). Cultural capital, teacher bias, and educational success: New evidence from monozygotic twins. Social Science Research, 65, 130–144.
https://doi.org/10.1016/j.ssre....
22.
Kwiatkowski, P., Wylęgły, K., & Jurczyk-Romanowska, E. (2024). Updated version of the Retrospective Family of Origin Parenting Functionality Scale. Wychowanie w Rodzinie, 31(3), 331–371.
https://doi.org/10.61905/wwr/1....
23.
Lamont, M., & Lareau, A. (1988). Cultural capital: Allusions, gaps and glissandos in recent theoretical developments. Sociological Theory, 6(2), 153–168.
https://doi.org/10.2307/202113.
24.
Lareau, A., Weininger, E. B. (2003). Cultural capital in educational research: A critical assessment. Theory and Society, 32, 567–606.
https://doi.org/10.1023/B:RYSO....
25.
Luthans, F., Youssef, C. M., & Avolio, B. J. (2007). Psychological capital: Developing the human competitive edge. Oxford University Press.
26.
Scheier, M. F., & Carver, C. S. (1985). Optimism, coping, and health: Assessment and implications of generalized outcome expectancies. Health Psychology, 4, 219–247.
https://doi.org/10.1037/0278-6....
27.
Seligman, M. E. P. (1998). Learned optimism. Pocket Books.
28.
Snyder, C. R. (Ed.). (2000). Handbook of hope: Theory, measures & applications. Academic Press.
30.
Špaček, O. (2017). Measuring cultural capital: Taste and legitimate culture of Czech youth. Sociological Research Online, 22(1), 113–129.
https://doi.org/10.5153/sro.41....
31.
Wagnild, G. M., & Young, H. M. (1993). Development and psychometric evaluation of the Resilience Scale. Journal of Nursing Management, 1(2), 165–178.
https://scispace.com/pdf/devel....