Samoopisowy pomiar kapitału kulturowego – treść kwestionariusza CulCap-15 i wstępna ocena jego właściwości psychometrycznych
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, Polska
 
 
Data nadesłania: 19-12-2024
 
 
Data ostatniej rewizji: 07-03-2025
 
 
Data akceptacji: 10-03-2025
 
 
Data publikacji online: 25-07-2025
 
 
Autor do korespondencji
Piotr Kwiatkowski   

Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, Dawida 1, 50-525 Wrocław, Polska
 
 
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel. Niniejszy artykuł służy wprowadzeniu w naukowy obieg nowego kwestionariusza do pomiaru kapitału kulturowego, nazwanego CulCap-15. Kwestionariusz diagnozuje trzy powiązane wzajemnie konstrukty: dobre maniery (kindersztuba, dobre wychowanie), uczestnictwo w kulturze wysokiej i orientację na sukces edukacyjny. Metody i materiały. Metodą badawczą był sondaż przeprowadzony w dwóch próbach osób dorosłych (n=1239, n=835) zbieranych metodą „śnieżnej kuli”. W niektórych analizach obie próby były połączone w jeden zbiór. Materiał obejmuje analizy czynnikowe w celu potwierdzenia założonej struktury narzędzia, analizę rzetelności wewnętrznej kwestionariusza oraz analizę ścieżek dokumentującą powiązania narzędzia z wymiarami funkcjonalności wychowawczej rodziny pochodzenia oraz poziomem kapitału psychologicznego. Wyniki i wnioski. Badania potwierdziły 3-czynnikową strukturę narzędzia – z postulowanymi wstępnie wymiarami kapitału kulturowego. Są nimi: dobre maniery, uczestnictwo w kulturze wysokiej i trwała orientacja na zdobywanie wiedzy (sukces edukacyjny). Wymiary te są skorelowane wzajemnie, lecz ich wzajemne korelacje są umiarkowane. Z tego powodu zaleceniem jest uwzględnianie ich jako względnie odrębnych w analizach wielozmiennowych. Podskale kwestionariusza są czynnikowo jednorodne i mają zadowalający poziom rzetelności wewnętrznej. Analizy ścieżek pozwalają traktować podskale jako mediatory w relacjach pomiędzy czynnikami rodzinnymi (wykształcenie rodziców, klimat relacji wychowawczej w rodzinie pochodzenia, orientacja na sukces edukacyjny dziecka i na uczestnictwo dziecka w kulturze wysokiej) a poziomem kapitału psychologicznego. Wynik ten potwierdza trafność pomiaru omawianym narzędziem. Prezentowane rezultaty są częścią cyklu artykułów dotyczących pomiaru niematerialnych kapitałów człowieka.
REFERENCJE (31)
1.
Antonovsky, A. (2005). Rozwikłanie tajemnicy zdrowia: Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować [Unravelling the mystery of health: How to manage stress and avoid getting sick]. Instytut Psychiatrii i Neurologii.
 
2.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. W. H. Freeman.
 
3.
Baumrind, D. (2013). Authoritative parenting revisited: History and current status. In R. E. Larzelere, A. Sheffield, & A. W. Harrist (Eds.), Authoritative parenting: Synthesizing nurturance and discipline for optimal child development (pp. 11–34). American Psychological Association.
 
4.
Bernstein, B. (1980). Socjolingwistyka a społeczne problemy kształcenia [Sociolinguistics and social problems in education]. In M. Głowiński (Ed.), Język i społeczeństwo (pp. 83–119). Czytelnik.
 
5.
Black, K., & Lobo, M. (2008). A conceptual review of family resilience factors. Journal of Family Nursing, 14(1), 33–55. https://doi.org/10.1177/107484....
 
6.
Bourdieu, P. (1986). Forms of capital. In J. Richardson (Ed.), Handbook of theory and research for the sociology of education (pp. 241–258). Greenwood Press.
 
7.
Bourdieu, P., & Passeron, J. C. (1990). Reproduction in education, society and culture. Sage.
 
8.
Breinholt, A., & Jæger, M. M. (2020). How does cultural capital affect educational performance: Signals or skills? British Journal of Sociology, 71(1), 28–46. https://doi.org/10.1111/1468-4....
 
9.
Coleman, J. S. (1988). Social capital in the creation of human capital. American Journal of Sociology, 94(1, Suppl.), 95–120. https://www.jstor.org/stable/2....
 
10.
Czerepaniak-Walczak, M. (1995). Między dostosowaniem a zmianą: Elementy emancypacyjnej teorii edukacji [Between adaptation and change: Elements of an emancipatory educational theory]. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
 
11.
Czerepaniak-Walczak, M. (2006). Pedagogika emancypacyjna [Emancipatory pedagogy]. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
 
12.
Davies, S., Rizk, J. (2018). The three generations of cultural capital research: A narrative review. Review of Educational Research, 88(3), 331–365. https://doi.org/10.3102/003465....
 
13.
de Graaf, N., de Graaf, P., & Kraaykamp, G. (2000). Parental cultural capital and educational attainment in the Netherlands: A refinement of the cultural capital perspective. Sociology of Education, 73(2), 92–111. https://doi.org/10.2307/267323....
 
14.
de Graaf, P. M. (1986). The impact of financial and cultural resources on educational attainment in the Netherlands. Sociology of Education, 59(4), 237–246. https://doi.org/10.2307/211235....
 
15.
de Moll, F., Grecu, A. L., & Hadjar, A. (2024). Students’ academic habitus and its relation to family capital: A latent class approach to inequalities among secondary school students. Sociological Inquiry, 94(1), 190–220. https://doi.org/10.1111/soin.1....
 
16.
DiMaggio, P. (1982). Cultural capital and school success: The impact of status culture participation on the grades of U.S. high school students. American Sociological Review, 47, 189–201. https://doi.org/10.2307/209496....
 
17.
DiMaggio, P., & Mohr, J. (1985). Cultural capital, educational attainment, and martial selection. American Journal of Sociology, 90(6), 1231–1261. https://doi.org/10.1086/228209.
 
18.
Dóci, E., Spruyt, B., De Moortel, D., Vanroelen, C., & Hofmans, J. (2023). In search of the social in psychological capital: Integrating psychological capital into a broader capital framework. Review of General Psychology, 27(3), 336–350. https://doi.org/10.1177/108926....
 
19.
Hobfoll, S. E. (2002). Social and psychological resources and adaptation. Review of General Psychology, 6(4), 307–324. https://doi.org/10.1037/1089-2....
 
20.
Hobfoll, S. E. (2006). Stres, kultura i społeczność: Psychologia i filozofia stresu [Stress, culture, and community: Psychology and philosophy of stress]. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
 
21.
Jæger, M. M., & Møllegaard, S. (2017). Cultural capital, teacher bias, and educational success: New evidence from monozygotic twins. Social Science Research, 65, 130–144. https://doi.org/10.1016/j.ssre....
 
22.
Kwiatkowski, P., Wylęgły, K., & Jurczyk-Romanowska, E. (2024). Updated version of the Retrospective Family of Origin Parenting Functionality Scale. Wychowanie w Rodzinie, 31(3), 331–371. https://doi.org/10.61905/wwr/1....
 
23.
Lamont, M., & Lareau, A. (1988). Cultural capital: Allusions, gaps and glissandos in recent theoretical developments. Sociological Theory, 6(2), 153–168. https://doi.org/10.2307/202113.
 
24.
Lareau, A., Weininger, E. B. (2003). Cultural capital in educational research: A critical assessment. Theory and Society, 32, 567–606. https://doi.org/10.1023/B:RYSO....
 
25.
Luthans, F., Youssef, C. M., & Avolio, B. J. (2007). Psychological capital: Developing the human competitive edge. Oxford University Press.
 
26.
Scheier, M. F., & Carver, C. S. (1985). Optimism, coping, and health: Assessment and implications of generalized outcome expectancies. Health Psychology, 4, 219–247. https://doi.org/10.1037/0278-6....
 
27.
Seligman, M. E. P. (1998). Learned optimism. Pocket Books.
 
28.
Snyder, C. R. (Ed.). (2000). Handbook of hope: Theory, measures & applications. Academic Press.
 
29.
Sullivan, A. (2001). Cultural capital and educational attainment. Sociology, 35(4), 893–912. https://doi.org/10.1177/003803....
 
30.
Špaček, O. (2017). Measuring cultural capital: Taste and legitimate culture of Czech youth. Sociological Research Online, 22(1), 113–129. https://doi.org/10.5153/sro.41....
 
31.
Wagnild, G. M., & Young, H. M. (1993). Development and psychometric evaluation of the Resilience Scale. Journal of Nursing Management, 1(2), 165–178. https://scispace.com/pdf/devel....
 
Deklaracja dostępności
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top