Bieżący numer
Online first
Archiwum
O czasopismie
Cele i zakres czasopisma
Wydawca i organ zarządzający
Zespół redakcyjny
Rada Naukowa
Kolegium Recenzentów
Indeksacja i współczynniki wpływu
Prawa autorskie i polityka otwartego dostępu
Źródła finansowania
Polityka prywatności
Dla autorów
Procedura publikacji
Procedura recenzowania
Wymogi redakcyjne
Etyka publikacji
Opłaty wydawnicze
Żłobki i stacje „Kropla Mleka” jako placówki wspierające ubogie rodziny w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku
1
Zakład Historii Oświaty, Katedra Historii Wychowania i Pedeutologii, Wydział Nauk o Wychowaniu, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 46/48, 91-408 Łódź, Polska
Data nadesłania: 01-07-2016
Data ostatniej rewizji: 31-12-2016
Data akceptacji: 31-12-2016
Data publikacji: 31-12-2016
Autor do korespondencji
Aneta Bołdyrew
Zakład Historii Oświaty, Katedra Historii Wychowania i Pedeutologii, Wydział Nauk o Wychowaniu, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 46/48, 91-408 Łódź, Polska
Zakład Historii Oświaty, Katedra Historii Wychowania i Pedeutologii, Wydział Nauk o Wychowaniu, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 46/48, 91-408 Łódź, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2016;14(2):103-119
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Artykuł jest poświęcony placówkom opiekującym się dziećmi do 3. roku życia, zakładanymw drugiej połowie XIX i na początku XX wieku w Królestwie Polskim. Miały one wspierać zwłaszcza najuboższe rodziny, a szczególnie wspomagać samotne matki, w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Rolę taką spełniały żłobki,stacje „Kropli Mleka”, niekiedy także ochronki. Te ostatnie były przeznaczone dla dzieci w wieku 3–7 lat, ale czasami, zwłaszcza na wsiach w okresie prac polowych, zapewniały opiekę także młodszym dzieciom. Placówki opieki nad dziećmi w wieku niemowlęcymi poniemowlęcym były zakładane oraz finansowane przez osoby prywatne,towarzystwa dobroczynne i inne organizacje społeczne. Wiele uwagi działalności żłobkówi stacji „Kropla Mleka” poświęcano na łamach prasy, zarówno w aspekcie sprawozdawczym, jak i postulatywnym. Publicyści starali się popularyzować ideę instytucjonalnej opieki nad małymi dziećmi, opisywali rozwiązania stosowane w krajach zachodnioeuropejskich, wskazywali na ich znaczenie w ograniczaniu śmiertelności małych dzieci z najuboższych rodzin, zwłaszcza w środowisku miejskim
REFERENCJE (49)
1.
Archiwum Naukowe Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego, sygn. B 1575.
2.
Archiwum Państwowe w Łodzi, Archiwum Ostrowskich i Potockich z Maluszyna, sygn. II/87 plik 1.
3.
Balcerek M., Rozwój opieki nad dzieckiem w latach 1918–1939, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978.
5.
Berner W., Supady J., Działalność lekarsko-społeczna na rzecz zdrowia publicznego w Łodzi w latach 1870–1914, Wydawnictwo ADI, Łódź 2001.
6.
Biliński L., O pracy kobiet ze stanowiska ekonomicznego, „Przewodnik Literacki i Naukowy” 1874, nr 6, t. I.
7.
Blicharz J., Kilka uwag na temat ubóstwa wśród kobiet w Polsce, [w:] J. Blicharz, L. Klat-Wertelecka, E. Rutkowska-Tomaszewska (red.), Ubóstwo w Polsce, E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wrocław 2014.
8.
Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1978.
9.
Bołdyrew A., Der Einfluss des Ersten Weltkrieges auf das natürliche Bevölkerunswachstum Polens in der Diskussion von Spezialisten der Medizin und der Demographie 1914–1927 [Wpływ I wojny światowej na przyrost naturalny ludności na ziemiach polskich w dyskusji specjalistów w zakresie medycyny i demografii w latach 1914–1927], [w:] U. Caumanns, F. Dross, A. Magowska (red.), Medizin und Krieg in historischer Perspektive [Medycyna i wojna w perspektywie historycznej], Peter Lang Internationaler Verlag, Frankfurt am Main – Berlin – Bern – Bruxelles – New York – Oxford – Wien Frankfurt nad Menem – Berlin – Berno – Bruksela –Nowy Jork – Oxford – Wiedeń 2012.
10.
Bołdyrew A., Dzieciobójstwo i porzucenia dzieci w Królestwie Polskim jako przejaw patologii życia społecznego. Zarys problemu w świetle publicystyki przełomu XIX i XX w., „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku” 2008, t. V.
11.
Bołdyrew A., Dziecko w rodzinie robotniczej w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX w. Warunki życia i normy wychowania, „Wychowanie w Rodzinie”, t. VII (1/2013).
12.
Bronisław P., Przechadzka po ochronach warszawskich w czerwcu 1858 r., „Wieniec. Pismo zbiorowe ofiarowane Stanisławowi Jachowiczowi”, t. III, Drukarnia Alexander Gins, Warszawa 1858. Bukowska J., Ochrona najmłodszego wieku dziecięcego, „Zdrowie” 1916, nr 10. Chodźko, O instytucyach „Kropli mleka”, „Zdrowie” 1907, nr 5. Duroselle J.B., Początki katolicyzmu społecznego we Francji (1822–1870), Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1961. Działalność oddziałów Towarzystwa, „Zdrowie” 1908, nr 4. Działalność Oddziałów Towarzystwa, „Zdrowie” 1912, nr 4.
13.
Fijałek J., Indulski J., Opieka zdrowotna w Łodzi do roku 1945. Studium organizacyjno- -historyczne, Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra med. Jerzego Nofera, Łódź 1990. g. [J. Korczak], „Kropla mleka”, „Głos” 1904, nr 25.
14.
Iwańska M., Inteligencja łódzka wobec problemu pomocy społecznej na przełomie XIX i XX wieku, [w:] M. Przeniosło, M. Przeniosło (red.), Dobroczynność i pomoc społeczna na ziemiach polskich w XIX, XX i na początku XXI wieku, t. II, Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce 2010.
15.
Jachowicz E., Ochrony i zakłady sierot warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności, [w:] Niedole dziecięce, Drukarnia Noskowskiego, Warszawa 1882.
16.
Jaworski J., Ochrona i ubezpieczenie macierzyństwa, „Zdrowie” 1908, nr 7–8. Jeszcze o losach opuszczonych dzieci, „Kronika Rodzinna” 1891, nr 22.
21.
Kurcz A., Żłobek, [w:] T. Pilch, (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. VII, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2008.
22.
Lepalczyk I., Marynowicz-Hetka E. (red.), Instytucjonalna pomoc dziecku i rodzinie. Diagnoza i propozycje, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1988.
24.
Markiewiczowa H., Działalność opiekuńczo-wychowawcza Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności 1814–1914, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2002.
25.
Mazur E., Dobroczynność w Warszawie XIX wieku, Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, Warszawa 1999.
26.
Moldenhawer A., Stowarzyszenia i instytucye zagraniczne, opiekujące się dziećmi, [w:] Niedole dziecięce, Drukarnia Noskowskiego, Warszawa 1882. Notatki statystyczne, „Głos” 1895, nr 5.
27.
Nowak S., Zasady walki ze śmiertelnością niemowląt, „Czasopismo Lekarskie” 1906, t. VIII. Organizacja Wydziału Opieki Państwowej nad Dzieckiem i Matką, „Biuletyn Dyrekcji Służby Zdrowia” 1918, nr 4.
28.
Pamiętnik Towarzystwa „Kropla Mleka” w Łodzi 1904–1926, Drukarnia Państwowa w Łodzi, Łódź [b.r.w.].
29.
Piotrowska-Marchewa M., Ideał filantropijny w polskich realiach społecznych w XIX wieku, [w:] Miernik G. (red.), Bieda w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce 2012.
30.
Piotrowska-Marchewa M., Nędzarze i filantropi. Problem ubóstwa w polskiej opinii publicznej w latach 1815–1863, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004. Postęp lecznictwa i hygieny w Łodzi za ostatnie dziesięciolecie, „Rozwój” 1907, nr 245. „Przegląd Tygodniowy” 1899, nr 5.
31.
Reszke I., Uwarunkowania feminizacji biedy w Polsce, „Kultura i Społeczeństwo” 2001, nr 2.
32.
Roszkowski M., O potrzebie rozpowszechniania instytucyi, zwanej „Kroplą mleka”, „Zdrowie” 1905, nr 2.
33.
Sikorska-Kowalska M., Feminizacja biedy w XIX i początkach XX wieku, [w:] G. Miernik (red.), Bieda w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce 2012.
34.
Skarbek F., Pracownia Ś. Marty. Ubogie kobiety w Warszawie „Pamiętnik Religijno- -Moralny” 1854, nr 3.
35.
Skarbek F., Pracownia Ś. Marty. Ubogie kobiety w Warszawie, „Gazeta Codzienna” 1854, nr 51.
36.
Solecki J., O włościanach w Królestwie Polskiem, „Wieniec. Pismo zbiorowe ofiarowane Stanisławowi Jachowiczowi”, t. III, Drukarnia Alexander Gins, Warszawa 1858.
37.
Sosnowska J., Działanie Towarzystwa „Kropla Mleka” na rzecz opieki nad dzieckiem i matką w Łodzi w latach I wojny światowej, „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej” 2013, t. XI.
38.
Sprawozdanie roczne z naszych zakładów dobroczynnych warszawskich, „Zwiastun Ewangeliczny” 1909, nr 1.
39.
Sprawozdanie za rok 1912 z działalności Instytutu Hygjeny Dziecięcej im. bar. de Lenvala, „Zdrowie” 1914, nr 4.
40.
Sprawozdanie za rok 1912 z działalności Instytutu Hygjeny Dziecięcej im. bar. de Lenvala, „Zdrowie” 1913, nr 4.
41.
Supady J., Powstanie i działalność łódzkiej Kropli Mleka, „Zdrowie Publiczne” 1977, nr 6.
42.
Szenajch W., Dziecko w pierwszym roku życia, Oddział Łódzki Towarzystwa Higienicznego Warszawskiego, Łódź 1907.
43.
Szenajch W., Zadania Wydziału Opieki Państwowej nad Dzieckiem i Matką, „Biuletyn Dyrekcji Służby Zdrowia” 1918, nr 4. 1907–1957. Pamiętnik 50-letniej działalności i obchodu jubileuszowego Towarzystwa Lekarskiego Zagłębia Dąbrowskiego w dniu 19 X 1957 roku [b.m.w.].
44.
Tomaszewicz A., Dobroczynność w guberni kaliskiej 1864–1914, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010. „Tygodnik Ilustrowany” 1905, nr 43.
45.
W sprawie walki ze śmiertelnością niemowląt. „Kropla mleka” w Dąbrowie, „Zdrowie” 1908, nr 5.
47.
Żarnowska A., Status rodzinny robotników Królestwa Polskiego u schyłku XIX w., [w:] S. Kalabiński (red.), Polska klasa robotnicza. Studia historyczne, t. II, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1971.
48.
Żarnowska A., Klasa robotnicza Królestwa Polskiego 1870–1914, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1974.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
