(Nie)bezpieczeństwo w rodzinie
Więcej
Ukryj
1
Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ul. Narutowicza 12, 20-004 Lublin, Polska
Data nadesłania: 01-01-2016
Data ostatniej rewizji: 30-06-2016
Data akceptacji: 30-06-2016
Data publikacji: 30-06-2016
Autor do korespondencji
Anna Grabowiec
Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ul. Narutowicza 12,
20-004 Lublin, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2016;13(1):457-467
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Mimo iż oczywisty wydaje się fakt, że większość rodzin tworzą osoby związane uczuciem miłości, to jednocześnie badacze są zgodni co do tego, że to właśnie rodzina jest miejscem, w którym dochodzi do niespotykanych w innych środowiskach aktów przemocy, a przestępstwa przeciwko rodzinie należą do jednych z najczęściej popełnianych. Raport UNICEF dotyczący śmierci dzieci z powodu stosowania przemocy lub drastycznego zaniedbania pokazuje, że Polska znajduje się w środku zestawienia dotyczącego 28 krajów rozwiniętych. Jak wynika z raportów WHO, ponad jedna trzecia kobiet na świecie pada ofiarą przemocy, przy czym większość z nich atakowana jest lub krzywdzona przez własnych mężów lub partnerów. Niniejszy artykuł stanowi próbę ukazania złożoności problematyki dotyczącej przemocy wewnątrzrodzinnej. Przedstawiono w nim formy krzywdzenia zarówno dzieci, jak i dorosłych członków rodziny. Zwrócono uwagę na często pomijany rodzaj wiktymizacji, czyli bycie przez dzieci świadkami przemocy między rodzicami czy innymi dziećmi znajdującymi się w rodzinie. Ukazano skalę występowania problemu przemocy domowej w świetle badań empirycznych prowadzonych w Polsce i skonfrontowano z wynikami badań zagranicznych. Szczególną uwagę poświęcono sytuacji dziecka doświadczającego przemocy ze strony najbliższych. Konsekwencje krzywdzących zachowań ze strony rodziców mają bowiem wymiar niezwykle szeroki i trwały. Agresywne otoczenie dziecka dostarcza wzorców zachowania i sposobów instrumentalnego wykorzystywania agresji. Ofiary przemocy w rodzinie stają się często prześladowcami sięgającymi po zachowania, które im samym przyniosły ból i upokorzenie.
REFERENCJE (27)
2.
Bodzioch K., Poważa D. (oprac.), Postawy, stereotypy, wiedza i doświadczenie policjantów dzielnicowych na temat ofiar przemocy domowej na podstawie badań własnych, Wydawnictwo Szkoły Policji w Katowicach, Katowice 2010.
3.
Bradshaw J., Zrozumieć rodzinę, Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości, Warszawa 1994.
4.
Browne K., Herbert M., Zapobieganie przemocy w rodzinie, WSiP, Warszawa 1999. Centrum Praw Kobiet, Przemoc wobec kobiet w rodzinie, Warszawa 2007.
5.
Cudak H., Zaburzenia w zachowaniu dzieci z rodzin rozwiedzionych, [w:] G. Poraj, J. Rostowski (red.), Zagrożenia życia rodzinnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003.
6.
Czerederecka A., Manipulowanie dzieckiem przez rodziców rywalizujących o udział w opiece, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2008, nr 4.
7.
Gajdamowicz H., Rodzina jako środowisko wychowania moralno-społecznego, [w:].
8.
T. Rostowska, J. Rostowski J. (red.), Wokół wychowania. Rola rodziny i szkoły w procesie socjalizacji dziecka, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Informatyki, Łódź 2006.
9.
Herzberger S.H., Przemoc domowa. Perspektywa psychologii społecznej, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 2002.
10.
Jarosz E., Dom który krzywdzi, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2001.
11.
Jarosz E., Przemoc wobec dzieci. Reakcje środowisk szkolnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1998.
12.
Kühn G., Przypadki krzywdzenia dzieci ze skutkiem śmiertelnym, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2010, nr 3.
13.
Kukołowicz T., Rodzina w procesie wychowania, [w:] A.W. Janke (red.), Pedagogika rodziny na progu XXI wieku. Rozwój, przedmiot, obszary refleksji i badań, Wydawnictwo Edukacyjne „AKAPIT”, Toruń 2004.
14.
Lipowska-Teutsch A., Rodzina a przemoc, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 1995.
15.
Lisowska E., Przemoc wobec dzieci. Rozpoznawanie i przeciwdziałanie, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce 2005.
16.
Mazurczak A., Diagnoza zjawiska przemocy ze względu na płeć i ocena systemu zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet w Polsce w raportach rządowych, pozarządowych i badaniach Rzecznika Praw Obywatelskich, „Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich. Źródła” 2013, nr 7.
17.
Michalska K., Jaszczak-Kuźmińska D., Przemoc w rodzinie, Wydawnictwo Edukacyjne PARPAMEDIA, Warszawa 2007.
18.
Ośrodek Badania Opinii Publicznej, Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie w Polsce wobec kobiet i wobec mężczyzn. Część I – raport z badań ogólnopolskich, por. źródło:
http://www.mpips.gov.pl/gfx/mp... nopolski_K-M_01-03-11.pdf [dostęp: 05.05.2014].
19.
Pacewicz A., O nadużyciach seksualnych wobec dzieci, Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości, Warszawa 1992.
20.
Pomarańska-Bielecka M., Prawna i socjologiczna charakterystyka występku dzieciobójstwa, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2010, nr 3.
21.
Pospiszyl K., Przemoc w rodzinie, WSiP, Warszawa 1994.
22.
Rostowska T., Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie w zakresie wybranych wymiarów osobowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2005.
23.
Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2011–2012, Warszawa 2012.
24.
Włodarczyk J., Sajkowska M., Wykorzystywanie seksualne. Wyniki Ogólnopolskiej diagnozy problemu przemocy wobec dzieci, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2013, nr 3.
25.
Włodarczyk J., Śmierć dzieci jako konsekwencja krzywdzenia i/lub zaniedbania, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2012, nr 2.
26.
Wójcik S., Przemoc fizyczna wobec dzieci, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2012, nr 2.
27.
Wójcik S., Przemoc w rodzinie, zaniedbanie, wiktymizacja pośrednia. Wyniki Ogólnopolskiej diagnozy problemu przemocy wobec dzieci, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2013, nr 3.