Rodzina z problemem narkotykowym: międzypokoleniowa transmisja dysfunkcji
,
 
 
 
Więcej
Ukryj
1
Institute of Sociological Sciences, University of Rzeszow [Instytut Nauk Socjologicznych, Uniwersytet Rzeszowski], Al. Rejtana 16C, 35-610 Rzeszow, Poland
 
 
Data nadesłania: 01-07-2020
 
 
Data ostatniej rewizji: 31-12-2020
 
 
Data akceptacji: 31-12-2020
 
 
Data publikacji: 31-12-2020
 
 
Autor do korespondencji
Marek Motyka   

Instytut Nauk Socjologicznych, Uniwersytet Rzeszowski, Al. Rejtana 16C, 35-610 Rzeszów, Polska
 
 
Witold Jedynak   

Instytut Nauk Socjologicznych, Uniwersytet Rzeszowski, Al. Rejtana 16C, 35-610 Rzeszów, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2020;23(2):197-216
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. W niniejszym artykule omówiono rodzinne uwarunkowania determinujące używanie narkotyków. Cel. Celem badań było określenie wpływu środowiska rodzinnego, zwłaszcza dysfunkcyjnego, na używanie narkotyków przez osoby wychowujące się w takiej rodzinie. Założono, że zgodnie z koncepcją rodziny jako systemu, jeśli przynajmniej jeden z jej elementów jest dysfunkcyjny, konsekwencje tego stanu dotykają pozostałych członków rodziny, którzy nie nabywają prawidłowych wzorców funkcjonowania w rodzinie i społeczeństwie. Materiał i metody. Przeprowadzono 154 standaryzowane wywiady z osobami używającymi narkotyków. Narzędziem badawczym służącym do zbierania danych były kwestionariusze wywiadu. Dodatkowo siedem wywiadów zostało nagranych na pliki audio. Każdy wywiad składał się z 39 pytań, z których część dotyczyła bezpośrednio lub pośrednio ich sytuacji rodzinnej. Badanie miało charakter jakościowy, jednak część odpowiedzi można przedstawić w postaci danych ilościowych. Posłużyły one do przedstawienia wartości liczbowych uzyskanych wskazań. Wyniki. Analiza materiału empirycznego zebranego w trakcie wywiadów z osobami używającymi narkotyków przedstawia związki pomiędzy sięganiem po te środki a dorastaniem w rodzinie zmagającej się z problemem używania narkotyków przez jednego lub kilku jej członków. Trwałe zaburzenia w relacjach między członkami rodziny dysfunkcyjnej wpływają na rozwój całego spektrum problemów osobowościowych, w tym uzależnienia.
 
REFERENCJE (28)
1.
Baferani, M.H. (2015). The role of the family in the socialization of children. Mediterranean Journal of Social Sciences, 6, 417-423. DOI: 10.5901/mjss. 2015.v6n6s6p417.
 
2.
Bowlby, J. (2007). Przywiązanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
3.
Brook, J.S., Brook, D.W., Gordon A.S., Whiteman M., Cohen, P. (1990). The psychosocial etiology of adolescent drug use: A family interactional approach. Genetic, Social and General Psychology Monographs, 116, 111-267.
 
4.
Brook, J.S., Duan, T., Brook, D.W. (2007). Fathers who abuse drugs and their adolescent children: Longitudinal predictors of adolescent aggression. The American Journal on Addictions, 16, 410-417. DOI: 10.1080/10550490701525392.
 
5.
Chan, G., Lo, T.W., Tam, C., Lee, G. (2019). Intrinsic Motivation and Psychological Connectedness to Drug Abuse and Rehabilitation: The Perspective of Self-Determination. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16, 1934. DOI: 10.3390/ijerph16111934.
 
6.
Dube, S.R., Felitti, V.J., Dong, M., Chapman, D.P., Giles, W.H., Anda, R.F. (2003). Childhood abuse, neglect, and household dysfunction and the risk of illicit drug use: the adverse childhood experiences study. Pediatrics, 111, 564-572. DOI: 10.1542/peds.111.3.564.
 
7.
European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (2019). European Drug Report 2018: Trends and Developments. Luxemburg: Publications Office of the European Union.
 
8.
Fukuyama, F. (2003). Kapitał społeczny. W: L.E. Harrison, S.P. Huntington (red.), Kultura ma znaczenie (ss. 169-187). Kraków: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
 
9.
Hardy, S.A., Padilla-Walkera, L.M., Carlo, G. (2008). Parenting dimensions and adolescents’ internalisation of moral values. Journal of Moral Education, 37, 205-223. DOI: 10.1080/03057240802009512.
 
10.
Hawkins, J.D., Catalano, R.F., Arthur, M.W. (2002). Promoting science-based prevention in communities. Addictive Behaviors, 27, 951-976. DOI: 10.1016/s0306-4603(02)00298-8.
 
11.
Jędrzejko, M., Neroj, A., Wojcieszek, K.A., Kowalewska, A. (2009). Teorie uzależnień od substancji psychoaktywnych. W: M. Jędrzejko (red.), Współczesne teorie uzależnień od substancji psychoaktywnych (ss. 77-155). Pułtusk-Warszawa: Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora – Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
 
12.
Jiloha, R.C. (2009). Social and Cultural Aspects of Drug Abuse in Adolescents. Delhi Psychiatry Journal, 12, 167-175.
 
13.
Kandel, D.B., Kessler, R.C., Margulies, R.Z. (1978). Antecedents of adolescent initiation into stages of drug use: A developmental analysis. Journal of Youth and Adolescence, 7, 13-40. DOI: 10.1007/BF01538684.
 
14.
Merikangas, K.R., Stolar, M., Stevens, D.E., Goulet, J., Preisig, M.A., Fenton, B., Zhang, H., O’Malley, S.S., Rounsaville, B.J. (1998). Familial transmission of substance use disorders. Archives of General Psychiatry, 55, 973-979. DOI: 10.1001/archpsyc.55.11.973.
 
15.
Michalczyk, Z. (2018). Zażywanie substancji psychoaktywnych w okresie dorastania: Zrozumieć i pomóc rodzinie z dzieckiem zażywającym substancje psychoaktywne. Warszawa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej.
 
16.
Motyka, M.A. (2018a). Społeczno-kulturowe uwarunkowania narkomanii: Skala i przyczyny zjawiska wśród młodzieży województwa podkarpackiego. Rzeszów: Wydawnictwo UR.
 
17.
Motyka, M.A. (2018b). Uwarunkowania narkomanii młodzieży: Klucz jest ukryty w rodzinie. Społeczeństwo i Rodzina, 56, 110-124.
 
18.
Putnam, R.D. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community. New York: Simon & Schuster. DOI: 10.1145/358916.361990.
 
19.
Przybysz-Zaremba, M. (2017). Uwarunkowania rodzinne zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży – analiza wybranych czynników. Forum Pedagogiczne, 1, 139-143. DOI: 10.21697/fp.2017.1.10.
 
20.
Spooner, C., Hetherington, K. (2005). Social determinants of drug use. Sydney: National Drug and Alcohol Research Centre.
 
21.
Stanton, D.H. (1997). The role of family and significant others in the engagement and retention of drug-dependent individuals. W: L.S. Onken, J.J. Boren, J.D. Blaine (red.), Beyond the Therapeutic Alliance: Keeping the Drug-Dependent Individual in Treatment (ss. 158-180). Rockville: National Institute on Drug Abuse.
 
22.
Streit, F., Oliver, H.G. (1972). The child’s perception of the family and its relationship to drug use. Drug Forum, 1, 283-289.
 
23.
Sztompka, P. (2007). Zaufanie: Fundament społeczeństwa. Kraków: Znak.
 
24.
Sztompka, P. (2016). Kapitał społeczny: Teoria przestrzeni międzyludzkiej. Kraków: Wydawnictwo Znak.
 
25.
Szukalski, B. (2011). Genetyczne aspekty uzależnienia od narkotyków: Struktura genotypu a podatność na uzależnienie. Problemy Kryminalistyki, 273, 40-46.
 
26.
Uhl, G.R., Drgon, T., Johnson, C., Fatusin, O.O., Liu, Q.R., Contoreggi, C., Li, C.Y., Buck, K., Crabbe, J. (2008). “Higher order” addiction molecular genetics: convergent data from genome-wide association in humans and mice. Biochemical Pharmacology, 75, 98-111. DOI: 10.1016/j.bcp.2007.06.042.
 
27.
United Nations Office on Drugs and Crime (2019). World Drug Report 2019. Vienna: United Nations.
 
28.
Wyrzykowska, E. (2012). Uzależnienie od alkoholu jako wynik deficytu w zakresie relacji przywiązania. Alkoholizm i Narkomania, 25, 307-315.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top