Relacje rodzinne jako wyznacznik dobrostanu społecznego współczesnej młodzieży
Więcej
Ukryj
1
Wydział Pedagogiki, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz, Polska
Data nadesłania: 18-01-2025
Data akceptacji: 26-03-2025
Data publikacji online: 30-07-2025
Autor do korespondencji
Wiktoria Rutkowska
Katedra Pedagogiki Opiekuńczej i Profilaktyki Społecznej, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Polska
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel. Celem artykułu jest przedstawienie, w jaki sposób współcześni nastolatkowie oceniają relacje rodzinne oraz wsparcie społeczne, które otrzymują od swoich rodziców i opiekunów, a także znaczenie tych relacji dla ich dobrostanu społecznego. W artykule wskazano na wagę relacji rodzinnych oraz ich wpływ na funkcjonowanie psychospołeczne współczesnych nastolatków. Metody i materiały. W artykule zaprezentowano część wyników uzyskanych w badaniu dobrostanu psychicznego i społecznego uczniów bydgoskich szkół podstawowych (klas IV–VIII) oraz ponadpodstawowych (klasy I–III), które odnoszą się do dobrostanu społecznego młodzieży w aspekcie relacji rodzinnych, spostrzeganego wsparcia od tej grupy społecznej, a także monitoringu ze strony rodziców/opiekunów. Badania zostały przeprowadzone w 2024 roku na zlecenie Miejskiego Ośrodka Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy, przy współpracy z Wydziałem Edukacji i Sportu Urzędu Miasta Bydgoszczy. W badaniach wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego. Przeprowadzono w formie stacjonarnej anonimowe badania audytoryjne za pomocą techniki ankiety w wylosowanych oddziałach klasowych. Wyniki i wnioski. Uzyskane wyniki pozwalają wnioskować, że młodzież deklaruje otrzymywanie wsparcia społecznego od rodziny. Alarmujący jest fakt, że występuje znaczna tendencja spadkowa w przypadku łatwości komunikowania się z rodzicami – im starsza młodzież tym odczuwa większe trudności w komunikacji. Niepokojący jest również fakt, że w opinii nastolatków niewielka jest wiedza rodziców na temat ich aktywności w Internecie. Tylko około 45% uczniów klas 4–6 szkół podstawowych deklaruje, że ich rodzice wiedzą dużo na temat tego, co robią w Internecie.
REFERENCJE (15)
1.
Bereźnicka, M. (2014). Wychowanie dziecka we współczesnej rodzinie [Raising a child in the modern family]. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
2.
Błasiak, A., & Dybowska, E. (2010). Rodzicielstwo i jego znaczenie dla procesu wychowania dziecka [Parenting and its importance for the child-raising process]. In A. Błasiak & E. Dybowska (Eds.), Wybrane zagadnienia pedagogiki rodziny: Praca zbiorowa (pp. 105–127). Wydawnictwo WAM.
3.
Cieślińska, J. (2013). Poczucie dobrostanu i optymizmu życiowego kadry kierowniczej placówek oświatowych [Sense of well-being and life optimism of educational managers]. Studia Edukacyjne, 27, 95–112.
http://hdl.handle.net/10593/10....
4.
Cudak, H. (2012). Rola matki w zaspokajaniu potrzeb emocjonalnych dzieci [Mother’s role in providing for children’s emotional needs]. Pedagogika Rodziny, 2(1), 21–29.
https://bazhum.muzhp.pl/media/....
5.
Dankiewicz, M., & Pieniążek, S. (2018). Poczucie szczęścia i sensu życia rodziców dzieci w okresie wczesnego i średniego dzieciństwa – przegląd badań [Parents’ sense of happiness and meaning in the lives of children in early and middle childhood – research review]. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis: Studia Psychologica, 11, 39–55.
https://doi.org/10.24917/20845....
6.
Duda, M. (2019). Współczesne modele jakości życia – analiza teoretyczna [Contemporary models of quality of life–a theoretical analysis]. Edukacja – Technika – Informatyka, 27(1), 79–83.
https://doi.org/10.15584/eti.2....
7.
Instytut Matki i Dziecka [Institute of Mother and Child]. (2020). Jakie są polskie nastolatki: Raport HBSC 2020 [What Polish teenagers are like: HBSC Report 2020]. Komunikat prasowy [Press release].
https://imid.med.pl/pl/aktualn....
8.
Jarczyńska, J. (2011). Wspomaganie procesu budowania prężności u dzieci i młodzieży zagrożonej rozwojem zespołu zachowań problemowych poprzez wzmacnianie relacji z rodzicami [Supporting resilience building in children and young people at risk of developing problem behaviour syndrome by strengthening relationships withparents]. In W. Junik (Ed.), Resilience: Teoria, badania, praktyka (pp. 147–162). Wydawnictwo Edukacyjne Parpamedia.
9.
Karaś, D. (2019). Pojęcia i koncepcje dobrostanu: Przegląd i próba uporządkowania [Terms and concepts of well-being: Review and classification attempt]. Studia Psychologica:Theoria et Praxis, 19(2), 5–23.
https://doi.org/10.21697/sp.20....
10.
Kawula, S. (2005). Rodzina jako grupa i instytucja opiekuńczo-wychowawcza [The family as a care-giving group and institution]. In S. J. Kawula, J. Brągiel, & A. W. Janke (Eds.), Pedagogika rodziny: Obszary i panorama problematyki (2nd ed., pp. 47–81). Wydawnictwo Adam Marszałek.
11.
Keyes, C. L. M., & Waterman, M. B. (2003). Dimensions of well-being and mental health in adulthood. In M. H. Bornstein, L. Davidson, C. L. M. Keyes, & K. A. Moore (Eds.), Well-being: Positive development across the life course (pp. 477–497). Lawrence Erlbaum Associates.
12.
Niśkiewicz, Z. (2016). Dobrostan psychiczny i jego rola w życiu człowieka [Psychological well-being and its role in human life]. Studia Krytyczne / Critical Studies, 3, 139–151.
https://doi.org/10.25167/sk.14....
13.
Szul-Fryda, M. (2023). Dobrostan młodzieży jako kluczowy zasób przyszłości – kontekst pedagogiczny [Youth well-being as a key resource for the future–a pedagogical context]. Homo et Societas, 8, 106–123.
https://doi.org/10.4467/254361....
14.
Tabak, I. (2006). Środowisko społeczne – relacje młodzieży z rodzicami i rodzeństwem [Social environment – young people’s relationships with parents and siblings]. In A. Oblacińska & B. Woynarowska (Eds.), Zdrowie subiektywne, zadowolenie z życia i zachowania zdrowotne uczniów szkół ponadgimnazjalnych w Polsce w kontekście czynników psychospołecznych i ekonomicznych: Raport z badań: Praca zbiorowa (pp. 123–135). Instytut Matki i Dziecka.
15.
Zalewska, O. (2021). Subiektywna jakość życia dzieci a skłonność do martwienia się i poczucie własnej wartości [Children’s subjective quality of life, propensity to worry, and their self-esteem]. Studia Paradyskie, 31, 369–386.
https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh....