Miastem o zróżnicowanej strukturze narodowościowej, a w związku z tym także językowej, wyznaniowej oraz kulturowej, Łódź stała się od pierwszej połowy XIX wieku, i zadecydowały o tym względy natury ekonomicznej. W Drugiej Rzeczypospolitej ludność polska stanowiła ponad połowę populacji miasta (62%), druga pod względem liczebności była społeczność żydowska – 31%, a następnie niemiecka – 7%. Problematyka szeroko rozumianej opieki nad dziećmi, mocno akcentowana w latach zaborów przez społeczników, organizacje filantropijne i wyznaniowe, także na terenie Łodzi, doczekała się w okresie międzywojennym uregulowań prawnych na szczeblu władzy centralnej oraz troski w postaci konkretnych rozwiązań organizacyjnych ze strony samorządów. Przejęcie, przez łódzkie władze samorządowe sfery opieki i pomocy dzieciom nie spowodowało, że z mapy miasta zniknęły instytucje dobroczynne różnych narodowości i wyznań – wręcz przeciwnie, dopełniały one i podejmowały różne formy wsparcia, adresowane zwłaszcza do dzieci ubogich. Jedną z nich było wychowanie przedszkolne, czyli objęcie regularną opieką dzieci w wieku od 3 do 6 lat, niezależnie od ich narodowości i wyznania. Celem artykułu jest ukazanie instytucji wychowania przedszkolnego (ochronek oraz przedszkoli) – ich liczby, sposobu inicjowania, organizacji, pełnionych zadań i form oddziaływań (także w stosunku do rodzin wychowanków) – na tle, zróżnicowanej wówczas, struktury narodowościowej Łodzi. Początkową cezurę czasową (1924) wyznacza rok powołania do życia pierwszej ochronki zainicjowanej przez miasto (dla dzieci narodowości polskiej), która oprócz zadań stricte opiekuńczych miała pełnić rolę wychowawczo-dydaktyczną.