Jan Jakub Rousseau w pedagogice polskiej
 
 
 
Więcej
Ukryj
1
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego 1, 30-705 Kraków, Polska
 
 
Data nadesłania: 10-05-2024
 
 
Data akceptacji: 27-07-2024
 
 
Data publikacji online: 31-07-2024
 
 
Autor do korespondencji
Jan Wnęk   

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego 1, 30-705 Kraków, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2024;31(1):217-238
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel. Artykuł ukazuje dzieje recepcji myśli pedagogicznej Rousseau w Polsce. W teście zasygnalizowano, że począwszy od ukazania się Emila w 1762 r. aż po czasy najnowsze trwa zaciekawienie polskich pedagogów i historyków wychowania ideami pedagogicznymi zawartymi w tym dziele. Na przestrzeni lat polska literatura historyczno-pedagogiczna została wzbogacona różnej wartości pracami traktującymi o pedagogice Rousseau. W artykule podkreślono, że szczególnie dużo uwagi poświęca się temu klasykowi pedagogiki w podręcznikach do historii wychowania. Powstają także opracowania historyczne wskazujące na rolę francuskiego oświecenia w budowaniu zrębów nowoczesnej myśli oświatowo-wychowawczej. Celem artykułu jest ogólna charakterystyka recepcji przez polskich pedagogów myśli wychowawczej Rousseau. W dotychczasowej polskiej literaturze historyczno-pedagogicznej brakuje opracowania ukazującego recepcję w Polsce myśli pedagogicznej genewskiego filozofa. Niniejszy artykuł może stanowić punkt wyjścia do dalszych badań nad rozwojem zainteresowań polskich pedagogów zachodnioeuropejską nowatorską myślą edukacyjną. Począwszy od końca XVIII wieku w każdej z następnych epok widoczne jest zaciekawienie twórczością autora Emila. Świadczy to bez wątpienia o popularności i oryginalności jego poglądów pedagogicznych, silnego ich oddziaływania na teorię i praktykę edukacyjną w innych krajach. Artykuł wskazuje również, że koncepcje pedagogiczne Rousseau dały impuls do rozważań wychowawczych twórcom ruchu nowego wychowania. Metody i materiały. W artykule zastosowano metodą analizy dokumentów. Wyniki i wnioski. Artykuł daje ogólny przegląd najważniejszych prac jakie o pedagogice Rousseau napisali Polacy.
 
REFERENCJE (29)
1.
Bartnicka, K. (1992). Dziecko w świetle pamiętników i powieści polskiego Oświecenia. Rozprawy z Dziejów Oświaty, 35, 37–86.
 
2.
Bartnicka, K., Szybiak, I. (2001). Zarys historii wychowania. Warszawa–Pułtusk: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Wyższa Szkoła Humanistyczna.
 
3.
Bychowiec, J. (1827). Rady dobrey matce, która pragnie usposobić swych synów do wychowania dobrego i wyższego oświecenia. Wilno: Drukarnia Scholarum Pijarum.
 
4.
Chmielowski, P. (1878). Rousseau: W stuletnią rocznicę jego śmierci. Warszawa: Spółka Nakładowa.
 
5.
Dawid, J. W. (1892). Nauka o rzeczach: Rys jej historycznego rozwoju, podstawy psychologiczne, metoda, oraz wzory lekcyj. Warszawa: Gebethner i Wolff.
 
6.
Dworakowska, D. (2015). W kręgu problemów edukacji i dydaktyki polonistycznej na łamach czasopisma „Nowe Tory” (1906–1914): Między tradycją a współczesnością. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
 
7.
Janeczek, S. (2008). Edukacja oświeceniowa a szkoła tradycyjna: Z dziejów kultury intelektualnej i filozoficznej. Lublin: Wydawnictwo KUL.
 
8.
Jaronowska, S. (2006). Rousseau Jan Jakub. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI w.: T. 5 (ss. 440–443). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
 
9.
Kamińska, J., Szybiak, I. (2012). Idee wychowawcze Jeana-Jacques’a Rousseau w przepisach dla szkół Komisji Edukacji Narodowej. Przegląd Filozoficzny, 4(84), 273–280. DOI: 10.2478/v10271-012-0107-1.
 
10.
Kot, S. (1934). Historia wychowania: Zarys podręcznikowy: T. 2: Wychowanie nowoczesne: (Od połowy w. XVIII do współczesnej doby). Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych.
 
11.
Krajewski, M. D. (1784/2002). Podolanka wychowana w stanie natury, życie i przypadki swoje opisująca [A Podolian raised in the state of nature, describing her life and adventures]. Kraków: Universitas.
 
12.
Kupisiewicz, C. (2012). Z dziejów teorii i praktyki wychowania: Podręcznik akademicki. Kraków: Impuls.
 
13.
Legowicz, J. (1967). Pedagogika francuskiego naturalizmu. W: Ł. Kurdybacha (red.), Historia wychowania: T. 1 (ss. 609–619). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
14.
Legowicz, J. (1955). Wstęp. W: J. J. Rousseau, Emil, czyli o wychowaniu (ss. V–LXXXI). Wrocław: Zakład Imienia Ossolińskich, PAN.
 
15.
Litak, S. (2008). Historia wychowania: T. 1, Do wielkiej rewolucji francuskiej. Kraków: Wydawnictwo WAM, WSF-P „Ignatianum”.
 
16.
Majchrowicz, F. (1901). Historya pedagogii dla użytku seminaryów nauczycielskich. Drohobycz: Nakładem autora.
 
17.
Matkowski, Z. (1907) Rousseau–Mickiewicz: „Dziady” wileńskie a „Emil”: Studyum porównawcze. Kraków: Akademia Umiejętności.
 
18.
Możdżeń, S. I. (2006). Historia wychowania: 1, do 1795. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia.
 
19.
Nawroczyński, B. (1931). Zasady nauczania. Lwów – Warszawa: Książnica-Atlas.
 
20.
Oszwa, U. (2017). Wartości pedagogiki J.J. Rousseau w kontekście kluczowych umiejętności współczesnej edukacji. Prima Educatione, 49–60. DOI: 10.17951/PE/2017.1.49.
 
21.
Rudniański, S. (1928). J. J. Rousseau jako propagator wychowania społecznego (1778–1928). Praca Szkolna, 7, 193–197.
 
22.
Sporny, K. (1972). Myśl pedagogiczna Rousseau na gruncie polskim w okresie KEN na przykładzie twórczości pedagogicznej D. M. T. Krajewskiego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego: Seria 1, 88, 99–110.
 
23.
Stasiewicz-Jasiukowa, I. (1973). Nowożytna myśl naukowa w podręcznikach Komisji Edukacji Narodowej. W: I. Stasiewicz-.
 
24.
Szyjkowski, M. (1913). Myśl Jana Jakóba Rousseau w Polsce XVIII wieku. Kraków: Akademia Umiejętności.
 
25.
Śniadecki, J. (1805). Uwagi o fizycznem wychowaniu dzieci. Dziennik Wileński, 2(5), 1–32; 6, 113–145; 3(7), 225–247.
 
26.
Trentowski, B. F. (1970). Chowanna czyli System pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży: T. 2. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
 
27.
Wołoszyn, S. (1964). Dzieje wychowania i myśli pedagogicznej w zarysie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
28.
Wroczyński, R. (opr.). (1958). Pedagogika pozytywizmu warszawskiego: Piotr Chmielowski, Aleksander Głowacki, Henryk Wernic, Aleksander Świętochowski, Aniela Szycówna. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
 
29.
Żołądź-Strzelczyk, D. (2015). Kilka uwag o znajomości dzieła Jana Jakuba Rousseau „Emil, czyli o wychowaniu” w Polsce przełomu XVIII i XIX wieku. Problemy Wczesnej Edukacji, 11/2(29), 7–14.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top