Bieżący numer
Online first
Archiwum
O czasopismie
Cele i zakres czasopisma
Wydawca i organ zarządzający
Zespół redakcyjny
Rada Naukowa
Kolegium Recenzentów
Indeksacja i współczynniki wpływu
Prawa autorskie i polityka otwartego dostępu
Źródła finansowania
Polityka prywatności
Dla autorów
Procedura publikacji
Procedura recenzowania
Wymogi redakcyjne
Etyka publikacji
Opłaty wydawnicze
Józef Starkman (1847–1892) – popularyzator wiedzy medycznej w zakresie opieki nad chorym dzieckiem w domu
1
Zakład Historii Wychowania i Pedagogiki Porównawczej, Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ul. Narutowicza 12, 20-004 Lublin
2
Instytut Dziennikarstwa i Informacji, Zakład Historii Prasy i Książki, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, ul. Świętokrzyska 21 D, 25-406 Kielce
Data nadesłania: 04-12-2014
Data ostatniej rewizji: 12-10-2015
Data akceptacji: 12-10-2015
Data publikacji: 30-12-2015
Autor do korespondencji
Renata Bednarz-Grzybek
Zakład Historii Wychowania i Pedagogiki Porównawczej, Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ul. Narutowicza 12, 20-004 Lublin
Zakład Historii Wychowania i Pedagogiki Porównawczej, Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ul. Narutowicza 12, 20-004 Lublin
Wychowanie w Rodzinie 2015;12(2):19-38
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Artykuł ma na celu ukazanie poglądów dra Józefa Starkmana (1847–1892) na temat opieki medycznej nad dziećmi i młodzieżą w warunkach domowych. Bohater artykułu podkreślał, jak ważna jest dbałość o przestrzeganie higieny w pomieszczeniach, w których przebywały osoby chore, w tym dzieci i młodzież. Starkman wskazywał na rolę ruchu, higieny umysłowej, rozwoju fizycznego, odpowiedniego odzienia i racjonalnego odżywiania. Jego zdaniem nawyki z dzieciństwa miały się później przekładać na życie dorosłe. Według niego przyczyn wielu zaburzeń zdrowotnych wśród najmłodszych należało szukać w niewłaściwej diecie, zaniedbaniach higienicznych i złych warunkach sanitarnych. Zwracał uwagę na braki fizyczne i duchowe podczas pobytu dzieci i młodzieży zarówno w domu, jak i szkole.
REFERENCJE (72)
1.
Baas H., Choroby oczu. Leczenie i zapobieganie z uwzględnieniem użycia okularów, tłum. J. Starkman, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1890.
2.
Bain A., Nauka wychowania. Przekład z angielskiego pomnożone materiałem o wykładzie języka polskiego, Gebethner i Wolff, Warszawa 1880.
3.
Bednarz-Grzybek R., Emancypantka i patriotka. Wizerunek kobiety przełomu XIX i XX wieku w czasopismach Królestwa Polskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2010.
4.
Berger P., Doniosłość chorób w małżeństwie, z uwzględnieniem dziedziczności, tłum. J. Starkman, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1891.
5.
Berger P., Poradnik dla cierpiących na małokrwistość (anemicznych), tłum. J. Starkman, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1890.
6.
Billroth T., O pielęgnowaniu chorych w domu i w szpitalu, nakł. „Kroniki Lekarskiej”, Warszawa 1882.
7.
Bonami P., Encyklopedya ilustrowana medycyny i higieny popularnej, według... opracowana i do naszych stosunków zdrowotnych zastosowana przez J. Starkmana, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1892.
8.
Ból głowy, jego przyczyny, zapobieganie i leczenie według Kaiser’a, Sonntag’a i Neumann’a, tłum. J. Starkman, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1894.
12.
Demel M., Repetycje: wybrane zdania o kulturze fizycznej, o zdrowiu i wychowaniu, Wydawnictwo AWF, Warszawa 2008.
18.
Estreicher K., Bibliografia Polska XIX stulecia. Lata 1881–1900, t. 1, Akademia Umiejętności, Kraków 1906.
19.
Estreicher K., Bibliografia Polska XIX. Stulecia. Lata 1881–1900, t. 4, Akademia Umiejętności, Kraków 1916.
20.
Grünfeld J., Gimnastyka, jej znaczenie i sposoby zastosowania. Poradnik dla wszystkich, tłum. J. Starkman, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1890.
21.
Grzybek A., Potrzeba edukacji zdrowotnej, [w:] A. Grabowiec, J. Bogucki, A. Bochniarz (red.), Zdrowa szkoła – zdrowy uczeń. Edukacja wobec współczesnych zagrożeń zdrowia, Wydawnictwo NeuroCentrum, Lublin 2008.
22.
Guérard W., Choroby zębów, leczenie ich, pielęgnowanie jamy ustnej, tłum. J. Starkman, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1888.
23.
Kierzek A., Dokonania chirurgów warszawskich XIX wieku na polu otorynolaryngologii, cz. 2, „Otorynolaryngologia” 2006, 5(4).
24.
Kmiecik Z., Prasa polska w Królestwie Polskim i Imperium Rosyjskim w latach 1865–1904, [w:] Prasa polska w latach 1864–1918, PWN, Warszawa 1976.
25.
Konarski S., Starkman Józef, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 42, z. 174, Polska Akademia Umiejętności, Warszawa – Kraków 2004.
26.
Konopka S., Fritsche Gustaw, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 7, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1948–1958.
27.
Konopka S., Polska Bibliografia Lekarska Dziewiętnastego Wieku (1801–1900), t. 10, PZWL, Warszawa 1981.
28.
Kośmiński S., Słownik lekarzów polskich obejmujący oprócz krótkich życiorysów lekarzy Polaków oraz cudzoziemców w Polsce osiadłych, dokładną bibliografię polską od czasów najdawniejszych aż do chwili obecnej, [nakł. aut.], Warszawa 1888.
29.
Krafft-Ebbing R., Nasz wiek nerwowy (nasze zdrowie i chore nerwy), Księgarnia Teodora Paprockiegoi i S-ki, Warszawa 1886.
30.
Loewe L., Ucho, jego choroby, leczenie i pielęgnowanie. Poradnik dla wszystkich, tłum. J. Starkman, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1889.
32.
Maas O., Poradnik dla cierpiących na otyłość. Przyczyny, leczenie i zapobieganie, tłum. J. Starkman, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1890.
34.
Neumann K., Jaką metodą się leczyć? Poradnik dla wszystkich, tłum. J. Starkman, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1888.
35.
Niemeyer P., Kaszel i choroby piersiowe, ich przyczyny, leczenie i zapobieganie. Poradnik dla wszystkich, tłum. J. Starkman, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1887.
36.
Niemeyer P., Skrofuły (Zołzy). Przyczyny, zapobieganie i leczenie. Poradnik dla wszystkich, tłum. J. Starkman, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1889.
37.
Pettenkofer M., Powietrze i zdrowie: wykłady popularne, tłum. M. Stępowski, wstęp J. Ochorowicz, Drukarnia A.T. Jezierskiego, Warszawa 1900.
38.
Schmidt O., Jak zachować dziecko zdrowem? Poradnik dla młodych matek, tłum. J. Starkman, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1891.
40.
Starkman J., Choroby nerwowe. Przyczyny, zapobieganie i leczenie, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1888.
41.
Starkman J., Hygiena i medycyna popularna. Pogadanki o hygienie. Rozwój fizyczny dziecka, [w:] Kalendarz na rok 1889. Kolęda dla gospodyń przez Autorkę 365 obiadów, Druk K. Kowalewskiego, Warszawa 1888.
44.
Starkman J., Massaż. Sposoby wykonywania, zastosowanie i skuteczność w leczeniu chorób zewnętrznych i wewnętrznych, według najnowszych źródeł naukowych, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1890.
48.
Starkman J., O pielęgnowaniu zębów, [w:] Kalendarz na rok 1889. Kolęda dla gospodyń przez Autorkę 365 obiadów, Druk K. Kowalewskiego, Warszawa 1888.
53.
Starkman J., Sen i sposoby zapobiegania bezsenności, [w:] Kalendarz na rok 1889. Kolęda dla gospodyń przez Autorkę 365 obiadów, Druk K. Kowalewskiego, Warszawa 1888.
54.
Starkman J., Skóra i jej choroby. Jako też leczenie, zapobieganie i pielęgnowanie, według najnowszych źródeł, z 4 rysunkami, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1889.
55.
Starkman J., Skóra. Jej budowa i funkcye; choroby, leczenie i zapobieganie; kąpiele publiczne. Kosmetyki, „Bluszcz” 1888, nr 45.
56.
Starkman J., Ucho. I. Budowa, czynność, choroby ucha, leczenie i zapobieganie, „Bluszcz” 1891, nr 23; nr 24.
57.
Starkman J., Wiadomości z medycyny i higieny popularnej, „Bluszcz” 1887, nr 40, 42; 1888, nr 22, s. 174–175; nr 32, s. 255–256; 1890, nr 17, 31, 43, 49; 1891, nr 2, 8, 10, 18, 23, 24, 33, 39–41.
59.
Strakman J., Higiena i medycyna popularna, „Bluszcz” 1887, nr 17, 19, 21; 1888, nr 27; nr 44; nr 46; 1889, nr 17, 23, 28, 34, 38.
61.
Vigarello G., Czystość i brud. Higiena ciała od średniowiecza do XX wieku, tłum. B. Szwarcman-Czarnota, WAB, Warszawa 1996.
62.
Walasek S., Rodzina i jej obowiązki wobec najmłodszych na łamach prasy przełomu XIX i XX wieku, [w:] I. Michalska, G. Michalski (red.), Addenda do dziejów oświaty: z badań nad prasą XIX i początków XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.
63.
Wasylewski S., Życie polskie w XIX wieku, oprac., przedmową i przypisami opatrzył Z. Jabłoński, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1962.
64.
Werner K., Bezsenność i środki nasenne. Poradnik dla wszystkich, tłum. J. Starkman, nakł. Maurycego Orgelbranda, Warszawa 1894.
65.
Wodzińska I., Zdrowie i higiena kobiet doby pozytywizmu na podstawie kalendarzy Lucyny Ćwierczakiewiczowej, [w:] Brud i człowiek – dzieje niechcianej przyjaźni, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2008. zob.: http://histmag.org/W-walce-zes... [dostęp: 01.12.2014].
66.
Woynarowska B. (red.), Edukacja zdrowotna w szkole: promocja zdrowia dzieci i młodzieży w Europie, Polski Zespół ds. Projektu Szkoła Promująca Zdrowie, Warszawa 1995.
67.
Woynarowska B. (red.), Jak tworzymy szkołę promującą zdrowie: doświadczenia z realizacji projektu „Szkoła Promująca Zdrowie” w latach 1992–1995, PZP, Warszawa 1995.
68.
Woynarowska B., Biomedyczne podstawy kształcenia i wychowania: podręcznik akademicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
69.
Woynarowska B., Edukacja zdrowotna: podręcznik akademicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
70.
Woynarowska B., Jodkowska M. (red.), Nastolatek też jest ważny: problemy zdrowotne młodzieży: poradnik dla lekarzy, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 1995.
71.
Wroczyński R., Dzieje wychowania fizycznego i sportu od końca XVIII wieku do roku 1918, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1971.
72.
Zembrzuski L., Dobrzycki Henryk, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 5, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1939–1946.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2300-5866 |
| ISSN: | 2082-9019 |
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
