Oficer wychowawczy w wojsku – próba konceptualizacji obszarów badawczych
			
	
 
Więcej
Ukryj
	
	
									
				1
				Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra, Polska
				 
			 
						
				2
				Akademia Nauk Stosowanych Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu, Opole, Polska
				 
			 
										
				
				
		
		 
			
			
			
			 
			Data nadesłania: 24-03-2025
			 
		 		
		
		
		
			
			 
			Data akceptacji: 17-09-2025
			 
		 		
		
			
			 
			Data publikacji online: 30-10-2025
			 
		 		
		
		 
	
					
		
	 
		
 
 
 
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wstęp. Artykuł ma na celu wskazanie obszarów badawczych związanych z funkcją i rolą oficera wychowawczego w Wojsku Polskim w dziedzinie nauk społecznych, w szczególności w dyscyplinie, jaką jest pedagogika. Poprzez analizę wybranych dokumentów pochodzących z różnych okresów (od zakończenia II wojny światowej po dzień dzisiejszy), będących często osobistymi narracjami lub wspomnieniami, w zestawieniu z ramami prawnymi oraz sytuacją polityczną, pokazane zostaną obszary będące potencjalnymi lukami badawczymi i problemami. Artykuł jest próbą konceptualizacji niektórych obszarów z uwagi na to, że tematyka związana z oficerem wychowawczym była do tej pory traktowana najczęściej w kontekście historycznym i militarnym, a wielowątkowość stanowi tutaj dużą barierę i wyzwanie dla przyszłych badaczy. Niniejszy tekst jest również pokazaniem multidyscyplinarności zagadnień związanych z pojęciem oficera wychowawczego
i próbą ustrukturyzowania interdyscyplinarnego podejścia. Cel. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie złożonej problematyki roli oficera wychowawczego, jak również wskazanie potencjalnych obszarów badań, które mogłyby wzbogacić rozumienie tej istotnej, lecz wciąż niedostatecznie zbadanej funkcji w strukturach wojskowych. Metody i materiały. Dokonano przeglądu literatury z użyciem bazy Scopus oraz wykorzystano dostępny dla niej model AI Scopus. Dokonano również przeglądu polskiej literatury oraz innych dokumentów dostępnych w wielu rozproszonych źródłach. Wyniki i wnioski. Dzięki wstępnej analizie wskazano potencjalne luki i obszary badawcze, które mogą mieć istotne znaczenie w kontekście roli i funkcji oficera wychowawczego. Szczególnie istotna jest potrzeba interdyscyplinarnego podejścia na gruncie pedagogiki, uwzględniającego elementy prawne, historyczne, społeczne i kulturowe. Pokazano
również wyzwania stojące przed badaczami, reprezentującymi szczególnie różnorodne paradygmaty metodologiczne, co dodatkowo uzupełni luki badawcze i wzbogaci gromadzony materiał. Tylko takie wieloaspektowe spojrzenie pozwoli na stworzenie pogłębionego obrazu oficera wychowawczego i jednocześnie pozwoli na zgłębienie wiedzy o nim.
		
	
		
REFERENCJE (10)
			
	1.
	
		Decyzja Nr 351/MOn Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 listopada 2012 r. poz. 421 [Decision No. 351/MOn of the Minister of Defence dated November 5, 2012, item 421]. (2012). 
https://www.dz.urz.mon.gov.pl/....
 
	 
 			
	2.
	
		Decyzja Nr 95/MOn Ministra Obrony Narodowej z dnia 9 lipca 2020 r. poz. 114 [Decision No. 95/MOn of the Minister of Defence dated July 9, 2020 item 114] (2020). 
https://www.dz.urz.mon.gov.pl/....
 
	 
 			
	3.
	
		Domański, W. S. (2004). Z koroną i bez: Wspomnienia artylerzysty [With and Without a Crown: Memoirs of an Artilleryman]. Oficyna Wydawnicza „Ajaks”.
		
	 
	 
 			
	4.
	
		Gmyr, M. (2012). Represyjne działania Wojsk Bezpieczeństwa Wewnętrznego województwa łódzkiego w pierwszym półroczu 1946 r. [Repressive actions of the Internal Security Forces of the Łódź Voivodeship in the first half of 1946]. Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989, 1(10), 167–183.
		
	 
	 
 			
	5.
	
		Jarno, W. (2011). Praca polityczno-wychowawcza i nastroje w wojskach lądowych w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej [Political and welfare work and the mood in the land forces in the first years after the end of World War II]. Przegląd Nauk Historycznych, 10(1), 137–171. 
https://doi.org/10.18778/1644-....
 
	 
 			
	6.
	
		Odpowiedź ministra obrony narodowej na interpelację nr 3238 w sprawie rozważenia możliwości powołania przez resort obrony narodowej korpusu osobowego oficerów wychowawczych w jednostkach wojskowych [Response of the Minister of National Defence to interpellation no. 3238 regarding the consideration of the possibility of establishing a corps of educational officers in military units by the Ministry of National Defence]. (2006). 
https://orka2.sejm.gov.pl/IZ5.....
 
	 
 			
	7.
	
		Polak, B., & Skubisz, P. (Eds.). (2011). „Politycznie obcy!”. Żołnierze Wojska Polskiego w zainteresowaniu komunistycznego aparatu represji i propagandy w latach 1944–1956 [„Politically Aliens!”: Polish Army Soldiers in the Spotlight of the Communist Apparatus of Repression and Propaganda in 1944–1956]. Instytut Pamięci Narodowej Szczecin.
		
	 
	 
 			
	8.
	
		Romelczyk, U. (2023). Przygotowanie oficerów wychowawczych do przeciwdziałania patologiom społecznym w SZ RP w XXI wieku [Preparing of Military Welfare Officers to counteract social pathologies in the Polish Armed Forces in the 21st century]. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis: Studia de Securitate, 13(2), 105–119. 
https://doi.org/10.24917/26578....
 
	 
 			
	9.
	
		Watkowski, A. (2017). Kariera polityczno-wojskowa kontradmirała Gereona Grzeni-Romanowskiego w latach 1945–1949 [The political and military career of Rear Admiral Gereon Grzeni-Romanowski in 1945–1949]. Argumenta Historica: Czasopismo Naukowo-dydaktyczne, 4, 143–157.
		
	 
	 
 			
	10.
	
		Załoga, W., Nowicka, J., & Ciekanowski, Z. (2018). Kompetencje społeczne kadry dowódczej oficerów Sił Zbrojnych RP w systemie bezpieczeństwa militarnego Polski [Social competences of the commanding staff of officers of the Polish Armed Forces in the Polish military security system]. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach, 1(14), 203–215. 
https://doi.org/10.32039/WSZOP....