„Droga” Jerzego Hamerskiego do kształtowania się i rozwoju pedagogiki „łejerskiej” – refleksja z okazji 50-lecia „Łejerów”
 
Więcej
Ukryj
1
Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, Polska
 
 
Data nadesłania: 20-01-2025
 
 
Data akceptacji: 16-03-2025
 
 
Data publikacji online: 31-10-2025
 
 
Autor do korespondencji
Katarzyna Sadowska   

Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Szamarzewskiego 89, 60-568 Poznań, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2025;32(2):227-255
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel. W koncepcji pedagogicznej „Łejerów”, stworzonej przez poznańskiego pedagoga Jerzego Hamerskiego (a rozwijającej się od 1975 roku), w centrum zainteresowania znajduje się dziecko. Szkoła Podstawowa nr 83 w Poznaniu, w której od 1990 roku „Łejery” realizują swoją wizję edukacji demokratycznej i edukacji poprzez teatr, jest jedyną tego typu szkołą publiczną w Polsce. Celem badawczym opracowania jest ukazanie drogi Hamerskiego do utworzenia i rozwoju unikatowej w skali Polski pedagogiki „łejerskiej”. Metody i materiały. W opracowaniu posłużono się metodami: biograficzną oraz analizy źródeł (opracowań, wzmianek prasowych zamieszczonych w Internecie, opracowań zamieszczonych na stronach internetowych, artykułów z czasopism, wywiadów realizowanych przez autorkę z Jerzym Hamerskim i Elżbietą Drygas w roku szkolnym 2023/2024). Źródła poddano analizie treściowej i interpretacji, w toku której wyodrębniono następujące zmienne: znaczenie biografii dziecięcej i młodzieńczej Jerzego Hamerskiego dla kształtowania się podstaw pedagogiki „łejerskiej” – Jerzego wychowanie w rodzinie; znaczenie wczesnych doświadczeń pedagogicznych twórcy pedagogiki „łejerskiej” dla kształtowania się idei pedagogiki „łejerskiej”; znaczenie współpracy Jerzego Hamerskiego z Elżbietą Drygas dla tworzenia systemowych rozwiązań i rozwoju pedagogiki „łejerskiej”. Wyniki i wnioski. Hamerski bardzo konsekwentnie dążył do stworzenia i rozwoju pedagogiki zorientowanej ku dziecku, poświęcając tej misji całe swoje życie. Pedagogika „łejerska” jest wynikiem doświadczeń rodzinnych i pedagogicznych Jerzego, a fakt, iż doczekała się rozwiązań systemowych wynika z jego harmonijnej współpracy z Elżbietą Drygas. Dowodem skutecznej realizacji założeń pedagogiki „łejerskiej” są nie tylko liczne wypowiedzi osób związanych ze środowiskiem szkoły, lecz także trwanie „Łejerów” przez 50 lat.
REFERENCJE (34)
1.
Chotomska, W. (2021). Kolędy i pastorałki [Carols and pastorals]. Wydawnictwo Literatura.
 
2.
Czarnuch, Z. (1972). O dobrej robocie – metodycznie [About good work – methodically]. Harcerstwo, 1, 2–14.
 
3.
Czekała, F. (2011). Rejowiec: Łejery grają w stodole! [Rejowiec: Łejery are playing in the barn!]. https://gloswielkopolski.pl/re....
 
4.
Czekała, F. (2016). Historie warte Poznania: Od PeWuKi i Baltony do kapitana Wrony [Stories worth Poznan: From PeWuKa and Baltona to Captain Wrona]. Wydawnictwo Poznańskie.
 
5.
Drygas, E., & Hamerski, J. (Eds.). (n.d.). Gdy dzwoneczek się odezwie: Śpiewnik wczesnoszkolny [When the bell rings: Early school songbook]. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Amosa Komeńskiego w Lesznie.
 
6.
Florentina-Dobre, C. (2023). Between deprivation and privilege: (Former) “enemies of the people” in communist and postcommunist Romania. Balkanistic Forum, 32(2), 32–49. https://doi.org/10.37708/bf.sw....
 
7.
Flügel, A. (2008). Legenda Makusynów żyje [The legend of Makusyny lives on]. https://gazetalubuska.pl/legen....
 
8.
Hamerski, J. (1981). Otwartość w programie pracy wychowawczej [Openness in the educational work program]. Życie Szkoły, 2, 23–28.
 
9.
Hamerski, J. (1982). O harcerskiej drużynie artystycznej [About the scout artistic team]. Harcerstwo, 6, 7–11.
 
10.
Hamerski, J. (2020a). Przepis na łejerskie harcerstwo, teatr i szkołę, czyli moja książka kucharska/część 2: Szli na zachód osadnicy [Recipe for the Łejer scouting, theatre, and school, or my cookbook/part 2: The settlers were heading west]. https://.lejery.pl/2020/09/14/....
 
11.
Hamerski, J. (2020b). Przepis na łejerskie harcerstwo, teatr i szkołę, czyli moja książka kucharska/część 3: Z Nową Solą w oku i sercu [Recipe for the Łejer scouting, theatre, and school, or my cookbook/part 3: With Nowa Sól in my eyes and heart]. https://lejery.pl/2020/09/21/p....
 
12.
Hamerski, J. (2020c). Przepis na łejerskie harcerstwo, teatr i szkołę, czyli moja książka kucharska/część 4: Bodajbyś cudze dzieci uczył… [Recipe for the Łejer scouting, theatre, and school, or my cookbook/part 4: I wish you would teach other people’s children…]. https://lejery.pl/2020/09/28/p....
 
13.
Hamerski, J. (2020d). Przepis na łejerskie harcerstwo, teatr i szkołę, czyli moja książka kucharska/część 5: Szkoła z marzeń [Recipe for the Łejer scouting, theatre, and school, or my cookbook/part 5: School of dreams]. https://lejery.pl/2020/10/05/p....
 
14.
Hamerski, J. (2021). Przepis na łejerskie harcerstwo, teatr i szkołę, czyli moja książka kucharska/część 18: Jak nie marnować czasu… [Recipe for the Łejer scouting, theatre, and school, or my cookbook/part 18: How not to waste time…]. https://lejery.pl/2021/02/10/p....
 
15.
Hamerski, J., & Drygas, E. (2024). 50 lat łejerowania [50 years of lazing around łejerowanie]. Stowarzyszenie Łejery.
 
16.
Hudon, W. (1968). Cudaki [Odd ducks]. Wydawnictwo Harcerskie.
 
17.
Hufiec Zielona Góra ZHP im. Pionierów Ziemi Lubuskiej [Zielona Góra Scout Troop of the Polish Scouting Association named after the Pioneers of the Lubusz Land]. (2020). Historia naszego hufca – najbliższa, a często nieznana [The history of our. troop – the closest, and often unknown]. https://zielonagora.zhp.pl/his....
 
18.
Idzikowski, B. (2012). Zbigniew Czarnuch. In S. Słowińska, B. Idzikowski, M. Olejarz, M. Zadłużny, & J. Dulęba (Eds.), Inicjatywy i ludzie w kulturze lubuskiej: Nowe przestrzenie (pp. 22–37). Uniwersytet Zielonogórski; Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
 
19.
Jarmuż, A., & Sklepik, K. (2016, February 20). Łejery: Co by się nie działo, teatr musi grać! [Łejery: No matter what happens, the theatre must play!]. Gloswielkopolski. pl. https://gloswielkopolski.pl/le....
 
20.
Kamińska, K. (2015, September 28). U nas jest kolorowo: Rozmowa z Jerzym Hamerskim, twórcą poznańskich Łejerów [It’s colorful here: Interview with Jerzy Hamerski, creator of the Poznań Łejery]. Kultura.poznan.pl. https://www.poznan.pl/mim/kult....
 
21.
Korcz-Dziadosz, J. (2020). Makusyny [Makusyns]. Zielonagora.zhp.pl. https://zielonagora.zhp.pl/wp-....
 
22.
Kowolik, P. (2007). Prof. Zw. Dr. Hab. Heliodor Muszyński – pedagog, metodolog i twórca teleologii wychowania [Prof. Dr. Hab. Heliodor Muszyński – pedagogue, methodologist and creator of the teleology of education]. Nauczyciel i Szkoła, 1–2(34–35), 277–283. https://bazhum.muzhp.pl/media/....
 
23.
Krylova, A. (2010). Soviet women in combat: A history of violence on the Eastern Front. Cambridge University Press.
 
24.
Kujawiński, J. (2010). Ewolucja szkoły i jej współczesna wizja [The evolution of the school and its contemporary vision]. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
 
25.
Mikulski, J. (1972). Szkoła środowiskowa w wielkim mieście [A community school in a big city]. PWN.
 
26.
Nagroda dla nauczycieli – za naprawianie świata [Teachers’ award – for fixing the world]. (2020). Kuriernauczycielski.pl. https://www.kuriernauczycielsk....
 
27.
Nagroda im. Ireny Sendlerowej „Za naprawianie świata” [Irena Sendler Award “For repairing the world”]. (n.d.). uczotwartosci.ceo.org.pl. Retrieved January 11, 2025, from: https://uczotwartosci.ceo.org.....
 
28.
Nowicka, E. (2015). Elżbieta Drygas, założycielka szkoły Łejery: Wszystko dla dzieci i teatru [Elżbieta Drygas, founder of the Łejery school: Everything for children and theatre]. Wyborcza.pl. https://poznan.wyborcza.pl/poz....
 
29.
Sadowska, K. (2024). Teatr „Łejery” – edukacja przez sztukę na przykładzie działalności Szkoły Podstawowej nr 83 im. Emilii Waśniowskiej w Poznaniu (wybrane problemy) [Theatre “Łejery” – education through art on the example of the activities of Primary School No. 83 named after Emilia Waśniowska in Poznań (selected problems)]. Kultura i Edukacja, 2(144), 93–114. https://doi.org/10.15804/kie.2....
 
30.
Skrzyniarz, R. (2018). Dokumenty źródłem analiz i badań biograficznych w pedagogice [Documents as a source of biographical analysis and research in pedagogy]. Biografistyka Pedagogiczna, 3(1), 275–291. https://doi.org/10.36578/BP.20....
 
31.
Szalkiewicz, M. (2016). Problematyka wychowania w koncepcji pedagogicznej Heliodora Muszyńskiego [The issue of education in the pedagogical concept of Heliodor Muszyński]. Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, 4(21), 93–105.
 
32.
Szymaniak, J. (2013). Metoda biograficzna w pedagogice [The biographical method in pedagogy]. Studia Gdańskie: Wizje i Rzeczywistość, 10, 365–381. https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh....
 
33.
Uroczystość wręczenia Nagrody Prezydenta RP za twórczość dla dzieci i młodzieży „Sztuka Młodym” [Ceremony of presenting the President of the Republic of Poland Award for creativity for children and youth “Art for the Young”]. (2003, December 2). Prezydent.pl. https://www.prezydent.pl/kance....
 
34.
Zawistowski, A. (2012). Polska (?) Rzeczpospolita Ludowa [Polish (?) People’s Republic]. Pamięc.pl: Biuletyn IPN, 4–5, 24–28. http://www.polska1918-89.pl/pd....
 
Deklaracja dostępności
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top