Kreatywne dzieci z trudnościami w uczeniu się – stereotypy i uprzedzenia jako inhibitory twórczego potencjału człowieka
 
Więcej
Ukryj
1
Faculty of Educational Studies, Adam Mickiewicz University in Poznań [Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu], Szamarzewskiego 89, 60-568 Poznań, Poland.
 
 
Data nadesłania: 17-11-2021
 
 
Data ostatniej rewizji: 28-11-2021
 
 
Data akceptacji: 28-11-2021
 
 
Data publikacji: 31-03-2022
 
 
Autor do korespondencji
Hanna Krauze-Sikorska   

Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Szamarzewskiego 89, 60-568 Poznań, Polska.
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2022;26(1):233-244
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Zadaniem edukacji, w której od lat mówi się o egalitarnym podejściu do twórczości dzieci oraz znaczeniu tej twórczości dla procesu uczenia się, jest tworzenie warunków pozwalających wszystkim dzieciom na kreatywność w działaniu i twórcze realizowanie się w różnych dziedzinach. Przyjęcie takiej strategii powoduje, że każde dziecko może stać się „twórczym indywidualistą” i „innowatorem roli”, co w perspektywie może prowadzić do budowania pożądanego modelu skuteczności życiowej własnej osoby, a tym samym satysfakcjonującego „bycia-w-świecie”. Cel. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na podwójną „wyjątkowość” dzieci z trudnościami w uczeniu się – z jednej strony na ich ograniczenia w rozwoju, z drugiej – potencjał twórczy, który nie znajduje jednak, ze względu na zewnętrzne inhibitory, odzwierciedlenia w ich funkcjonowaniu. Metoda. Prezentując zagadnienie, dokonuję eksplikacji pojęć kreatywności i twórczości, a wskazując na inhibitory kreatywności dzieci z trudnościami w uczeniu się, odwołuję się do przeglądu badań (w tym wyników badań własnych prowadzonych wcześniej), wskazujących na inhibitory odkrywania, stymulowania i wspierania kreatywnego potencjału dzieci z trudnościami w uczeniu się. Wnioski. Z prowadzonych analiz wynika, że odejście od stereotypowego myślenia dorosłych o kreatywności dzieci z trudnościami w uczeniu się umożliwi dzieciom rozwijanie potrzeb związanych z samorealizacją i autokreacją, zwiększając tym samym ich poczucie skuteczności uczenia się.
 
REFERENCJE (27)
1.
Barsa lou, L.W., Prinz, J.J. (1997). Mundane creativity in perceptual symbol systems [Codzienna kreatywność w systemach symboli percepcyjnych]. W: T.B. Ward, S. M. Smith, J. Vaid (red.), Creative thought: An investigation of conceptual structures and processes [Myślenie twórcze: Badanie struktur i procesów konceptualnych] (ss. 267-307). Washington: American Psychological Association.
 
2.
Baum, S. (1985). Learning disabled students with superior cognitive abilities: A validation study of descriptive behaviors [Uczniowie z trudnościami w uczeniu się i ponadprzeciętnymi zdolnościami poznawczymi: Badanie walidacyjne zachowań opisowych]. Niepublikowana dysertacja doktorska. Storrs: University of Connecticut.
 
3.
Baum, S., Owen, S.V., Dixon, J. (1991). To be gifted and learning disabled: From identification to practical intervention strategies [Być zdolnym i mieć trudności w nauce: Od identyfikacji do praktycznych strategii interwencyjnych]. Mansfield Center: Creative Learning Press.
 
4.
Craft, A., Gardner, H., Claxton, G. (red.) (2008). Creativity wisdom, and trusteeship: Exploring the role of education [Mądrość kreatywności i powiernictwo: Odkrywanie roli edukacji]. Thousand Oaks: Corwin INC.
 
5.
Craft, A. (2008). Creativity and early years education: A lifewide foundation [Kreatywność i edukacja wczesnoszkolna: Podstawa dla całego życia]. London–New York: Continuum Studies in Lifelong Learning.
 
6.
Cropley, A.J. (1989). Nauczyciel wobec twórczego dziecka. W: M. Malicka (red.), Twórczość, czyli droga w nieznane (s. 116-119). Warszawa: WSiP.
 
7.
Fox, L.H., Brody, L., Tobin, D. (red.) (1983). Learning disabled/gifted children: Identification and programming [Dzieci z trudnościami w uczeniu się/uzdolnione: Identyfikacja i programowanie]. Baltimore: University Park Press.
 
8.
Kolańczyk, A. (2011). Uwaga ekstensywna: Model ekstensywności vs. intensywności uwagi. Studia Psychologiczne, 49(3), 7-27.
 
9.
Kozielecki, J. (2001). Psychotransgresjonizm. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
 
10.
Kożusznik, B. (2010). Kluczowa rola psychologii we wspieraniu i stymulowaniu innowacyjności. Chowanna, 2, 21-50.
 
11.
Krauze-Sikorska, H. (2019). Outsider Art. Sztuka, która pozwala poznać świat Innego. W: B. Kurowska., K. Łapot-Dzierwa (red.), Kultura – Sztuka – Edukacja (t. 3, ss. 179-193). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
 
12.
Krauze-Sikorska, H. (2014). Mikro- i makrokontekst w procesie systemowej diagnozy psychopedagogicznej dzieci i młodzieży z trudnościami w uczeniu się. Studia Edukacyjne, 33, 19-33.
 
13.
Krauze-Sikorska, H. (2010). Dziecko jako homo creator. Podmiotowe i sytuacyjne determinanty aktywności twórczej dziecka w okresie średniego i późnego dzieciństwa. W: H. Krauze-Sikorska,.
 
14.
K. Kuszak (red.), Aktywna edukacja w przedszkolu i w szkole: Teoria i praktyka (ss. 19-32). Poznań: Wydawnictwo Naukowe WSPIA.
 
15.
Krauze-Sikorska, H. (2009). Predyktory twórczego funkcjonowania dzieci z układu ryzyka zaburzeń. W: K. Krasoń, M. Łączyk (red.), Odkrywanie – wyjaśnianie rzeczywistości: Perspektywa artystyczna i edukacyjna (ss. 213-223). Katowice: Oficyna Wydawnicza Wacław Walasek.
 
16.
Krauze-Sikorska, H. (2008). Indywidualizacja w procesie nauczania a wspomaganie i wspieranie rozwoju dziecka z układu ryzyka zaburzeń. W: W. Puślecki (red.), Wspieranie rozwoju dzieci w procesie wczesnej edukacji (ss. 321-329). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
 
17.
Krauze-Sikorska, H. (2006). Edukacja przez sztukę: O edukacyjnych wartościach artystycznej twórczości dziecka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
 
18.
Landau, E. (2003). Twoje dziecko jest zdolne: Wychowanie przykładem. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
 
19.
Lovett, B.J., Sparks, R.L. (2011). The identification and performance of gifted students with learning disability diagnoses: A quantitative synthesis [Identyfikacja i osiągnięcia uczniów zdolnych z rozpoznaniem zaburzeń uczenia się: Synteza ilościowa]. Journal of Learning Disabilities, 4, 304-316. DOI: 10.1177/0022219411421810.
 
20.
Popek, S.L. (2003). Człowiek jako jednostka twórcza. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
 
21.
Richards, R. (2007). Everyday creativity: Our hidden potential [Kreatywność codzienna: Nasz ukryty potencjał]. W: R. Richards (red.), Everyday creativity and new views of human nature: Psychological, social, and spiritual perspectives [Twórczość codzienna i nowe spojrzenie na naturę ludzką: Perspektywy psychologiczne, społeczne i duchowe] (ss. 25-53). Washington: American Psychological Association.
 
22.
Robinson, K., Aronica, L. (2015). Kreatywne szkoły: Oddolna rewolucja, która zmienia edukację. Kraków: Wydawnictwo Element.
 
23.
Szmidt, K.J. (2013). Pedagogika twórczości. Sopot: GWP.
 
24.
Szmidt, K.J. (red.) (2005). Dydaktyka twórczości: Koncepcje – rozwiązania – problemy. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
 
25.
Terman, L.M. (1925). Genetic studies of genius: Volume I. Mental and physical traits of a thousand gifted children [Genetyczne badania nad geniuszem: Tom I. Cechy umysłowe i fizyczne tysiąca uzdolnionych dzieci]. Palo Alto, CA: Stanford University Press.
 
26.
Whitmore, J.R., Maker, C.J. (1985). Intellectual giftedness in disabled persons [Uzdolnienia intelektualne u osób z niepełnosprawnościami]. Rockville: Aspen Systems Corp.
 
27.
Wojnar, I. (1976). Teoria wychowania estetycznego. Warszawa: PWN.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top