Dziecko i ruch w przestrzeni edukacji muzycznej
Więcej
Ukryj
1
Faculty of Educational Studies, University of Adam Mickiewicz in Poznan [Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu], Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań, Poland.
Data nadesłania: 27-11-2021
Data ostatniej rewizji: 22-02-2022
Data akceptacji: 22-02-2022
Data publikacji: 31-03-2022
Autor do korespondencji
Katarzyna Sadowska
Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,
Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2022;26(1):217-231
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Przedmiotem opracowania jest aktywność ruchowa dziecka w szeroko
pojętej przestrzeni edukacji muzycznej. Aktywność, o której mowa, jest wywoływana poprzez
percepcję muzyki, w tym przede wszystkim – rytmu muzycznego. Wobec postulatów
formułowanych przez pedagogów powszechnej edukacji muzycznej autorka pragnie
wyrazić własną opinię w debacie prowadzonej od wielu lat na temat marginalizacji muzyki
w polskim systemie oświaty. Autorka identyfi kuje się z przekonaniem wyrażonym
przez Małgorzatę Suświłło, że „powierzchowna kosmetyka dokonująca się” co jakiś czas
w szkolnictwie polskim, zwłaszcza w kolejnych reformach programowych, „nie gwarantuje
pełni sukcesu w tym zakresie. Jedną z przyczyn jest […] brak powiązania zmian programowych,
szczególnie na początkowym etapie edukacyjnym, z wynikami badań nad
edukacją i rozwojem dziecka” ( Suświłło 2009, ss. 106-107).
Cel. Celem opracowania jest zwrócenie uwagi na szczególną wartość edukacyjną elementów
rytmiki w rozwoju dziecka.
Metody. Autorka dokonała analizy jakościowej źródeł, literatury przedmiotu oraz doświadczeń
osobistych wynikających z ponaddwudziestoletniej współpracy z poznańskimi
placówkami oświatowymi i opiekuńczymi.
Wyniki. Wskazano walory zastosowania elementów ruchu z muzyką dla wspierania rozwoju
dziecka i przedstawiono powody, dla których rytmika jawi się jako naturalna forma
aktywności człowieka.
Wnioski. Propozycje przemodelowania sposobu postrzegania edukacji z zastosowaniem
elementów ruchu z muzyką w polskim systemie kształcenia.
REFERENCJE (24)
1.
Appelt, K. (2005). Wiek poniemowlęcy: Jak rozpoznać potencjał dziecka? W: A.I. Brzezińska (red.), Portrety psychologiczne człowieka (ss. 95-130). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
2.
Bogdanowicz, E., Durlow, G. (2012). Rytmika w terapii dziecka. W: J. Uchyła-Zroski (red.), Muzyka w środowisku społecznym (ss. 428-433). Katowice: Wydawnictwo UŚ.
3.
Chojak, M., Grochowska, I., Jurzysta, K., Mełgieś, M., Karpińska, A. (2017). Zabawa jako warunek prawidłowego rozwoju dzieci i przygotowania studentów do zawodu nauczyciela – przykład dobrej praktyki. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 36(1), 235-252. DOI: 10.17951/lrp.2017.36.1.235.
4.
Czub, M. (2005). Wiek niemowlęcy: Jak rozpoznać potencjał dziecka? W: A.I. Brzezińska (red.), Portrety psychologiczne człowieka (ss. 41-66). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
5.
Gandzel, A. (2015). Dydaktyczne aspekty przedszkolnej edukacji muzycznej. Roczniki Pedagogiczne, 7(2), 107-126. DOI: 10.18290/rped.2015.7(43).2-8.
6.
Głażewski, M. (2013). Edukacja wieloraka w szkole Steinerowskiej. Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna, 2, 21-46.
7.
Herzyk, E. (2004). Metoda Orffa w nauczaniu dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym. Rewalidacja, 1, 102-108.
8.
Jaques-Dalcroze, É. (1992). Pisma wybrane. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
9.
Kisiel, M. (2015). Ścieżki edukacyjne – teoria w praktyce: Język muzyki i mowa muzyczna w dialogu dziecka z dorosłym w edukacji elementarnej. Katowice: Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania.
10.
Krasoń, K. (1993). Metoda E. J. Dalcroze’a jako czynnik skutecznego przygotowania nauczycieli klas przedszkolnych do zadań dydaktyczno-wychowawczych. W: H. Moroz (red.), Skuteczność kształcenia nauczycieli klas początkowych (ss. 96-102). Katowice: Wydawnictwo UŚ.
11.
Lawendowski, R., Besta, T., Drzewiczewska, M. (2017). Rozwój tożsamości muzycznej w perspektywie dialogu z innymi. Miscellanea Anthropologica et Sociologica, 18(4), 139-160.
12.
Molińska, M., Ratajczyk, A. (2014). Edukacja przedszkolna: Seria Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
13.
Przychodzińska-Kaciczak, M. (1969). Muzyka i wychowanie. Warszawa: Nasza Księgarnia.
14.
Sadowska, K. (2020). Wczesnodziecięca edukacja – pomiędzy instrumentalizacją a towarzyszeniem w rozwoju: Wybrane aspekty polskiej rzeczywistości edukacyjnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
15.
Słoboda, K. (2014). Uprzestrzennienia ciała – ucieleśnienia rytmu. Dialog, 11(696), 112-119.
16.
Stefaniak-Maślanka, B. (2013). Kołysanka jako komunikat o świecie (na przykładzie kołysanek użytkowych i poetyckich o tematyce społecznej). Linguarum Silva, 2, 175-198.
17.
Suświłło, M. (2009). Teoretyczne podstawy wczesnej edukacji muzycznej: Zarys problemu. Studia Edukacyjne, 9, 106-124.
18.
Telka, L. (2009). Przekształcanie przestrzeni społecznej placówki: Studium społeczno-pedagogiczne na przykładzie żłobków. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
19.
Trempała, J. (2012). Wczesne kompetencje poznawcze w rozwoju dziecka. Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, 2, 9-22.
20.
Trusewicz, R., Pogorzała, A.M. (2017). Rozwój ruchowy dziecka z uwzględnieniem założeń koncepcji NDT Bobath. W: A.M. Borowicz (red.), Innowacyjność i tradycja w fizjoterapii (ss. 127-140). Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Edukacji i Terapii.
21.
Trzcionka-Wieczorek, A. (2017). Aktywność muzyczna dzieci w środowisku przedszkolnym – refleksje z prowadzonych badań. Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna, 5(2/1), 219-227.
22.
Włodarczyk, E. (2016). Znaczenie wczesnodziecięcego przywiązania w diadzie matka/opiekun – dziecko. Studia Edukacyjne, 39, 377-394.
23.
Zdybel, D. (2018). Autonomia poznawcza dziecka w koncepcji Marii Montessori – współczesne (re)interpretacje. Edukacja elementarna w teorii i praktyce, 13(1/47), 89-103.
24.
Żmichrowska, M.J. (2012). Działalność pedagogiczna Henryka Jordana (1842-1907). Prace Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości, Zeszyty Pedagogiczno-Medyczne, 18(2), 7-15.